FaSTEr: δικαιολογώντας (επιτέλους) την κυκλοφορία του Atari STE

Όταν, κάπου γύρω στο 2010, απέκτησα τον πρώτο μου Atari STE το έκανα με ανάμικτα συναισθήματα. Κι αυτό γιατί ποτέ δεν θεώρησα ότι το μηχάνημα αυτό καλώς κυκλοφόρησε αλλά και ούτε ότι η Atari έπρεπε σώνει και καλά να προσπαθήσει να αντιμετωπίσει την Amiga στο δικό της γήπεδο, αυτό του gaming. Αλλά, ακόμα και αν αυτό ήταν το σχέδιο, θα έπρεπε να απαντήσουν με ένα μηχάνημα που θα ήταν σαφώς ανώτερο της 500άρας και όχι με μια μεσοβέζικη λύση που θα προσπαθούσε να καλύψει το gap μεταξύ Atari 520ST και Amiga 500 σε animation και ήχο. Και δεν ήταν μόνο τα παραπάνω: σε εκείνη την 20ετία μεταξύ 1990 και 2010 δεν είδαμε σχεδόν τίποτα που να δικαιολογεί το ότι φτιάχτηκε αποκλειστικά για STE πέρα από κάποια demos αν δεν με απατά η μνήμη μου. Έτσι λοιπόν, όταν 2-3 χρόνια αργότερα παρουσιάστηκε οικονομική ανάγκη δεν δυσκολεύτηκα καθόλου να πάρω την απόφαση να αποχωριστώ τον STE. "Ο μεγάλος αδικημένος στη μάχη των 16bit"; "Ο άσος στο μανίκι της Atari"; "Ο άξιος απόγονος του original ST"; Μπα, ο STE δεν ήταν τίποτα από αυτά. "Too little, too late" μάλλον.

Πριν περάσει πολύς καιρός μου ξαναδόθηκε η ευκαιρία να αποκτήσω έναν STE και μάλιστα σε καλή τιμή, από έναν φίλο. Τον αγόρασα, τον πήγα κατευθείαν στα 4ΜΒ RAM (η μόνη εύκολη αναβάθμιση σε μηχάνημα της σειράς ST/STE, εδώ που τα λέμε) και περίμενα. Τι στο καλό, στην Atari scene πλέον ακόμα και μονόχρωμο κλώνο του Pac-Man να κυκλοφορούσαν, τον έβγαζαν αποκλειστικά για STE πλέον. Οπότε, νομοτελειακά, κάποτε θα έβγαινε και κάτι αξιόλογο. Ένα παιχνίδι ρε παιδί μου που να μπορεί να σταθεί απέναντι στην Amiga και να βροντοφωνάξει "να, ούτε κι εδώ δεν με ξεπερνάς πια!". Π@π@ρια. Όσο το είδατε εσείς, τόσο το είδα και εγώ. Αν' αυτού κυκλοφορούσαν... τρίλιζες με 16 χρώματα που απαιτούσαν 2ΜΒ μνήμης, άθλια platformers που χρειαζόντουσαν σώνει και καλά σκληρό δίσκο και πάει λέγοντας. Και, όχι μόνο αυτό, αλλά και η παραγωγή μειωνόταν κιόλας χρόνο με το χρόνο! Είχε άραγε αφήσει την τελευταία την πνοή η Atari scene; Ξεψύχησε μονάχη της στη λησμονιά χωρίς να την πάρει κανείς χαμπάρι; Εμ, "αφού πόνταρε τα ρέστα της στον STE καλά να πάθει" θα υποστήριζε κάποιος κακόψυχος. Όχι εγώ, ένας φίλος.

Μην σας τα πολυλογώ, βλέποντας αυτή την κατάσταση, όταν μου έγινε μία πρόταση "τράμπας" του STE μου πριν από ένα χρόνο η οποία στα ανταλλάγματα περιλάμβανε ένα άριστο 1084, δεν το σκέφτηκα πάνω από 5 δευτερόλεπτα. "Γεια σου και να μας γράφεις" ήταν η επωδός μου στον STE και έμεινα με τον 520STFM και τον 1040STF μου. Και χωρίς βλέψεις για να αποκτήσω ξανά κάτι άλλο (από Atari) στο μέλλον. Πόσες ευκαιρίες να δώσεις σε ένα μηχάνημα που δεν το αγάπησες ποτέ και το οποίο έδειχνε να μην το έχει αγαπήσει πραγματικά και κανένας άλλος;

Όλα αυτά βέβαια, μέχρι χθες το απόγευμα. Που μου προτείνει το YouTube ένα βιντεάκι με ένα νέο racing game για STE, το οποίο παρουσιάστηκε στην Silly Venture και άφησε τους πάντες με το στόμα ανοιχτό. Βρε λες;

Μόνο και μόνο κάποια από τα χαρακτηριστικά του νέου αυτού παιχνιδιού, που ονομάζεται απλά και περιεκτικά FASTER (ή, καλύτερα, faSTEr;) σε προδιαθέτουν για κάτι διαφορετικό από την μέχρι τώρα πεπατημένη:

50 frames per second racing action on an 8MHz Atari STE
15+ large, full-colour sprites on screen drawn by Blitter chip
30+ colours on screen from enhanced STE palette
Full 24 hour day/night cycle
Simultaneous digital engine noise, sound effects and YM soundtrack
Screen shaking effect courtesy of STE hardware scrolling

Μπορείτε να παρατηρήσετε ότι γίνεται εκτενής χρήση του hardware του STE. Και αναφέρομαι σε εκτενή χρήση ακριβώς αυτών των χαρακτηριστικών του STE που τον διαφοροποιούσαν από τον απλό ST. Αυτά βέβαια στα χαρτιά. Γιατί στην πράξη...

Ε, λοιπόν, στην πράξη το FASTER είναι αυτό ακριβώς που υπόσχονται τα χαρακτηριστικά του. Και ίσως και παραπάνω! Μπορεί να μην έχω πια Atari STE για να το τρέξω και να αναγκάζομαι να περιοριστώ σε εξομοίωση και σε θέαση διαφόρων videos, αλλά είναι φανερό ότι ο Jonathan Thomas, ο άνθρωπος που είναι υπεύθυνος για την ανάπτυξη του FASTER, έπεσε διάνα! Το παιχνίδι είναι smooth as butter, έχει πολύ ωραία γραφικά και ήχο, και στυλ και gameplay που θυμίζουν... ύποπτα WEC Le Mans με ολίγη από Lotus. "Ζητάει" μονάχα 1ΜΒ μνήμης και καταλαμβάνει όλη κι όλη μία δισκέτα, δείχνοντας τον δρόμο που προσωπικά θεωρώ ότι άπαντες οι ασχολούμενοι με την ST/STE scene θα έπρεπε να ακολουθήσουν. Κατά την προσωπική μου άποψη το μόνο σημαντικό ελάττωμα που κατάφερα να εντοπίσω είναι ο "παλιακός" τρόπος χειρισμού, με το joystick προς τα πάνω για γκάζι που είχε ήδη ξεπεραστεί από την εποχή του Lotus, όταν και άρχισε να υιοθετείται η χρήση του fire button για τη λειτουργία αυτή.

Αυτά! Δεν ξέρω τι άλλο θα μπορούσα να προσθέσω. Είναι άλλωστε μάλλον η πρώτη φορά που γράφω κάτι καλό αναφορικά με τον STE που είμαι κι εγώ λίγο έξω απ' τα νερά μου. Αν θα μπορούσα να καταλήξω σε κάποιο συμπέρασμα που να προκύπτει από την ευχάριστη έκπληξη της κυκλοφορίας του FASTER, αυτό είναι "φτιάξτε παιχνίδια για τον STE, καλοδεχούμενα είναι. Αρκεί αυτά αξιοποιούν πλήρως το έξτρα hardware". Αλλιώς και ο ST καλός είναι.

The Spectrum Show επεισόδιο 147

Καλησπέρα και καλό μήνα σε όλους, καθώς οδεύουμε ολοταχώς προς την ολοκλήρωση μίας ακόμα χρονιάς (πόσο γρήγορα κυλάνε οι άτιμες). Βάσει του χρονοδιαγράμματος που τηρεί ευλαβικά ο Paul Jenkinson, ο δημιουργός του The Spectrum Show, κάπου ανάμεσα στα Χριστούγεννα και στην παραμονή της Πρωτοχρονιάς λογικά θα κυκλοφορήσει και το 148ο επεισόδιο, αλλά προς το παρόν θα αρκεστούμε στο 147ο που εμφανίστηκε χθες στα συνηθισμένα λημέρια (YouTube).

Πιστός στις δοκιμές hardware, αυτή τη φορά ο Paul ασχολήθηκε με το Videoface, ένα video digitiser για τον Spectrum. Γεγονός που σε κάνει να αναρωτιέσαι αν υπήρχε κάποιο όριο στην ποσότητα και την ποικιλία των περιφερειακών που κυκλοφόρησαν για τον Spectrum τότε, στις καλές μέρες των 80s. Βλέπετε, για να έχουμε την έννοια του video digitiser να υλοποιείται πραγματικά, η συσκευή οφείλει να ψηφιοποιεί βίντεο (έλα τώρα!). Πώς όμως το κάνεις αυτό αφού κάθε full screen frame καταναλώνει 6.912 bytes από τα 49.152 που είναι συνολικά η διαθέσιμη RAM του Spectrum; "Δύσκολα", είναι η απάντηση και αυτό ακριβώς πράττει και το Videoface, επιτρέποντας τη δημιουργία "χορταστικών" βίντεο των... 6 frames (41.472 bytes συνολικά)! Συνεπώς το Videoface μάλλον κυκλοφόρησε περισσότερο για να δείξει ότι ήταν εφικτό να φτιαχτεί ένα τέτοιο περιφερειακό, παρά με τη φιλοδοξία να είναι πραγματικά χρήσιμο. Αν και, ποιον κοροϊδεύουμε, αν εκείνα τα χρόνια βλέπαμε 6 frames digitised video στον "γομολάστιχα" (μετά από 7-8 λεπτά φόρτωμα) μάλλον θα μέναμε με το στόμα ανοιχτό και την έκπληξη να αποτυπώνεται στα πρόσωπά μας! Ah, those were the days...

Το 147ο επεισόδιο του The Spectrum Show έχει ως συνήθως και game reviews (Avenger, Rocket Raider, Jet Set Steamboat Willie, Hades Nebula - με το τελευταίο να είναι πραγματικά εντυπωσιακό στον τομέα των γραφικών). Και τέλος, έχουμε και ένα μικρής διάρκειας clip από την παρουσίαση του Paul και του Geoff στο CRASH Live 2024. Γενικώς αρκετή Spectrumική ύλη για ένα ευχάριστο και χαλαρωτικό μισάωρο, όπως ακριβώς μας έχει καλομάθει συνηθίσει ο Paul.

Παρακολουθείστε το 147ο επεισόδιο του The Spectrum Show στο βίντεο που ακολουθεί:

The Spectrum: το πιο ολοκληρωμένο προϊόν της Retro Games Ltd.;

Έφτασε. Όχι επίσημα - αυτό θα συμβεί από αύριο - αλλά πλέον είναι στα χέρια κάποιων YouTubers κι έτσι μπορέσαμε κι εμείς να δούμε ενδελεχώς (αν και εξ αποστάσεως) το νεότερο προϊόν της Retro Games Ltd. που φιλοδοξεί να είναι και το πλέον ολοκληρωμένο της εταιρίας. Και γι' αυτό χρωστάμε φυσικά πολλά στους μηχανικούς της τελευταίας αλλά και στον ίδιο τον ZX Spectrum, η λιτή φύση του οποίου οδήγησε - επιτέλους - σε ένα remake που όχι μόνο διαθέτει φυσικό μέγεθος και κανονικό (όσο ήταν του Spectrum, τέλος πάντων) πληκτρολόγιο, αλλά και το οποίο, για πρώτη φορά, δεν χρειάζεται κάποιο joystick-ανοσιούργημα προκειμένου να λειτουργήσει. Όσοι είχαν στο παρελθόν αγοράσει κάποιο από τα TheC64 mini, TheC64, TheA500 mini, The400 mini ή/και TheVIC20, καταλαβαίνουν.

Βλέπετε, όσο κι αν τα προαναφερθέντα προϊόντα με τα θετικά του και με τα αρνητικά του το καθένα είχαν ως στόχο - για εμάς, τους Retro computer lovers - να υποκαταστήσουν τα... αρχαία και ευπαθή μηχανήματά μας, άπαντα ταλαιπωρούνταν από την σχεδόν υποχρεωτική χρήση του παρεχόμενου joystick, το οποίο, πολύ απλά, σκότωνε την gaming εμπειρία. Μα εντελώς, όμως. Και όσο και αν μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν διάφορα ανταπτοράκια για "κανονικά" 9πινα joysticks, είτε η απουσία κανονικού πληκτρολογίου είτε η έλλειψη έξτρα fire buttons ανάγκαζε τους χρήστες να έχουν πάντοτε συνδεδεμένο το official (τραγικό) χειριστήριο. Και μία USB θύρα μείον, βεβαίως-βεβαίως.

Ο The Spectrum όμως, είναι μία άλλη ιστορία. Θυμάστε άλλωστε τον Spectrum να είναι άρρηκτα συνδεδεμένος ως εικόνα με κάποιο joystick; Q, A, O, P και M και άγιος ο Θεός. Ομάδα που κερδίζει δεν αλλάζει και έτσι, το ολοκαίνουριο προϊόν της Retro Games Ltd. κυκλοφορεί ως (άλλος) κανονικός "γομολάστιχας": ό,τι κάνουμε γίνεται με το πληκτρολόγιο. Και, αν επιλέξουμε μέσω κάποιου USB adaptor να συνδέσουμε ένα 9πινο joystick, τότε κανένα απολύτως πρόβλημα: αυτό θα λειτουργεί ως Kempston ή Sinclair joystick ανάλογα με το παιχνίδι, καθώς όλες οι λειτουργίες που έχουν σχέση με τα menus και τις έξτρα δυνατότητες του The Spectrum γίνονται μέσω του πληκτρολογίου και του πλήκτρου "Home" που βρίσκεται στην πίσω δεξιά πλευρά του μηχανήματος. Σούπερ!

Φυσικά, Spectrum χωρίς Sinclair BASIC είναι αυτοκίνητο δίχως ρόδες και έτσι έχουμε στη διάθεσή μας το επονομαζόμενο "classic mode" που μας ταξιδεύει 42 χρόνια πίσω, στην εποχή που ο άντρας χαρακτηριζόταν από το αν ξέρει να χρησιμοποιεί loops και conditions και δεν πληκτρολογούσε με τους αντίχειρες σε smartphones, postάροντας στα social media τον καφέ που πίνει και ρουφώντας ατμοτσίγαρα.

Σα να μην έφταναν όμως αυτά, ο The Spectrum λύνει και ένα χρόνιο πρόβλημα που είχαν οι χρήστες του υπολογιστή τα τελευταία χρόνια: τι γίνεται αν θες να έχεις έναν κλασικό "γομολάστιχα" με κάποιο mass storage device που να μπορεί να τρέξει και τα προγράμματα του 128άρη; Ναι, κυκλοφορούν μεν κάποια προϊόντα που κάνουν αυτή τη δουλειά (π.χ. το Harlequin 128K) αλλά έχουν κάποια θεματάκια. Και κάποιο κόστος, φυσικά. Ο The Spectrum επιτρέπει την εκτέλεση image files σχεδόν οποιοδήποτε format, για οποιοδήποτε μοντέλο του Spectrum, δίνοντας έτσι πρόσβαση σε όλη την (αχανέστατη) software library του υπολογιστή.

Όλα τα παραπάνω κοστίζουν 99,99€ για την αγορά ενός υπολογιστή ο οποίος φιλοδοξεί να αντικαταστήσει τον πραγματικό σας ZX Spectrum σε επίπεδο καθημερινής χρήσης (για όσους τον χρησιμοποιούν) αλλά και να δώσει μία λειτουργικότατη out-of-the-box λύση σε όποιους θέλουν να θυμηθούν τις "παλιές, καλές μέρες" χωρίς να ψάχνουν για original μηχάνημα, περιφερειακά, software κλπ. 

Επειδή ως γνωστόν οι εικόνες (και δη οι κινούμενες) πολλές φορές τα λένε πολύ καλύτερα από τις λέξεις, συνιστώ να παρακολουθήσετε το παρακάτω βιντεάκι από το (εξαιρετικό) κανάλι Noel's Retro Lab που παρουσιάζει αναλυτικά τον The Spectrum και τις δυνατότητές του:

Review: Deep Blue για ZX Spectrum

Deep Blue (Sinclair ZX Spectum) - Errazking

  

Ας ξεκινήσουμε με μία παραδοχή: αν το Deep Blue είχε κυκλοφορήσει εκεί, στα τέλη του 1984, ακριβώς πριν το Knight Lore της Ultimate Play The Game (δείτε αναλυτικό αφιέρωμα στο 2ο τεύχος του Retro Planet) οι απανταχού Spectrumάδες θα μιλούσαν ακόμα γι' αυτό, ως το παιχνίδι-σταθμό, το παιχνίδι-επανάσταση και πολλά άλλα υπερβολικά ή μη που ακούγονται κάθε φορά όταν αναφέρεται κάποιος στον εμβληματικό τίτλο του πλέον αξιομνημόνευτου software house της Αγγλίας στο πρώτο μισό της δεκαετίας του '80. Όμως το Deep Blue έκανε την εμφάνισή του 33 ολόκληρα χρόνια αργότερα, με συνέπεια το jaw dropping effect να έχει μειωθεί (σχεδόν) στο ελάχιστο. Παρόλα αυτά, όπως μπορείτε και εσείς να διαπιστώσετε από τα screenshots που συνοδεύουν το κείμενο, το παιχνίδι του Errazking στον τομέα των γραφικών είναι εξόχως εντυπωσιακό: δεν είναι τυχαίο ότι από τα 4 παιχνίδια σε 4 διαφορετικά formats που παρουσιάζουμε στον παρόν τεύχος του Retro Planet από τη στήλη που διαβάζετε αυτή τη στιγμή, το Deep Blue παρουσιάζει σαφέστατα το πιο ελκυστικό αισθητικό αποτέλεσμα, αφήνοντας πίσω του παιχνίδια για Amstrad CPC, Commodore 64 αλλά ακόμα και Atari ST!

Αλλά ας εξετάσουμε καλύτερα το παιχνίδι ενδελεχώς, αφήνοντας προς το παρόν στην άκρη το eye candy…

Το Deep Blue είναι ένα 3D isometric παιχνίδι αλλά, σε αντίθεση με την πλειονότητα των τίτλων αυτού του είδους που κυκλοφόρησαν την χρυσή εποχή του Spectrum, έχει το arcade στοιχείο περισσότερο τονισμένο από αυτό του adventure. Αναλαμβάνουμε τον ρόλο ενός δύτη/εξερευνητή στο κουφάρι ενός γιγαντιαίου βυθισμένου πλοίου, σε αναζήτηση ενός χαμένου θησαυρού. Καθώς περιπλανόμαστε στις δεκάδες οθόνες που απαρτίζουν το παιχνίδι θα συναντήσουμε πάμπολλα εμπόδια, είτε άψυχα - κατά το κλασικό μοτίβο του είδους - είτε έμψυχα. Και αν μέχρι τώρα αυτό που είχε μάθει να κάνει ο καλός 3D isometric gamer (όχι και ο πλέον δόκιμος όρος, δεκτό) ήταν να… παίρνει δρόμο, αυτή τη φορά μπορούμε να αμυνθούμε, καθώς διαθέτουμε ένα ψαροντούφεκο που μπορεί να στείλει τους διάφορους εχθρούς πίσω στον δημιουργό τους - αν φυσικά σημαδέψουμε σωστά. Έτσι λοιπόν, η περιπλάνησή μας στα άδυτα του βυθισμένου πλοίου προμηνύεται αγωνιώδης και περιπετειώδης και πολλά θα εξαρτηθούν από το καλό μας σημάδι και τα αντανακλαστικά μας. Δυστυχώς, ο χειρισμός του ήρωά μας δεν είναι και ο ευκολότερος δυνατός καθώς έχει υιοθετηθεί το δοκιμασμένο και αγαπημένο (;) αριστερόστροφα-δεξιόστροφα-εμπρός-άλμα των παιχνιδιών του είδους και χρησιμοποιούμε το ψαροντούφεκο όχι με το fire όπως λογικά θα ήταν αναμενόμενο, αλλά με το joystick προς τα κάτω (το fire button χρησιμοποιείται για το άλμα). Μπορεί να φαίνεται εκ πρώτης μεγάλο μειονέκτημα αυτό το είδος χειρισμού αλλά σιγά-σιγά συνηθίζεται, ειδικά από ανθρώπους που έχουν γράψει τα χιλιόμετρά τους σε τέτοιου είδους παιχνίδια όπως είναι ο γράφων…

Φυσικά, το να φτιαχτεί μια 3D isometric engine εκ του μηδενός, ακόμα και με τα εργαλεία και την τεχνογνωσία που υπάρχουν διαθέσιμα εν έτει 2017 δεν είναι παίξε-γέλασε, κι έτσι ο Errazking κατέφυγε στην χρήση του 3D Game Maker της CRL, που είχε κυκλοφορήσει το 1987. Η συγκεκριμένη engine φαίνεται εκ του αποτελέσματος να έχει πάρα πολλές δυνατότητες, και το γεγονός ότι σε οθόνες με πολλά sprites το framerate παίρνει την κατιούσα είναι αναμενόμενο, καθώς το έχουμε συναντήσει σε όλα τα παιχνίδια του είδους στο παρελθόν. Αυτό που αποτελεί σαφές μειονέκτημα του 3D Game Maker είναι ότι δεν δίνει την δυνατότητα για άνω της μίας ζωής στον παίκτη: έτσι, όσο μακριά κι αν έχετε φτάσει, όσο κι αν έχετε προχωρήσει το παιχνίδι, το παραμικρό λάθος μπορεί να αποβεί μοιραίο και να σας οδηγήσει στο αρχικό menu του Deep Blue. Το χαρακτηριστικό αυτό μόνο αμελητέο δεν μπορεί να χαρακτηριστεί, και αποτελεί και την Αχίλλειο πτέρνα του τίτλου της δοκιμής. Είναι πραγματικά κρίμα που μια τόσο αξιόλογη και ολοκληρωμένη προσπάθεια "χαντακώνεται" από αυτό το (εκνευριστικότατο) χαρακτηριστικό μιας game engine κατά τα άλλα θαυματουργής…

Πάμε στην ετυμηγορία, λοιπόν: το Deep Blue είναι ένα ενδιαφέρον παιχνίδι με πολύ αξιόλογο gameplay, πολλές οθόνες για εξερεύνηση και γραφικά από τα καλύτερα που έχουμε δει ποτέ στον ταπεινό ZX Spectrum. Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για ένα αριστούργημα ίσως (με τα μέτρα της πλατφόρμας, πάντα), εάν δεν αμαύρωνε την εικόνα του αυτό το "θανάσιμο" μειονέκτημα της μίας και μοναδικής ζωής. Φυσικά, επιβάλλεται να το τσεκάρετε, αλλά είναι μάλλον βέβαιο ότι γρήγορα θα σας εκνευρίσει η συχνότητα με την οποία θα χάνετε…

Βαθμολογία: 7/10

Το παραπάνω review δημοσιεύθηκε στο 18ο τεύχος του περιοδικού Retro Planet, που κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 2017.

The Spectrum Show επεισόδιο 146

Για εμάς η 27η του Οκτώβρη ήταν μία Κυριακή εν μέσω τριημέρου. Για τον Paul Jenkinson, τον δημιουργό του The Spectrum Show ήταν απλά άλλη μια μέρα στη δουλειά, καθώς τότε κυκλοφόρησε το 146ο επεισόδιο της σειράς video που έχει γίνει η αγαπημένη συνήθεια των ανά τον κόσμο Spectrum lovers. Και πώς να μην έχει γίνει αγαπημένη συνήθεια όταν "παίζει" ασταμάτητα για πάνω από 10 χρόνια; Με δεδομένα τηλεόρασης ο Paul είναι κάτι σαν το Νίκο Φώσκολο και το The Spectrum Show ένα κράμα μεταξύ της "Λάμψης" (όχι του Κιούμπρικ) και του "Καλημέρα Ζωή". Βρε, μήπως θα έπρεπε να το παρακολουθούμε σταθερά κάπου γύρω στις 6μιση το απόγευμα;

Τα πρώτα χρόνια το The Spectrum Show ήταν μία ευχάριστη έκπληξη, ένα καλοδεχούμενο δώρο για όσους από εμάς αγαπήσαμε τον "υπολογιστή των φτωχών", το μικροσκοπικό αυτό μηχάνημα του "θείου" Clive Sinclair που οι χαρές που προσέφερε στους χρήστες του ήταν αντιστρόφως ανάλογες του μεγέθους και της τιμής του. Κανείς φυσικά δεν περίμενε ότι μία δεκαετία αργότερα ο Paul θα συνέχιζε να μας τροφοδοτεί με υλικό και ότι δεν θα είχε αφήσει ούτε ένα μήνα χωρίς νέο επεισόδιο. Αυτό λέει πολλά και για τον ίδιο φυσικά, αλλά και για όλο το σύμπαν του ZX Spectrum - το "οικοσύστημα" όπως συνηθίζουν να χρησιμοποιούν τον όρο τα fanboys της Apple στις μέρες μας. Γιατί, αν το σκεφτεί κανείς, με 146 επεισόδια, το The Spectrum Show πλέον αριθμεί γύρω στις 73 ώρες Spectrumικού περιεχομένου! Ποιος να το φανταζόταν ότι 42 χρόνια μετά την εμφάνισή του ο "γομολάστιχας" θα μπορούσε να προσφέρει ακόμα τόσο υλικό;

Στο νέο επεισόδιο του The Spectrum Show ο Paul δοκιμάζει το Fuller FDS, ένα πληκτρολόγιο τύπου γραφομηχανής - έτσι τα λέγαμε τότε - που μπορεί να φιλοξενήσει στο εσωτερικό του το motherboard αλλά και το τροφοδοτικό του ZX Spectrum και να προσφέρει στους ιδιοκτήτες του αίσθηση... Commodore 64. Τώρα, θα μου πείτε "και ποιος θα ήθελε κάτι τέτοιο;". Έλα ντε. Προσωπικά δεν ψήθηκα ποτέ από τέτοια προϊόντα, αλλά στην Αγγλία είχαν αρκετή πέραση. Well, περί ορέξεως...

Ο Paul μας παρουσιάζει επίσης μερικά παιχνιδάκια, παλιά και νέα, ενώ στο τέλος του επεισοδίου καταπιάνεται με την... ανακαίνιση ενός απλοϊκού type-in, που τώρα δείχνει παντελώς απαρχαιωμένο αλλά στην εποχή του ίσως να είχε την πλάκα του. Γενικώς, όπως συμβαίνει και σε κάθε βίντεο του Paul άλλωστε, το περιεχόμενο μας αφήνει με μια μυρωδιά από τα 80s. Καλοδεχούμενη για τους περισσότερους από εμάς, αν μη τι άλλο...

Παρακολουθείστε το 146ο επεισόδιο του The Spectrum Show στο βίντεο που ακολουθεί για να διαπιστώσετε κι εσείς ότι ο Spectrum μπορεί ακόμα και σήμερα να προσφέρει απλόχερα υλικό για το YouTube. Και όχι μόνο, φυσικά. Άλλωστε ποιος χρειάζεται περισσότερα από 48Κ;

Offset Overdrive: τόσο oldschoool και τόσο υπέροχο!

Χρειάζονται λιλιπούτεια demos σαν το Offset Overdrive των 64 όλων κι όλων kilobytes για να μας θυμίζουν ποια είναι η πλατφόρμα των ονείρων, γιατί, καθώς την χρησιμοποιούμε συνήθως ως μέσο για άλλες εργασίες (και όχι μόνο) ίσως να ξεχνάμε ότι τα PCs είναι και αυτά υπολογιστές και μάλιστα χαμηλού κόστους, οι οποίου μπορούν να κάνουν τα πάντα και να χρησιμοποιηθούν για οτιδήποτε. Είτε μέσω εξειδικευμένων παραγωγών είτε μέσω εξομοίωσης τα PCs έχουν τη μεγαλύτερη γκάμα shoot 'em ups, racing games, first person shooters, point 'n' click adventures... γενικά, τη μεγαλύτερη γκάμα software που ήταν ποτέ εκτελέσιμη από μία πλατφόρμα.

Τα PC demos, ειδικά από την αυγή της νέας χιλιετίας, έχουν φτάσει σε ασύλληπτα επίπεδα απ' όπου κι αν τα εξετάσει κάποιος. Και, φυσικά δεν είναι μονάχα αυτά που εκμεταλλεύονται στο έπακρο το νέο σας (και μας) hardware, αλλά και τα άλλα, αυτά που προσπαθούν να κλείσουν στόματα αλλά και ταυτόχρονα να κρεμάσουν σαγόνια (άσκηση για δυνατούς λύτες) όπως τα μοναδικά 8088 MPH και Area 5150.

Σήμερα έχουμε να κάνουμε με μία διαφορετική περίπτωση. Το Offset Overdrive του demogroup Spectrox έχει μέγεθος μόλις 64ΚΒ, αισθητική μεταξύ Amiga και Commodore 64, μουσική από ZX Spectrum 128K και εφέ... Atari ST on steroids! Με λίγα λόγια είναι τόσο oldschool που ο καθένας θα μπορούσε να το μπερδέψει με κάποια παραγωγή της Amiga αν δεν έδινε ιδιαίτερη σημασία στην (εμφανώς) υψηλότερη ανάλυση των γραφικών.

 

Το soundtrack που επενδύει το Offset Overdrive είναι το κομμάτι "Adaptations" του Alex Winston, φτιαγμένο originally σε ZX Spectrum 128K, ένα AY tune - φόρος τιμής στα κλασικά chiptunes των 80s. Εντάξει, σε ένα oldschool demo που σέβεται τον εαυτό του δεν θα μπορούσε να βρεθεί πιο ταιριαστό ταίρι, έτσι δεν είναι;

Δεν έχει νόημα να γράψω περισσότερα, όταν το βίντεο μιλάει από μόνο του. Απολαύστε το παρακάτω και μην παραπονεθείτε που δεν εκμεταλλεύεται τις ray tracing δυνατότητες της νέας κάρτας γραφικών σας: κάποια πράγματα φτιάχτηκαν για να είναι απλά και μέσα από αυτή την απλότητά τους είναι καταδικασμένα να μεγαλουργήσουν. Κυρίες και κύριοι, ετοιμαστείτε για ένα ταξίδι πίσω στο χρόνο με το Offset Overdrive:

The Spectrum Show επεισόδιο 145

Μπήκε και ο Οκτώβρης και βρισκόμαστε κιόλας στο τελευταίο τρίμηνο του 2024. Πότε ξεκίνησε η χρονιά και κοντεύει ήδη να τελειώσει, είναι ένα μυστήριο. Βέβαια παρόμοια μυστήρια είχαμε και με το 2023, το 2022 και πάει λέγοντας, οπότε μάλλον κάτι λάθος συμβαίνει με εμάς και δεν ξερυθμίστηκε το Matrix. Ή μπορεί να συμβαίνουν αμφότερα, ποιος ξέρει...

Φυσικά, δεν θα μπορούσε να φύγει ο Σεπτέμβρης χωρίς να βγάλει νέο επεισόδιο του The Spectrum Show ο Paul Jenkinson. Όλα κι όλα, ο άνθρωπος είναι Άγγλος Spectrumάς, όχι Έλληνας πολιτικός: όταν λέει κάτι, το κάνει. Γι' αυτό έφτασε και τα 145 επεισόδια, επειδή δεν αναλώνεται σε πομπώδεις εξαγγελίες και μεγάλα λόγια, αλλά σκύβει το κεφάλι και δουλεύει. Και, προφανώς, οι ανά τον κόσμο Spectrum lovers τον ευχαριστούμε από την καρδιά μας!

Δυστυχώς, είναι μάλλον βέβαιο πλέον ότι ο Paul έχει εγκαταλείψει το περιοδικό του, το The Spectrum Show Magazine. Τι να κάνει ο άνθρωπος; Ζήτησε βοήθεια στη συγγραφή, πρότεινε πιθανές συνεργασίες, αλλά ήταν σα να φωνάζει μόνος του στην έρημο. Και, για μία ακόμη φορά αποδείχτηκε πως όταν δεν αγκαλιάζεις κάτι με αγάπη - αναφέρομαι στο κοινό, όχι στον Paul, φυσικά -, όταν ζητείται η βοήθεια και η συνδρομή σου και εσύ σιγοσφυρίζεις αδιάφορα, ε, νομοτελειακά, αυτό το κάτι θα πάψει να υφίσταται. Όσο κέφι, μεράκι και στοχοπροσήλωση κι αν διαθέτουν οι άνθρωποι πίσω από αυτό. Κρίμα...

Για να επιστρέψω στο τελευταίο επεισόδιο του The Spectrum Show, έχουμε σε αυτό κάποια πολύ ενδιαφέροντα θεματάκια: πέρα από την δοκιμή/παρουσίαση του Fuller Orator, ο Paul με τον Geoff κάνουν μία πολύ ενδιαφέρουσα κουβέντα για τα κρυμμένα μηνύματα στα Speccy loading screens (ενώ ταυτοχρόνως αυτά παρουσιάζονται στην οθόνη μας). Εξαιρετικό θέμα, και δεν είναι το μόνο. Υπάρχουν φυσικά και game reviews, αλλά και το κερασάκι στην τούρτα, που είναι το κλείσιμο του επεισοδίου με το type-in game που ο Paul αναλαμβάνει να πληκτρολογήσει, να διορθώσει και, τελικά, να εξελίξει σε κάθε πτυχή του. Υπέροχο φινάλε για ένα ακόμα βιντεάκι, που μας θυμίζει το πώς χρησιμοποιούνταν οι 8bit home computers στα 80s πέρα από το gaming...

Παρακολουθήστε το νέο επεισόδιο του The Spectrum Show στο βίντεο που ακολουθεί:

Natrium για Atari STE: thank you for the music

Η αλήθεια είναι ότι το έχω γράψει τόσες φορές, που κοντεύουν να... μαλλιάσουν τα δάχτυλά μου. Με τον τρομερό αυτό κίνδυνο να ελλοχεύει, θα το κάνω ακόμα μία φορά. Το λοιπόν, έχοντας συγκλονιστεί σε πολύ μικρή ηλικία από τα υπέροχα/εκπληκτικά/ανεπανάληπτα SID tunes του Commodore 64, δυσκολεύτηκα έκτοτε να δώσω την σημασία που άρμοζε στα γραφικά, στο animation, στο gameplay, στη θεματολογία και άλλα στοιχεία που χαρακτηρίζουν ένα video game ή ένα demo. Με θυμάμαι να παίζω με τις ώρες το Monty on the Run που δεν μου έκανε και μεγάλο κλικ ως παιχνίδι, μόνο και μόνο για να απολαύσω την υπέροχη μουσική επένδυση του (τεράστιου) Rob Hubbard. Λίγο καιρό αργότερα να μην ξεκολλάω από το The Way of the Exploding Fist το οποίο, πέρα από εξαιρετικό - για το είδος του - παιχνίδι, διέθετε επίσης και πανέμορφα γραφικά και ατμοσφαιρικές μουσικές συνθέσεις που το εκτόξευαν στην στρατόσφαιρα του gaming της εποχής. Και πόσα άλλα να αναφέρω; Το Sanxion; Το Crazy Comets; Το Ghosts n' Goblins; Το Loco; Το One Man and his Droid; Το Suicide Express; Τα πάντα ξεκινούσαν από τη μουσική, και ενίοτε τέλειωναν και σε αυτήν, μην έχοντας κάτι άλλο ιδιαίτερο να επιδείξουν.

Αποτέλεσμα των παραπάνω ήταν αυτό που (ξανα)έγραψα στην αρχή: κανένα παιχνίδι και κανένα demo δεν θα με αφήσει ασυγκίνητο αν συνοδεύεται από αξιόλογη μουσική επένδυση ενώ, αντιθέτως, εξαιρετικές - κατά τα άλλα - παραγωγές θα με ξενερώσουν εάν τα tunes που τις "ντύνουν" δεν είναι του ανάλογου επιπέδου. Και εδώ οφείλω να τα κάνω πενηνταράκια εξηγώντας σε όσους από εσάς κάνετε τον κόπο να με διαβάζετε ότι αυτό που με ενδιαφέρει σε ένα computer tune (και όχι μόνο) είναι η ίδια η σύνθεση και τίποτα περισσότερο. Όχι η προγραμματιστική αρτιότητα αυτής. Μπορεί ο coder να έχει κάνει παπάδες με το soundchip αλλά, αν το συνολικό tune δεν σε κάνει να θες να το σιγοσφυρίξεις, τότε δεν...

Βάσει των παραπάνω λοιπόν δεν νομίζω να κάνει σε κανέναν την παραμικρή εντύπωση το ότι επέλεξα να σας παρουσιάσω σήμερα το Natrium, ένα μικρούλι (μονάχα 96KB) demo για Atari STE, το οποίο χαρακτηρίζεται από το εξαίσιο tune που το συνοδεύει. Ναι, το soundchip του Atari δεν είναι SID ή Paula, αλλά, από την άλλη, έχουμε υπάρξει μάρτυρες υπέροχων tunes αυτού στους Amstrad CPC, Spectrum 128, MSX, Oric και, φυσικά στον ίδιο τον ST. Κέφι, ταλέντο και έμπνευση χρειάζεται και το ταπεινό AY μπορεί να χαρίσει στον ακροατή ηχητικές... ονειρώξεις.

Μία τέτοια είναι και το Natrium. Οι RNO ή (Rave Network Overscan για τους φίλους) το παρουσίασαν το 2011 στα πλαίσια του demoparty Outline. Μιλάμε για ένα demo που διαρκεί σκάρτα 3 λεπτά συνολικά, αλλά τα 96ΚΒ του είναι γεμάτα με κώδικα γραμμένο με στοργή, μεράκι και... Προδέρμ. Τεντώστε τα αυτιά σας και απολαύστε!

The Spectrum Show επεισόδιο 144

Μπήκε κι ο Σεπτέμβρης, λοιπόν. Καλό μήνα σε όλους και πολλές ευχές για κουράγιο, υπομονή και... γερά στομάχια, καθώς, έχω την αίσθηση, ότι η καθημερινότητα - στην Αθήνα, τουλάχιστον - γίνεται κάθε χρόνο όλο και πιο δυσβάσταχτη. Οπότε καλό είναι να έχουμε minor distractions να μας κάνουν να ξεχνιόμαστε. Κανένα ματς στην τηλεόραση, κανένα... Άρλεκιν ή, γιατί όχι, ένα Spectrum Show.

Ευτυχώς για τους Spectrumάδες εκεί έξω, ο Paul Jenkinson, ο δημιουργός του εν λόγω show, το έχει βάλει απ' ότι φαίνεται σκοπό της ζωής του να θέσει κάποιο νέο παγκόσμιο ρεκόρ συνέπειας, οπότε, μήνας μπαίνει, μήνας βγαίνει, το The Spectrum Show είναι εδώ με ένα ακόμα νέο επεισόδιο.

Στο 144ο TSS μπορεί κανείς να παρακολουθήσει αρκετά ενδιαφέροντα θέματα, Spectrumικής πάντα φύσεως, αλλά το μεγαλύτερο μέρος του επεισοδίου καταπιάνεται με παιχνίδια. Πράγμα διόλου παράξενο, αφού ο μικρός και πολυαγαπημένος "γομολάστιχας" μεταξύ άλλων διέπρεψε και ως παιχνιδομηχανή, παρότι ήταν πολλά (μα πάρα πολλά) περισσότερα από αυτό.

Αλλά μη σας τα λέω εγώ, μπορείτε απλά να παρακολουθήσετε το νέο επεισόδιο της σειράς και να τα δείτε και μόνοι σας (και να αφαιρεθείτε και λιγάκι από την καθημερινή ρουτίνα, που λέγαμε και στην αρχή).

Καλή απόλαυση και καλό φθινόπωρο!

The Coder's Guide to the Demoscene: μινιμαλιστικό και υπέροχο

Ομολογουμένως, δεν το περίμενα. Με τις παραγωγές για ST/STe να μειώνονται χρόνο με το χρόνο αλλά, το κυριότερο, να στερούνται φαντασίας, το The Coder's Guide to the Demoscene αποτέλεσε ένα καλοδεχούμενο δώρο μέσα στο κατακαλόκαιρο.

Το κυρίαρχο χαρακτηριστικό της φρέσκιας αυτής κυκλοφορίας των Acid Team και Jakub Husak είναι ότι κυλάει ευχάριστα, έχει χιούμορ, βρίθει καλόγουστων και ταυτόχρονα μινιμαλιστικών εφέ, και, το κυριότερο ίσως, διαθέτει ένα υπέροχο soundtrack. Και όταν γράφω "υπέροχο" δεν εννοώ ότι π.χ. σου δίνει την εντύπωση ότι ακούς 8 κανάλια ήχου από 3κάναλο soundchip ή κάτι τέτοιο, αναφέρομαι καθαρά στη σύνθεση, για να μην παρεξηγούμαστε.

Μία πρωτοτυπία του The Coder's Guide to the Demoscene είναι το... cliffhanger με το οποίο μας αφήνει για τη συνέχεια, καθώς το τέλος του είναι κάτι που δεν το περιμένει κανείς! Αυτό το χαρακτηριστικό, πραγματικά, δεν το έχω ξαναδεί ποτέ σε demo και αξίζει να το παρακολουθήσετε μόνο και μόνο για χάρη του!

Πάνω απ' όλα όμως το The Coder's Guide to the Demoscene ξεχωρίζει γιατί απλά είναι πραγματικά αξιόλογο. Χρειάζεται μεν Atari STe με 4ΜΒ μνήμης και σκληρό δίσκο για να τρέξει, αλλά χαλάλι του. Σε αφήνει με ένα χαμόγελο ζωγραφισμένο και αυτό είναι το σημαντικότερο. Μπορείτε να το κατεβάσετε από εδώ ή απλά να το παρακολουθήσετε στο βιντεάκι που ακολουθεί:

The Spectum. Επιτέλους!

Ειλικρινά, δεν είχα στο μυαλό μου να διακόψω την περίοδο της καλοκαιρινής ραστώνης για κανέναν απολύτως λόγο. Αλλά αποδείχτηκε ότι λογάριαζα χωρίς τον ξενοδόχο - όπου ξενοδόχος η Retro Games Ltd. Οι δημιουργοί των TheC64, TheA500 mini και πολλών άλλων remakes retro υπολογιστών με τους οποίους έχω ασχοληθεί επανειλημμένα στο παρόν blog στο παρελθόν, αποφάσισαν να ανακοινώσουν το επόμενο μεγάλο project τους τώρα, Αυγουστιάτικα. Ε, δεν γινόταν να το αφήσω να περάσει έτσι. Πόσο μάλλον όταν το project αυτό ονομάζεται The Spectrum και είναι μία σύγχρονη υλοποίηση του πλέον επιτυχημένου Ευρωπαϊκού home computer όλων των εποχών, του λατρεμένου τέκνου του Sir Clive Sinclair, του γνωστού σε όλους τους computer addicts των 80s ως "γομολάστιχα"!

 

Το θέμα δεν είναι μόνο ότι η Retro Games Ltd θα κυκλοφορήσει στις 22 Νοεμβρίου του τρέχοντος έτους (σημειώστε την ημερομηνία) τον The Spectrum. Το θέμα είναι ότι, κατά τα φαινόμενα, αυτή τη φορά τα έκανε όλα σωστά! Τι εννοώ; Καταρχάς, αυτή τη φορά δεν έχουμε μια μινιατούρα που απλά τρέχει το software κάποιου κλασικού retro computer. Αυτή τη φορά, έχουμε έναν 48άρη ZX Spectrum σε κανονικό μέγεθος, με το κανονικό, λειτουργικό του πληκτρολόγιο. Out of the box, από την πρώτη στιγμή, όχι "αν πουλήσει καλά αυτό, βλέπουμε". Πολύ μεγάλη υπόθεση, αλλά δεν είναι μονάχα αυτό...

Όσοι έχετε διαβάσει όλα τα σεντ... - εεεε, τις αναρτήσεις μου για τα προηγούμενα μοντέλα της Retro Games Ltd θα γνωρίζετε ότι στάθηκα επανειλημμένα στο θέμα του παρεχόμενου χειριστηρίου και πόσο αυτό κατέστρεφε τη συνολική εμπειρία. Γιατί το θέμα δεν ήταν μονάχα να συνδέσεις (με το κατάλληλο USB 2 9pin adaptor) ένα "κανονικό" joystick, το θέμα ήταν ότι έπρεπε να έχεις συνεχώς συνδεδεμένο το μαμίσιο χειριστήριο γιατί κάποιες λειτουργίες γίνονταν αποκλειστικά με τη χρήση αυτού. Έτσι έχανες μία USB θύρα, χώρο στο γραφείο σου, και, το κυριότερο, ήσουν υποχρεωμένος να έχεις μονίμως μπροστά στα μούτρα σου το αντικείμενο που τορπίλιζε ολόκληρο το μηχάνημα! Ε, γαμώ το κέρατό μου, έπρεπε κάποτε να κάνουν κάτι γι' αυτό!

Ως εκ θαύματος, η επιθυμία μου (και πολλών άλλων χρηστών) αυτή τη φορά εισακούστηκε! Ο The Spectrum έρχεται ελεύθερος κι ωραίος, χωρίς κάποιο άθλιο - γιατί άθλιο θα ήταν, μην κοροϊδευόμαστε - χειριστήριο να συμπεριλαμβάνεται στο πακέτο του. Έχει λειτουργικό πληκτρολόγιο, οπότε χρησιμοποιούμε αυτό. Όπως προβλεπόταν, άλλωστε, πού ακούστηκε 48άρης Spectrum με joystick; Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί κάποιο ανταπτοράκι ή κάποιο USB joystick ή joypad: απλά, αυτή τη φορά δεν είναι δεσμευτική η χρήση κάποιου official controller. Χάρμα!

Ένα άλλο θετικό στοιχείο είναι ότι ο The Spectrum μπορεί να λειτουργήσει ως 48άρης ή ως 128άρης ZX Spectrum. Και, αυτό είναι το ωραίο: ποιος δεν θα ήθελε τη λειτουργικότητα (ΟΚ, βασικά το soundchip και τη μνήμη) του 128άρη στο case του 48άρη αντί για τα ανοσιουργήματα της Amstrad (+2. +3); Είναι κάτι που το σκεφτόμουν χρόνια, και να που επιτέλους έγινε πραγματικότητα!

Πού, πάτε, δεν τελειώσαμε! Τα καλά δεν τελειώνουν εδώ. Πέρα από το ότι ο The Spectrum σας επιτρέπει μέσω κάποιου USB stick να τρέξετε οποιονδήποτε τίτλο της επιλογής σας σε όλα τα δημοφιλή formats, υπάρχουν και τα παιχνίδια που παρέχονται μαζί με το μηχάνημα και στα οποία συμπεριλαμβάνονται πολλά classics του παρελθόντος, όπως τα: Ant Attack, Exolon, Fairlight, Football Manager 2, Head over Heels, Highway Encounter, The Hobbit, Horace Goes Skiing, The Lords of Midnight, Manic Miner, Match Day II, Nodes of Yesod, Penetrator, Pheenix, Saboteur, Skool Daze, Spellbound, Starquake, Starstrike II, Target Renegade, Technician Ted, Trashman, The Way of the Exploding Fist, Wheelie και Where Time Stood Still. Not bad, not bad at all...

Και για το τέλος, σας κράτησα το κερασάκι: την τιμή, βρε χαζά! Λοιπόν, είπαμε, 22/11/24 η κυκλοφορία και το κόστος... 99,99€! Με όλα τα χαρακτηριστικά που προανέφερα το "δώσε ένα κατοσταρικάκι κι έφυγες" φαντάζει ως το deal της χρονιάς. Και ίσως και να είναι, εδώ που τα λέμε...

Αυτά τα (πολύ) ωραία για σήμερα. Ελπίζω να μη αναγκαστώ ξανά να διακόψω τις βουτιές μου για να γράψω κάτι άλλο μέσα στις επόμενες μέρες. Εκτός αν πρόκειται για κάτι εξίσου καλό και ενδιαφέρον, οπότε ΟΚ, το καθήκον προηγείται σε αυτές τις περιπτώσεις. Αλλιώς... ραντεβού το Σεπτέμβρη!

Multiverse - ένα χορταστικό demo για το καλοκαίρι

Α, αυτά είναι που μου αρέσουν. Πετυχαίνω να ξεχωρίζει ανάμεσα σε μετριότητες ένα demo που με εντυπωσιάζει, τσεκάρω πού εμφανίστηκε και πότε, και διαπιστώνω ότι, ΟΚ, εγώ μπορεί να το γουστάρω αλλά η πλειονότητα δεν δάκρυσε κιόλας όταν το παρακολούθησε για πρώτη φορά. Ε, αυτή ακριβώς είναι η φάση με το Multiverse των Nah-Kolor. Το (πιο χορταστικό πεθαίνεις) αυτό demo εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο demoparty X 2023 όπου και κατέλαβε την - όχι και τόσο κολακευτική, είναι η πικρή αλήθεια - 5η θέση. Βέβαια τότε δεν ήταν πλήρες, ήταν περισσότερο ένα μεγάλο preview της έκδοσης "100%" που παρουσιάστηκε φέτος, στο Χ 2024. Θεωρώ ότι αν οι Nah-Kolor έκαναν λίγη υπομονή και κυκλοφορούσαν κατευθείαν την πλήρη, τελική έκδοση του Multiverse θα είχαν μία παραγωγή που θα τύχαινε πολύ μεγαλύτερης αναγνώρισης στο τέλος της μέρας.

Ακόμα κι έτσι όμως, ακόμα και αν πέρασε στα χαμηλά και δεν εντοπίστηκε από τα ραντάρ του πολύ κόσμου, το Multiverse είναι ένα από αυτά τα demos για τον Commodore 64 που πραγματικά αξίζει να το απολαύσει κανείς. Δεν είναι ότι θα σου φτάσει και θα σου κολλήσει τον δείκτη του εντυπωσιασμού στο 110%, αλλά θα σου τον έχει εκεί, στο 85-90% σταθερά, για 18 περίπου λεπτά με μία τεράστια ποικιλία από ποιοτικές σεκάνς που διαδέχονται η μία την άλλη και καταλαμβάνουν ούτε λίγο ούτε πολύ 4 ολόκληρες πλευρές δισκέτας του Commodore 64. Το Multiverse είναι αυτό που θα χαρακτηρίζαμε με μία λέξη ως "χορταστικό". Το παρακολουθείς και λες "ναι, αυτός είναι ο 64άρης". Υπάρχουν και καλύτερες παραγωγές, σαφώς, αυτές που σε ρίχνουν από την καρέκλα σου και μόλις πας να σηκωθείς το ξανακάνουν, αλλά εντάξει, αυτά είναι η creme de la creme, τα 20-25 καλύτερα όλων των εποχών για την πλατφόρμα. Το Multiverse δεν ανήκει σε αυτό το ολιγομελές club, αλλά ακολουθεί κατά πόδας, όντας μία από τις πλέον ποικίλες και ικανοποιητικές παραγωγές που μπορεί να αφήσει κάποιος να του γεμίσουν πανάξια 18 λεπτά από τη ζωή του.

Μπορείτε να κατεβάσετε το Multiverse 100% από εδώ αν θέλετε να το τρέξετε σε πραγματικό 64άρη ή σε εξομοιωτή. Αν απλά βολεύεστε και με το βίντεο - και γιατί όχι, θα πείτε - θα το βρείτε με το που θα τελειώσει η παράγραφος που διαβάζετε. Αράξτε, απλωθείτε και απολαύστε.

The Spectrum Show επεισόδιο 143

Καλά, αν νομίζετε ότι μονάχα εμείς εδώ πέρα νιώθουμε ότι έχουμε κάψει φλάντζα και χρειαζόμαστε επειγόντως διακοπές, γελιέστε. Οποιοσδήποτε μεσήλικας μετά από ένα 11μηνο δουλειάς - και αφού έχει κιόλας αυτή τη ρουτίνα καμιά 30αριά χρόνια - αισθάνεται με το έμπα του Ιουλίου ότι δεν θέλει απλά ένα διάστημα για να γεμίσει τις μπαταρίες του, αλλά για ολικό service και αντικατάσταση δεκάδων parts. Ε, σκεφτείτε τώρα σαν κερασάκι στην παραπάνω (σιχαμένη) τούρτα να τη βγάζει κανείς εδώ και 3-4 εβδομάδες εμπλοκή με καύσωνα, ο οποίος, όπως προσωπικά διαπίστωσα φέτος, μετά το πρώτο δεκαήμερο σου δίνει την εντύπωση ότι έχει κάψει όχι εσένα, αλλά τον εγκέφαλό σου. Nice...

Αν εξαιρέσει κανείς τον καύσωνα, όλα τα παραπάνω ισχύουν και για την περίπτωση του Paul Jenkinson, του δημιουργού του The Spectrum Show. Σου λέει ο άνθρωπος "δεν παίζει να χάσω την ημερομηνία και να μη βγάλω επεισόδιο", αλλά το καινούριο, το 143ο, φωνάζει "θέλω διακοπές". Όχι τόσο η επιλογή των θεμάτων, αλλά η διεκπεραιωτική προσέγγιση αυτών νομίζω ότι δείχνει πως και ο Paul έχει αρχίσει να υποχωρεί από το βάρος που έχει στις πλάτες του. Όχι ότι το νέο επεισόδιο του The Spectrum Show δεν έχει κανένα ενδιαφέρον ή δεν βλέπεται, όχι. Απλά να, αν εσείς βρίσκεστε ήδη στο σκιασμένο μπαλκόνι του δωματίου σας σε κάποιο όμορφο νησί με το αεράκι να σας δροσίζει, μια χαρά θα το απολαύσετε. Εμείς εδώ, ειδικά στην Αθήνα, μάλλον θα θέλαμε ένα πιο δυνατό kick, κανένα εικοσάλεπτο hardcore hardware review, κάτι τέτοιο μπας και μας τραβήξει το μυαλό από τον ιδρώτα που στάζει από το μέτωπό μας κι από το βρακί μας που το αισθανόμαστε σα να το φορέσαμε μόλις βγήκε από τη μπουγάδα...

Φυσικά δεν πρέπει επ' ουδενί να ξεχνάμε ότι το The Spectrum Show βγαίνει αδιαλείπτως εδώ και μια ντουζίνα χρόνια, οπότε είναι λογικό και αναμενόμενο μέσα σε όλο αυτό το εκτεταμένο χρονικό διάστημα να υπάρχουν ups and downs στη θεματολογία, στην ποιότητα των επεισοδίων, στην όρεξη του Paul κλπ. Οπότε μάλλον οφείλουμε να τον ευχαριστήσουμε για μία ακόμη φορά για τα όσα έχει προσφέρει στην κοινότητα του Spectrum, να του ευχηθούμε καλές διακοπές, και να αφήσουμε και το νέο επεισόδιο παρακάτω, κυρίως για εσάς που ήδη διακοπάρετε και θα μπορέσετε να το απολαύσετε μέσα στη συνολικότερη ανεμελιά σας.

Κάντο όπως ο 8μπιτος Atari!

Πέφτει λοιπόν στην αντίληψή μου ένα ολοκαίνουριο demo για Atari STE. Μίας-δύο ημερών τώρα μιλάμε, φρέσκο πράμα, να γυαλίζει το μάτι του ακόμα. "Για να δούμε, μπας και..." λέω μέσα μου. Όπου το "μπας και" ακολουθείται από διάφορες πιθανές προτάσεις που όλες καταλήγουν στο ίδιο πάνω-κάτω. "Μπας και αυτή τη φορά δεν θα χάσω απλά την ώρα μου παρακολουθώντας το;". "Μπας και θα δούμε κάτι που θα δικαιολογεί το ότι τρέχει μονάχα σε STE;". "Μπας και κατάφεραν στην ST scene να φτιάξουν κάτι αξιόλογο με αρχή, μέση και τέλος που αξίζει ρε παιδάκι μου μόνο και μόνο αισθητικά και στυλιστικά;". Καλά, ποιον κοροϊδεύουμε τώρα; Η απάντηση σε όλα τα παραπάνω είναι ένα "ΟΧΙ" πιο μεγάλο κι απ' τη διάρκεια του καύσωνα που μας έχει γονατίσει τον τελευταίο καιρό.

Το εν λόγω demo που λέτε, που θα προτιμούσα να μην το κατονομάσω, όχι για να μην του κάνω δυσφήμιση αλλά γιατί είναι απλά another brick in the wall, παίζει από την αρχή μέχρι το τέλος κακή μουσική χωρίς πολλά-πολλά σε κανάλια, μπάσα ή οτιδήποτε τέλος πάντων, έχει πάμπολλα sequences με εφέ με τελίτσες και wireframes, και - πώς να το πω ρε παιδάκι μου - δεν μπορείς να φανταστείς έναν γαμημένο λόγο που το συγκεκριμένο (και πάρα πολλά ακόμη, δυστυχώς) δεν τρέχει σε "απλό" ST. Ένα χάλι, ένα δράμα, μία παράνοια που συνεχίζεται εδώ και χρόνια με παραγωγές ανέμπνευστες να προσπαθούν να μας πείσουν ότι εκμεταλλεύονται τις έξτρα δυνατότητες του STE. Όσο ελάχιστες κι αν είναι αυτές. Κι από την άλλη...

Από την άλλη το απόλυτο contrast. Το ταλέντο, η έμπνευση, η δημιουργικότητα, η στοχοπροσήλωση. Και φυσικά, το άρτιο αποτέλεσμα. Τα μέλη των demogroups New Generation, Zylax και Radiance μας χάρισαν πριν από περίπου μία εβδομάδα και στα πλαίσια του demoparty Lost Party 2024 ένα υπέροχο demo για τα 8μπιτα Atari, δείχνοντας το δρόμο στους ST/STE coders. Αν φυσικά αυτοί καταλάβουν ποτέ τι τους γίνεται και θελήσουν να τον ακολουθήσουν...

Το demo στο οποίο αναφέρομαι ονομάζεται Rewind 2 και είναι μία καταιγίδα από εντυπωσιακά sequences που σε κάνουν να αναρωτιέσαι πώς είναι δυνατόν όλα αυτά να τα φέρνει εις πέρας hardware του 1979. Ένα απόλυτο showcase του μηχανήματος, δηλαδή. Αυτό που υποτίθεται ότι είναι ο σκοπός του κάθε demo εκεί έξω. Αυτό που πολλοί το προσπαθούν, αλλά λίγοι το πετυχαίνουν. Το Rewind 2 είναι, θεωρώ, ένα εξαιρετικό δείγμα όλων των παραπάνω αλλά και ταυτόχρονα μία παραγωγή που σε βάζει σε σκέψεις για το τι είχε φτιάξει ο Jay Miner για λογαριασμό της Atari πίσω στα 70s.

Συγχαρητήρια λοιπόν στους coders, graphic artists και musicians των New Generation, Zylax και Radiance γιατί με τη δουλειά τους δείχνουν πώς μπορεί να είναι υγιής η Atari 8bit scene την ίδια ώρα που με έντονα σημάδια δημοσιοϋπαλληλικής νοοτροπίας η ST scene αργοπεθαίνει. Αν όσοι ασχολούνται με την τελευταία επιθυμούν, έστω και τώρα, την ύστατη στιγμή, να μην χαθεί κάθε ενδιαφέρον για την (κάποτε) φοβερή και τρομερή πλατφόρμα της Atari, ας το κάνουν απλά όπως οι 8μπιτοι Ataris και ας αφήσουν τις προσπάθειες για δήθεν εκμετάλλευση των έξτρα δυνατοτήτων του STE. Ο original ST έχει hardware που μπορεί να κάνει παπάδες, αρκεί να το προγραμματίσεις σωστά. Όπως το έκαναν κάποτε οι δημιουργοί των megademos μεταξύ 1986-1989. Ο τρόπος υπάρχει, αρκεί να ξεκολλήσουν κάποια (χρόνια τώρα) κολλημένα μυαλά...

Ας αφήσουμε όμως την ST scene στη μιζέρια της και ας επιστρέψουμε στην υγιέστατη αντίστοιχη των Atari 8bits. Να παίξει το Rewind 2, παρακαλώ:

Illusion by Dune για Atari ST. Ναι, αυτό!

Είναι γεγονός πως πολλές φορές τα έργα μιλούν πιο καλά από τα λόγια. Σε κάθε επίπεδο. Και δεν εννοώ το να μην λες ότι θα κάνεις κάτι αλλά απλά να το κάνεις, όχι, όχι. Εννοείται ότι πιστεύω ακράδαντα σε αυτή τη ρήση ως δομικό στοιχείο της κοσμοθεωρίας μου, αλλά αυτό στο οποίο αναφέρομαι τώρα είναι το πώς περιγράφω κατά καιρούς το demo των ονείρων μου και πώς πάνω-κάτω είναι αυτό τελικά. Ε, να, βρήκα ένα που δείχνει στην πράξη αυτά που γράφω εδώ και τόσα χρόνια! Λέγεται Illusion, είναι δημιούργημα του demogroup Dune και κυκλοφόρησε στην τελική του μορφή το 2003, πριν από 21 ολόκληρα χρόνια. Και όχι μόνο αυτό, αλλά η preview έκδοσή του παρουσιάστηκε στο κοινό το... 1994! Ίσως τελικά αυτή η παλαιότητά του να είναι που με κάνει να το γουστάρω. Δεν μιλάμε καν για oldschool demo, αλλά για... boomer demo!

Ποια είναι όμως τα στοιχεία που κάνουν το Illusion demo να ξεχωρίζει για μένα; Ας ξεκινήσουμε από το λιγότερο σημαντικό. Τρέχει σε Atari ST. Όχι, ούτε Falcon, ούτε STE, ούτε απαίτηση για σκληρούς δίσκους και λοιπά καλούδια. Δισκετούλα(ες) και plain old ST. Και σ' όποιον αρέσει.

Ακολουθεί η μουσική του. Καθ' όλη τη διάρκεια των 18+ λεπτών είναι αξιοπρεπέστατη και σε κάποια σημεία μάλιστα και πραγματικά a joy to hear. Απόδειξη του ότι σημασία δεν έχει μονάχα το να έχεις στη φαρέτρα σου τα καλύτερα soundchips: η δουλίτσα μπορεί να γίνει και με κάτι υποδεέστερο. Αρκεί να υπάρχει διάθεση και ταλέντο και να μην αφήνεις ποτέ την βιρτουοζιτέ να καπελώνει τη σύνθεση. Δεν είναι χώρος για Malmsteen και Satriani εδώ.

Ακόμα πιο σημαντική είναι η διάρκεια των διαφόρων εφέ: μπορεί να είναι μέτρια, αξιόλογα ή και παγκόσμια ρεκόρ σε dots, υπολογισμούς, fractals, rasterlines ή οτιδήποτε άλλο, αλλά το κυριότερο είναι ότι είναι σύντομα. 10 δευτερόλεπτα το πολύ, και πάμε για άλλα. Βασικό το να μην κουράζεις, σε κάθε επίπεδο. Ειδικά όταν ταΐζεις τον άλλο με τόσο μεγάλης διάρκειας περιεχόμενο. Respect λοιπόν στο πώς και πόσο άνετα "κυλάει" το Illusion demo.

Τέλος, σημαντικότερη για εμένα είναι η αισθητική. Και οι Dune τα πάνε εξαιρετικά σε αυτόν τον τομέα. Νομίζω ότι με κέρδισαν από το πρώτο μέρος, με 3D objects να κινούνται σε οθόνες με εξαιρετικά στατικά γραφικά. Κάτι σαν το intro του Epic, αν θυμάστε. Γενικά οι άνθρωποι έχουν κάνει σοβαρή μεν και εντυπωσιακή σε σημεία δουλειά, έχοντας δώσει σημασία ακόμα ακόμα στα fonts που επέλεξαν ανά σημείο. Άλλωστε, αφού ξανάπιασαν να ολοκληρώσουν project του '93-'94 μετά από οκτώ χρόνια και χωρίς πιεστική ημερομηνία κυκλοφορίας, είχαν τον χρόνο να το καλλωπίσουν προκειμένου να μην είναι... rough on the edges.

Αλλά να, αυτό είναι, βλέπεις ρε παιδί μου demo του '94 που ολοκληρώθηκε το 2003 και είναι αρτιότατο και αξιοπρεπέστατο και τρέχει και σε απλό ST χωρίς απαιτήσεις για άχρηστο (sorry Falcon) ή απλά μαλακισμένο (sorry STE) hardware, και αναρωτιέσαι τι πήγε τόσο σκατά αυτά τα 21 χρόνια και πλέον βλέπουμε - στην καλύτερη - δίχρωμη τρίλιζα να τρέχει μονάχα σε Falcon με σκληρό δίσκο; Πώς γαμήθηκε έτσι η Atari scene; Δεν έχω απαντήσεις σε αυτό το τελευταίο. Και εγώ, όπως και όσοι άλλοι τυχόν νοιάζονται, απλά κλείνω τη μύτη μη μου έρθει αναγούλα από τη δυσωδία και τη σήψη του πτώματος της πάλαι ποτέ κραταιάς ST community...

Α, ναι, το Illusion demo ξέχασα. Ιδού: