Ε, ναι λοιπόν. Υπάρχουν και μεγαλύτερες καθυστερήσεις από την δική μας. Εξηγούμαι: σκεφτόμασταν ότι καθυστέρησε τρομερά η κυκλοφορία του Χριστουγεννιάτικου τεύχους του Retro Planet (κοντά Φεβρουάριο φτάσαμε μέχρι να το πάρουμε στα χέρια μας), αλλά τελικά αποδεικνύεται ότι υπάρχουν και χειρότερα! Πώς αλλιώς να το χαρακτηρίσεις δηλαδή όταν οι ετήσιες (και Χριστουγεννιάτικες, ταυτόχρονα) εκδόσεις των Zzap!64 και Crash από την Fusion Retro Books φτάνουν στα χέρια μου 1η του Μάρτη με συνοδευτική καρτούλα που μου εύχεται Καλά Χριστούγεννα;
Βέβαια εδώ υπάρχει και μία αρκετά καλή δικαιολογία, ότι δηλαδή μεσολάβησαν ταχυδρομεία και το Ελληνικό τελωνείο. Ο συνδυασμός είναι πραγματικά... εκρηκτικός και μπορεί να οδηγήσει σε καθυστερήσεις που ξεφεύγουν από το υπόλοιπο του προσδόκιμου βίου μας, οπότε ας λέω καλύτερα "ευτυχώς" παρά να διαμαρτύρομαι.
Όπως θα είχατε διαβάσει και σε παλαιότερες αναρτήσεις (δείτε για παράδειγμα εδώ και εδώ) κάθε χρόνο φροντίζω να προμηθεύομαι τις ετήσιες εκδόσεις των Zzap!64 και Crash, των ιστορικών αυτών περιοδικών των 80s που έφερε και πάλι στη ζωή η Fusion Retro Books. Μέχρι τώρα, οι εντυπώσεις μου ήταν πραγματικά οι καλύτερες: ο Roger Kean, o Oliver Frey, ο (τεράστιος) Julian Rignall και όλοι οι υπόλοιποι συνεργάτες δημιουργούσαν κάθε χρόνο μια ετήσια έκδοση "λουκούμι" με πλούσια ύλη, εξαιρετική θεματολογία και ιδανική για τέτοιου είδους έντυπο γραφή. Φέτος, δυστυχώς, τα πράγματα άλλαξαν. Και ξέρετε τι ισχύει γενικώς με τις αλλαγές: ναι, τείνουν να είναι προς το χειρότερο.
Αρχικά, είναι η αλλαγή του σχήματος: τα περιοδικά της Fusion Retro Books υιοθέτησαν το μέγεθος Α5, που είναι μικρό (το μισό του Α4), χωράει λιγότερες πληροφορίες, και δείχνει και πιο ευτελές. Ειδικά για τις ετήσιες εκδόσεις - γιατί υπάρχουν και διμηνιαίες και τριμηνιαίες - είχαμε τη δυνατότητα να παραγγείλουμε τα τεύχη μας σε μέγεθος Α4, στο οποίο απλά τυπώθηκε η ύλη του Α3 αλλά πιο... ευμεγέθης! Έτσι λοιπόν, μόνο και μόνο από την αλλαγή του format του χαρτιού προέκυψε μια σεβαστή μείωση στην ύλη. Αλλά δεν είναι μονάχα αυτό.
Βλέπετε, η Fusion Retro Books αυτή τη στιγμή εκδίδει το τριμηνιαίο Amtix!CPC για Amstrad, και τα διμηνιαία Zzap!Amiga, Crash και Zzap!64 για Amiga, Spectrum και Commodore 64, αντίστοιχα. Επόμενο είναι λοιπόν με τόσα πολλά έντυπα να πέφτει ο διαθέσιμος χρόνος και εν τέλει και η ποιότητα, αφού υπάρχει ένα βασικό team που ασχολείται με όλα τα περιοδικά πέραν των εξωτερικών συνεργατών. Το αποτέλεσμα όλων των παραπάνω είναι λιγότερα και μικρότερα reviews, σχεδόν ριζική εξαφάνιση των στηλών που ασχολούνταν με hardware και πολλές (μα ΠΑΡΑ πολλές) αναδρομές στο παρελθόν με αναφορές στη θεματολογία τευχών των 80s που, let's face it, δεν έχουν και κάποιο τρομερό ενδιαφέρον αφού τα παλιά τεύχη υπάρχουν εδώ και πολλά χρόνια διαθέσιμα για κατέβασμα.
Με όλα τα παραπάνω δεν θέλω να πω ότι πλέον οι ετήσιες εκδόσεις των Zzap!64 και Crash δεν διαβάζονται, είναι απαράδεκτες, αποτελούν "αρπαχτές" ή κάτι τέτοιο: απλά, αν τα προηγούμενα 2-3 χρόνια θα τις βαθμολογούσα με άριστα, τώρα απλά περνάνε άνετα τη βάση. Παραμένουν ευχάριστα στην ανάγνωση τα περιοδικά, αλλά, σε αντίθεση με τα προηγούμενα χρόνια, δεν σε "κρατάνε" μέχρι να διαβάσεις και την τελευταία σελίδα: τώρα τα αφήνεις πολύ ευκολότερα...
Κλείνοντας θα πρέπει να πω ότι η ποιότητα της εκτύπωσης και της βιβλιοδεσίας είναι πολύ καλή, στα επίπεδα των προηγούμενων ετών, και ότι φέτος, αντί για ημερολόγιο, το πακέτο συνδοευόταν από μία κονκάρδα, ένα στυλό, μια ευχετήρια κάρτα (για τα Χριστούγεννα του 2021 φυσικά, μην τα ξαναλέμε, Μάρτιος μπήκε!) και ένα demo τεύχος των Amtix!CPC και Zzap!Amiga (μισό-μισό). Να ευχηθώ τέλος και ό,τι καλύτερο στον Roger Kean, τον original αρχισυντάκτη του Zzap!64, που εδώ και 2 περίπου χρόνια ταλαιπωρείται από τη νόσο των κινητικών νευρώνων. Η απουσία του από την συντακτική ομάδα είναι κάτι παραπάνω από εμφανής...