Sidecart: το απόλυτο περιφερειακό για τον ST σας

Πριν από κανένα μήνα περίπου, εκεί που εν μέσω διακοπών παρακολουθούσα ράθυμα βιντεάκια που μου πρότεινε ο αλγόριθμος του YouTube, έπεσα πάνω σε ένα που αφορούσε ένα cartridge για τον Atari ST, ο δημιουργός του οποίου (του βίντεο, όχι του cartridge) υποστήριζε ότι είναι το κορυφαίο cartridge για τον - αδικημένο, είναι η αλήθεια - 16μπιτο υπολογιστή της Αμερικάνικης εταιρίας. "Καλά, τα έχουμε ακούσει εκατοντάδες φορές αυτά", σκέφτηκα. Αλλά, στάσου: το κορυφαίο cartridge για τον ST; Γιατί όχι; Σάμπως ξέρω πολλά cartridges για τον ST; Βασικά δεν θυμάμαι ποτέ να συνδέω κάτι στην εν λόγω θύρα επέκτασης και το μόνο αξιόλογο περιφερειακό που μου έρχεται στο μυαλό και μπαίνει εκεί είναι το NetUSBee. Άρα, γιατί όχι; Δεν είναι και τόσο ψηλά ο πήχης. Οπότε τελικά κάθισα να παρακολουθήσω το βίντεο, να δω περί τίνος επρόκειτο. Και, αλήθεια σας λέω, έπαθα την πλάκα μου!

Με την ατάκα "too good to be true" να τριγυρίζει στο μυαλό μου έσπευσα στο website του δημιουργού του cartridge που αποτελούσε το θέμα το video. Το cartridge αυτό ονομάζεται Sidecart (καλό,ε;) και το επίσημο website του είναι το www.sidecartridge.com. Εκεί λοιπόν διαπίστωσα ότι α) το Sidecart μπορούσα να το αποκτήσω έναντι 30€ συν τα έξοδα αποστολής και ότι β) είχε ήδη εξαντληθεί. Μιας και το site υποστήριζε ότι θα ήταν και πάλι διαθέσιμο στις 15 Ιανουαρίου σκέφτηκα να μη χάσω χρόνο και προχώρησα στην αγορά (υπήρχε η δυνατότητα να το αγοράσω και να μου αποσταλεί όταν θα είναι διαθέσιμο). Πράγματι, περί τις 20/1 έλαβα ένα email που με πληροφορούσε ότι το Sidecart είχε αποσταλεί και σε λίγες μέρες θα ήταν στα χέρια μου. Αλλά, μια και φτάσαμε ως εδώ, νομίζω ότι είναι καιρός να σας πω και τι είναι το Sidecart, δε νομίζετε;

Το Sidecart λοιπόν είναι ένα cartridge που - εντελώς χοντρικά - αποσκοπεί να απαλλάξει τους χρήστες των Atari ST/STE/Falcon από τη χρήση δισκετών. Δεν είναι όμως ούτε (μόνο) floppy disk drive emulator αλλά ούτε και (μόνο) mass storage device. Τα κάνει και αυτά, αλλά με έναν πολύ διαφορετικό τρόπο από ότι είχαμε συνηθίσει μέχρι σήμερα. Προκειμένου να λειτουργήσει το Sidecart πρέπει να έχουμε συνδέσει επάνω του έναν microcontroller Raspberry Pi Pico W με headers (κόστος 9,10€ από το Nettop). Χάρη στο RPi το Sidecart έχει τη δυνατότητα να συνδεθεί με το ασύρματο δίκτυό μας και - το μαντέψατε - να "βγει" στο internet. Όχι όμως για να τρέξουμε κάποιον απαρχαιωμένο browser που δεν θα εμφανίζει σωστά ούτε σελίδες που έχουν να ενημερωθούν από την προηγούμενη χιλιετία, όχι. Για κάτι πολύ πιο ουσιαστικό: για να κατεβάσουμε - εντελώς αυτόματα, μάλιστα -, software. Αξιοσημείωτο είναι το ότι με τον τρόπο που λειτουργεί το Sidecart αποθαρρύνει τον ιδιοκτήτη του από την - αγαπημένη στους retro users - συλλογή δεκάδων χιλιάδων disk images και αυτό διότι τα πάντα είναι διαθέσιμα ανά πάσα στιγμή χωρίς να έχουμε τίποτα αποθηκευμένο τοπικά. Ακούγεται καταπληκτικό και είναι, αλλά ας το εξετάσουμε λίγο πιο αναλυτικά, shall we?

Με το που παίρνουμε το Sidecart στα χέρια μας το πρώτο που έχουμε να κάνουμε είναι να συνδέσουμε πάνω του το Raspberry Pi Pico W μέσω των headers που τοποθετούνται στις κατάλληλες υποδοχές. Κατόπιν, και χωρίς καν να το βάλουμε σε κάποιον Atari, flashάρουμε μέσω USB καλωδίου το τελευταίο firmware που κατεβάζουμε από το website του Sidecart. Αυτή τη στιγμή η πλέον πρόσφατη έκδοση είναι η 0.14 beta, αλλά προτείνω ανεπιφύλακτα τη χρήση της καθώς με τις παλαιότερες εκδόσεις συνάντησα προβλήματα. Αφού περάσουμε λοιπόν το τελευταίο firmware, έχουμε τη δυνατότητα να συνδέσουμε το Sidecart στο cartridge port του ST μας, ή, εάν το επιθυμούμε, να του τοποθετήσουμε και μία microSD καρτούλα με floppy και ROM images. Αυτό το τελευταίο είναι προαιρετικό αλλά συνιστώ να γίνει προκειμένου να αποκτήσει το Sidecart την πλήρη λειτουργικότητά του. Δεν έχει σημασία το μέγεθος της microSD, ακόμα και μία καρτούλα 4-8GB είναι υπεραρκετή.

Αφού συνδέσουμε για πρώτη φορά το Sidecart στον Atari, ανάβουμε τον υπολογιστή και προχωράμε στο configuration του cartridge, ήτοι βασικά σκανάρουμε τα διαθέσιμα ασύρματα δίκτυα και του δίνουμε τον κωδικό για το δικό μας. Μετά από ελάχιστα δευτερόλεπτα διαπιστώνουμε ότι ο Atari έχει πάρει διεύθυνση IP, οπότε we 're good to go.

Το πρώτο πράγμα που μπορούμε να κάνουμε είναι να φορτώσουμε κάποια ROM image - υπήρξαν καμιά 50αριά απ' όσο μαθαίνω -, είτε από την microSD είτε κατεβάζοντάς την από το internet. Το Sidecart είναι ρυθμισμένο να "επισκέπτεται" συγκεκριμένους web servers για να βρει και να κατεβάσει images, αλλά όποιος επιθυμεί μπορεί να μεταβάλλει αυτές τις ρυθμίσεις και να το βάλει να συνδέεται σε κάποιον δικό του server - αν και ειλικρινά δε βρίσκω το λόγο για κάτι τέτοιο. Αφού λοιπόν επιλέξουμε την ROM image που επιθυμούμε, το Sidecart την flashάρει στον... εαυτό του και πλέον λειτουργεί σα να ήταν το cartridge που διαλέξαμε. Φυσικά, όταν το θελήσουμε, με ένα πάτημα στο κουμπί SELECT και μία επανεκκίνηση μπαίνουμε πάλι στο menu του Sidecart.

Επειδή όμως καλές οι ROM images αλλά το 99,99% του software του ST ερχόταν σε δισκέτες, το Sidecart μπορεί να λειτουργήσει και ως floppy disk drive emulator. Μπορούμε είτε να... τιγκάρουμε την microSD καρτούλα με .ST αρχεία, είτε, ακόμα καλύτερα, να επιλέγουμε το παιχνίδι την εφαρμογή που επιθυμούμε από τα... άπαντα του ST που βρίσκονται στον web server που έχει preconfigured το Sidecart. Πραγματικά, ο όγκος του software που είναι άμεσα προσβάσιμος στους χρήστες του Sidecart είναι τόσο μεγάλος και η βιβλιοθήκη τόσο πλήρης, που αμφιβάλλω εάν κάποιος θα μπει στη διαδικασία να γράψει αρχεία στην microSD κάρτα. Ίσως κάποια demos ή κάτι καινούριο που θα θέλει να δοκιμάσει. Αλλιώς όλα τα υπόλοιπα βρίσκονται ήδη στον server στον οποίο συνδέεται το Sidecart. Α, και κάτι ακόμα: επειδή ακριβώς το Sidecart λειτουργεί με τον τρόπο που λειτουργεί και εξομοιώνει και floppy disk drive, δεν χρειάζεται καν να έχει λειτουργικό drive ο ST σας! Επίσης, σε αντίθεση με ACSI mass storage λύσεις που τρέχουν hard disk adapted εκδόσεις των παιχνιδιών που ζητούν 1-2-4ΜΒ μνήμης, το Sidecart θα είναι ικανοποιημένο στην πλειονότητα των περιπτώσεων με τα 512ΚΒ του 520ST! Καλό;

Δύο τελευταία πραγματάκια που πρέπει να αναφέρω: το πρώτο είναι ότι το Sidecart λειτουργεί με οποιονδήποτε υπολογιστή της σειράς ST που διαθέτει cartridge port, δηλαδή ουσιαστικά με όλους. Το ίδιο ισχύει και για την έκδοση της ROM που "φοράει" το μηχάνημα: παίζουν όλες. Οπότε μπορεί να δουλέψει σε όλους τους ST, STF, STM, STFM, STE, MegaST και Mega STE. Το δεύτερο θέμα στο οποίο θέλω να αναφερθώ είναι κάποια προβληματάκια που συνάντησα. Καταρχάς, πρέπει να είναι καθαρό, χωρίς σκόνες και σκουριές το cartridge port του ST σας. Στον πρώτο 1040STF που δοκίμασα - αλλά ο οποίος είχε περάσει ένα σεβαστό κομμάτι του βίου του μέσα σε... λάσπες (!) - το Sidecart δεν αναγνωριζόταν καν. Στον δεύτερο 1040STF που έχω και που είναι σαφώς σε καλύτερη κατάσταση, το Sidecart λειτούργησε με τη μία. Επίσης, κάποια (λίγα) floppy disk images δεν λειτουργούσαν σωστά. Αυτό είναι αναμενόμενο αφού στην παρούσα φάση το firmware που χρησιμοποιούμε είναι beta και η λειτουργία εξομοίωσης του floppy disk drive χαρακτηρίζεται ως "preview", γεγονός που σημαίνει ότι θα ολοκληρωθεί σε επόμενες εκδόσεις. Πάντως, ακόμα και όπως είναι σήμερα, ειδικά σε ό,τι έχει να κάνει με floppy images από το internet (μην κοροϊδευόμαστε, πρόκειται για την απλούστερη και ευκολότερη λύση) η συμβατότητα του Sidecart είναι αξιοθαύμαστη και η λειτουργικότητά του υποδειγματική.

Συνολικά, η ετυμηγορία είναι κάτι παραπάνω από θετική. Με κόστος (μαζί με Raspberry και ταχυδρομικά) που δεν ξεπερνάει τα 45€, το Sidecart απογειώνει τον ST και καθιστά λειτουργικά ακόμα και μηχανήματα χωρίς floppy/hard disk drive. Είναι εύκολο στη χρήση του, δίνει άμεση πρόσβαση σε όλη τη βιβλιοθήκη software του ST και, τέλος, μια και συνδέεται στο internet μπορεί μελλοντικά να ενσωματωθούν και νέες δυνατότητες που αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν. Προσωπικά το θεωρώ εξαιρετικό και το συστήνω σε όλους τους Atari users χωρίς την παραμικρή επιφύλαξη.