Τα 9pin joysticks και άλλες απαντήσεις για τον TheC64

Λοιπόν, πριν καταπιαστούμε με τον TheC64 θεωρώ ότι πρέπει να ενημερώσω ότι ένα άλλο, πολύ πιο φιλόδοξο και ακριβότερο project, φαίνεται να οδεύει προς την ολοκλήρωσή του: αναφέρομαι στον ZX Spectrum Next, ο οποίος, σύμφωνα με αναρτήσεις στο Facebook και σε άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ήδη έχει φτάσει στα χέρια κάποιων τυχερών. Και, εννοείται ότι πρόκειται για την boxed έκδοση με το πλήρες μηχάνημα με manuals κλπ, και όχι για το σκέτο motherboard που παραδόθηκε το καλοκαίρι του 2018. Έτσι λοιπόν, και σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, είναι θέμα το πολύ ενός μηνός από σήμερα να παραλάβει μέχρι και ο τελευταίος backer τον κουτάτο Next του. Λέτε να είναι αλήθεια; Όπως και να 'χει θα σας κρατάω ενήμερους καθώς και εγώ περιμένω έναν από δαύτους!

Πάμε τώρα στον TheC64. Τον οποίο πλέον εδώ και μερικές μέρες έχω στα χέρια μου και τον ψαχουλεύω, προκειμένου να μπορέσω να απαντήσω σε διάφορα ερωτήματα που μας βασάνιζαν (όσους ενδιαφερόμασταν) τον τελευταίο καιρό...

Αρχίζοντας από τη συσκευασία και την ποιότητα κατασκευής, νομίζω ότι μόνο καλά πράγματα μπορεί να πει κανείς. Το ίδιο το πακέτο, η πληρότητα των περιεχομένων του καθώς και αυτός καθαυτός ο TheC64 δεν δίνουν σε καμία περίπτωση την εντύπωση προχειροδουλειάς ή προσπάθειας περικοπής του κόστους. Το μηχάνημα είναι στιβαρό, το πληκτρολόγιό του έχει πραγματικά καλή αίσθηση και η οποία πλησιάζει μάλιστα αρκετά αυτής ενός πραγματικού 64άρη. Ό,τι θα χρειαστούμε περιλαμβάνεται στη συσκευασία του υπολογιστή, εκτός ίσως από ένα USB stick για να μεταφέρουμε το software της επιλογής μας και τα firmware updates (όταν αυτά κυκλοφορούν).

Αυτά που παρουσιάζει ο TheC64 στις οθόνες μας (οποιαδήποτε σύγχρονη TV ή monitor με HDMI είσοδο) είναι αυτά που θα βλέπαμε και με ένα C64 Mini, εκτός από δύο διαφορές: ο TheC64 εξομοιώνει (διότι περί εξομοίωσης πρόκειται, καθώς κάτω απ' όλα τρέχει τον VICE 2.4 σε Debian Linux) Commodore 64 και VIC-20, σε αντίθεση με το Mini που εξομοίωνε μονάχα τον πρώτο. Η δεύτερη διαφορά είναι ότι ο TheC64 μπορεί να σεταριστεί ώστε να κάνει boot απευθείας στην BASIC 2.0 της Commodore (της Microsoft, για να είμαστε ακριβείς), είτε σε περιβάλλον Commodore 64, είτε σε περιβάλλον VIC-20. Σε αμφότερες τις περιπτώσεις, και ειδικά με τις scanlines ενεργοποιημένες, η αίσθηση που αποκομίζει ο χρήστης είναι η ζητούμενη στο 100%: νιώθεις ότι χρησιμοποιείς κανονικό Commodore 64 ακόμη περισσότερο και απ' ότι το ένιωθες χρησιμοποιώντας Commodore 128(D) σε 64 mode! Βλέπετε, εκείνος συμπεριφερόταν σαν 64άρης, αλλά δεν έδειχνε σαν τέτοιος! Για να τελειώνουμε με το κομμάτι της BASIC, αν θέλετε να πειραματιστείτε με αυτήν, να πληκτρολογήσετε τα listings των παλιών σας PIXEL, να φτιάξετε προγραμματάκια και φυσικά να τα αποθηκεύσετε σε (εικονική) δισκέτα, ο TheC64 θα σας δώσει το απόλυτο που θα μπορούσατε να ζητήσετε και τίποτα λιγότερο.

Στο θέμα της εξομοίωσης τώρα, δηλαδή του τι τρέχει και πώς το τρέχει. Απ' όσα δοκίμασα (μονάχα σε μορφή .PRG και .D64 προς το παρόν) τρέχει τα πάντα, όπως πρέπει, χωρίς glitches, "σπασίματα" ή οτιδήποτε τυχόν θα μπορούσε να μας ενοχλήσει. Τα multidisk παιχνίδια και demos πάνε "αέρα", και συμπεριφέρονται όπως ακριβώς θα περιμέναμε από έναν "κανονικό" Commodore 64. Μάλιστα, με απενεργοποιημένη την λειτουργία turbo loading το μηχάνημα συμπεριφέρεται όπως ο 64άρης με το 1541 χωρίς κάποιο "turbo" cartridge (εκτός φυσικά αν θέλουμε να το εξομοιώσουμε και αυτό). Ήτοι, οι (εικονικές) δισκέτες φορτώνουν τόσο γρήγορα όσο φορτώνει ο loader του εκάστοτε προγράμματος (αν έχει). Κανένα παράπονο λοιπόν και από το κομμάτι της εξομοίωσης, όλα τρέχουν όπως θα θέλαμε, όπως θα περιμέναμε και όπως φτιάχτηκαν για να τρέχουν.

Και ερχόμαστε στο φλέγον θέμα, την καυτή πατάτα που πετούσε ο ένας reviewer στον άλλο τον τελευταίο καιρό: τι γίνεται με τα joysticks; Υπάρχουν εναλλακτικές ή πρέπει σώνει και καλά να χρησιμοποιήσουμε το a la Competition Pro ανοσιούργημα που περιλαμβάνεται στη συσκευασία του μηχανήματος και το οποίο παραπέμπει περισσότερο σε σεξουαλικό βοήθημα παρά σε αξιόλογο χειριστήριο; Εδώ τα νέα είναι και άσχημα, αλλά και καλά. Και εξηγούμαι ευθύς αμέσως...

Λοιπόν, ευθύς εξαρχής, καμία USB λύση που δοκίμασα δεν έπαιζε, πέρα από το RumblePad 2 της Logitech. Θεωρώ ότι και το κλασικό και αγαπημένο "τίμιο" a la Dualshock joypad των 5€ από τα Jumbo που έπαιζε και με το C64 Mini και το οποίο, χωρίς υπερβολή, παίζει παντού, θα παίζει και με τον TheC64, αλλά αυτές τις μέρες έχω δανείσει το ένα δικό μου και έχω χάσει (!) το δεύτερο, οπότε στάθηκε αδύνατο να το δοκιμάσω. Το DB9 to USB adaptor του φίλου μου Δημήτρη (MasterGR) δεν έπαιζε, όπως και το αντίστοιχο της Retronic Design. Επειδή το δεύτερο θεωρείται τα τελευταία χρόνια κάτι σαν "παγκόσμιο standard" την έψαξα λίγο παραπάνω στο website της εταιρίας καθώς και στο (πολύ ενδιαφέρον) forum της TheC64/C64 Mini community και διαπίστωσα ότι ο εν λόγω μετατροπέας χρειαζόταν ένα συγκεκριμένο firmware update προκειμένου να εξομοιώσει τα απλά, μονόκουμπα (ή και δίκουμπα) 9πινα joysticks σε... gamepads (!) που τα "καταλαβαίνει" ο TheC64...

Αφού λοιπόν ολοκλήρωσα και το firmware update σύνδεσα τον αντάπτορα της Retronic Design στον TheC64 μαζί με ένα Tomahawk με συγκίνηση διαπίστωσα ότι μπορούσα να μετακινούμαι πάνω-κάτω και αριστερά-δεξιά στα menus του υπολογιστή, ενώ το fire δεν έκανε κάτι και χρησιμοποιούσα αναγκαστικά το RETURN από το πληκτρολόγιο. Σε αυτό το σημείο λοιπόν, και επειδή δεν θέλω να σας μπερδέψω με όλες τις δυνατές περιπτώσεις που δοκίμασα (boot σε BASIC ή στο Carousel, αριθμός συνδεδεμένων joysticks, τύπος αρχείου παιχνιδιού κλπ.) θα σας πω το εξής το οποίο ισχύει στο απόλυτο: εάν συνδέσετε ένα χειριστήριο στον TheC64, κάνετε boot στο Carousel (το πρόγραμμα δηλαδή που σας επιτρέπει να πλοηγηθείτε στα ενσωματωμένα παιχνίδια) και διαπιστώσετε ότι το χειριστήριο που έχετε κινείται μεταξύ των επιλογών, τότε, 100% αυτό το χειριστήριο θα παίξει και με το παιχνίδι που θα επιλέξετε ΑΠΟ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΗΔΗ ΕΓΚΑΤΕΣΤΗΜΕΝΑ Ο TheC64. Γιατί τα κεφαλαία και η υπογράμμιση; Διότι, πολύ απλά, το ότι θα παίξετε με το Tomahawk σας το Galencia Mini (προεγκατεστημένο) δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να είστε σίγουροι ότι θα παίξετε και το Galencia από ένα USB stick, παρόλο που πρόκειται ουσιαστικά για το ίδιο παιχνίδι. Το ότι το προεγκατεστημένο Uridium θα λειτουργήσει μια χαρά με το Pacman σας δεν θα πρέπει να σας κάνει σίγουρους ότι το ίδιο παιχνίδι από ένα .D64 αρχείο θα έχει την ίδια καλή σχέση με το χειριστήριό σας. Μπερδευτήκατε; Και εγώ το ίδιο!

Αυτό που - μετά λύπης - διαπίστωσα, είναι ότι δεν υπάρχει ο απόλυτος "χρυσός κανόνας" που θα σας επιτρέψει να απολαύσετε το αγαπημένο σας παιχνίδι με ένα χειριστήριο της επιλογής σας, εάν αυτό δεν είναι προεγκατεστημένο στο Carousel. Από εκεί και πέρα έχει να κάνει με την έκδοση του παιχνιδιού, με το πόσα χειριστήρια (και ποια) έχετε συνδεδεμένα πάνω στον TheC64, από το αν κάνατε boot στην BASIC ή όχι, από το πόσα και ποια cracktros έχει το παιχνίδι σας, μέχρι και από το ποιο fire button ποιανού χειριστηρίου πατήσατε για να το ξεκινήσετε! Μιλάμε για μια μικρή παράνοια, και ειδικά όταν κάθεσαι και τα δοκιμάζεις όλα αυτά, καθώς, εκεί που νομίζεις ότι κατέληξες κάπου, ότι δηλαδή "συμβαίνει αυτό και αυτό όταν κάνω αυτό" ε, κάτι τέτοιο τελικά απλά δεν ισχύει! Το μόνο που, όσες δοκιμές και αν έκανα παραμένει αλάθητο ως τακτική, είναι να κάνετε boot από το Carousel και να επιλέξετε ένα παιχνίδι του Carousel: με τον τρόπο αυτό μπορείτε να παίξετε με το χειριστήριο του TheC64, με ένα δικό σας gamepad, ή με ένα απλό, κλασικό 9πινο χειριστήριο στην περίπτωση που διαθέτετε τον αντάπτορα της Retronic Design και του έχετε κάνει και το απαραίτητο firmware upgrade. Τι, νομίζατε ότι έτσι απλά θα ήταν τα πράγματα; Επίσης, να αναφέρω ότι από όσα παιχνίδια δοκίμασα, ένα μονάχα, το C64anabalt (προσοχή: όχι το συνηθισμένο Canabalt, το πιο σπάνιο C64anabalt) δεν παίζει ούτε με το χειριστήριο του TheC64. ΟΚ, ένα πλήκτρο χρειάζεται όλο κι όλο και παίζει και με το SPACE, αλλά οφείλω να το αναφέρω γιατί μου έκανε εντύπωση...

Εν κατακλείδι, από όσα έχω δει και έχω δοκιμάσει μέχρι σήμερα, νομίζω ότι μπορώ να καταλήξω στο συμπέρασμα ότι ο TheC64 μπορεί μεν να τρέξει τα πάντα, αλλά στο θέμα του πώς θα παίξετε τα παιχνίδια που θα του βάλετε εσείς (και όχι όσα παρέχονται μέσω του Carousel μαζί με το μηχάνημα) κανείς δεν μπορεί να σας εγγυηθεί ότι θα λειτουργήσουν με το χειριστήριο που εσείς θέλετε - ή και με οποιοδήποτε χειριστήριο, στην περίπτωση του C64anabalt! Και εδώ είναι που έρχεται το κρίσιμο ερώτημα: να το αγοράσει λοιπόν κανείς, ή όχι;

Η απάντηση νομίζω ότι είναι απλή, και έχει να κάνει με τις απαιτήσεις και την χρήση που θα κάνει κάποιος. Το 80% περίπου όσων ασχολούνται στις μέρες μας με τον Commodore 64 μπαίνουν ίσως στον κόπο να δοκιμάσουν τα νέα παιχνίδια και τα νέα demos, αλλά δεν ασχολούνται ούτε με τον προγραμματισμό ούτε με το να "λιώσουν" κάποιο game. Για αυτούς, χωρίς αμφιβολία, ο TheC64 είναι ταμάμ, καθώς συνδυάζει όλα όσα θέλουν να κάνουν με συνδεσιμότητα με σύγχρονες τηλεοράσεις αλλά και retro feeling καθώς είναι σίγουρα κάτι παραπάνω από έναν εξομοιωτή. Ειδικά σε μια τιμή από 120€ και κάτω, το μηχάνημα είναι εξαιρετική αγορά με αυτά που προσφέρει. Επαναλαμβάνω, αν ανήκετε στην παραπάνω κατηγορία, έτσι;

Αν τώρα είστε απαιτητικοί, αν είστε coders, αν θέλετε να ασχοληθείτε με το hardware modding, αν γουστάρετε να βαζω-βγάζετε cartridges ή αν είστε hardcore gamers, δεν θα μπορούσα παρά να σας προτείνω να αποκτήσετε αντί για τον TheC64 έναν κανονικό 64άρη και να διαθέσετε ένα ανοιχτό - και ευμεγέθες - πορτοφόλι: βάλτε τον 64άρη, βάλτε ένα SD2IEC, βάλτε ένα 1541 Ultimate II+ μόλις διαπιστώσετε ότι το SD2IEC δεν τρέχει τα demos, βάλτε ένα T.G.S. ή κάτι ανάλογο για να παίζετε σαν άνθρωποι, ε, βάλτε κι ένα 1084 για να ολοκληρώσετε την εμπειρία και θα έχετε δώσει 500€ για ένα σύνολο που κάποια από τα μέρη του (ο υπολογιστής και η οθόνη, συγκεκριμένα) μπορεί να σας χαλάσουν ανά πάσα στιγμή. Αλλά δεν μπορεί κανείς να τα έχει όλα και εύκολα, έτσι δεν είναι;

Απαραίτητη σημείωση: παραπάνω σας ανέφερα τα θετικά και τα αρνητικά που εντόπισα σχετικά με τον TheC64. Στα θετικά δεν έχω να προσθέσω κάτι, αυτά είναι και δεν πρόκειται να λιγοστέψουν οπότε, αν σας φτάνουν και αν σας ικανοποιούν, τα Public Αθήνας και Θεσσαλονίκης και η Amazon Ιταλίας είναι το επόμενο λογικό βήμα σας προκειμένου να αποκτήσετε τον TheC64. Στα αρνητικά τώρα, αυτά που σας ανέφερα (και ισχύουν) υπάρχει αρκετά σοβαρό ενδεχόμενο να διορθωθούν αργά η γρήγορα. Τουλάχιστον κάποια εξ' αυτών. Βλέπετε, ο TheC64 (και το C64 Mini) όπως σας έγραψα τρέχει τον VICE 2.4 σε Debian Linux. Έχει μέχρι στιγμής κυκλοφορήσει μέχρι και η έκδοση 3.4 του VICE, αλλά δεν επελέγη από την Retro Games Ltd. λόγω της περιορισμένης μνήμης του μηχανήματος (128MB ή 256MB). Αυτό δεν σημαίνει ότι κάποιο μελλοντικό firmware upgrade δεν θα διορθώσει κάποια θέματα ή δεν θα εμπεριέχει κάποια custom, νεότερη έκδοση του emulator. Δεύτερον, πάντοτε υπάρχει το ενδεχόμενο να διορθωθούν κάποια θέματα του αντάπτορα της Retronic Design με κάποια νεότερη έκδοση του δικού του firmware, όπως ήδη έγινε άλλωστε μία φορά. Τρίτον, αν κάποιος παρακολουθήσει τα τεκταινόμενα στην κοινότητα του TheC64/C64 Mini θα διαπιστώσει ότι, ακόμα και μονάχα μέσω software, υπάρχουν τρόποι να προσθέσει κανείς παιχνίδια στο Carousel ή και να αντικαταστήσει κάποια από τα υπάρχοντα, μέχρι τους 150 τίτλους που μπορεί να δεχτεί (αυτό ισχύει μονάχα για το Carousel, το μηχάνημα δεν έχει όριο). Κατά συνέπεια, αν κάποιος μπορεί να εξοπλίσει τον TheC64 με 150 παιχνίδια της επιλογής του και λόγω της ενσωμάτωσής τους στο Carousel λειτουργούν όλοι σωστά με το joystick adaptor (ή κάποια άλλη αντίστοιχη λύση) τότε τα δεδομένα αλλάζουν ριζικά, καθώς αυτό ήταν και το μοναδικό πραγματικά αρνητικό χαρακτηριστικό που μπόρεσα να εντοπίσω στο μηχάνημα...

Σε περίπτωση που εντοπίσω κάτι που διαφοροποιεί τα όσα γνωρίζουμε μέχρι σήμερα, φυσικά και θα το αναφέρω σε μελλοντική ανάρτηση. Αν κάποιος έχει κάποια απορία η οποία δεν έχει λυθεί μέχρι σήμερα μπορώ φυσικά να το ψάξω για να βρούμε την απάντηση. Εδώ είμαστε, το μηχάνημα το έχουμε, οπότε it's up to us!