Συνέντευξη Sir Clive Sinclair στην Independent

Την Κυριακή, 10 Ιανουαρίου του 2010, δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Independent ένα άρθρο-συνέντευξη του Sir Clive Sinclair, που ασχολείται περισσότερο με την ανθρώπινη πλευρά και τα πάθη του εφευρέτη που αποτέλεσε μυθική περσόνα για όσους ασχοληθήκαμε με το computing στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1980.

Σας παρουσιάζω το άρθρο λοιπόν, μεταφρασμένο στα ελληνικά για έυκολη και ξεκούραστη ανάγνωση, μαζί με μερικές, χμ, "ιδιαίτερες" φωτογραφίες από την ζωή του Sir Clive. Έτσι, γιατί ένας είναι ο "θείος"!

Μερικοί άνθρωποι δεν ξέρουν πότε να τα παρατήσουν. Αυτό είναι συχνό φαινόμενο ανάμεσα στους ανθρώπους που είναι ασυνήθιστα ηλίθιοι ή υπερφυσικά έξυπνοι. Ο Sir Clive Sinclair δεν είναι ηλίθιος. Κάποια στιγμή σχεδόν όλοι περίμεναν ότι θα κατακτούσε την αγορά των υπολογιστών. Ήταν πρωτοπόρος στους προσωπικούς υπολογιστές στις αρχές της δεκαετίας του 1980, διοικώντας μια εταιρία που απασχολούσε εκατοντάδες υπαλλήλους και είχε κέρδη εκατομμυρίων.

Ήταν συνήθης καλεσμένος στο Νο.10 της Downing Street, χρήστηκε ιππότης από τη Βασίλισσα της Αγγλίας κατόπιν υποδείξεως της τότε πρωθυπουργού Margaret Thatcher και κέρδισε δεκάδες βραβεία για τις επιτυχίες του στον τομέα των επιχειρήσεων.

Αλλά μετά είχε όνειρο - το όνειρο ενός φθηνού ηλεκτρικού αυτοκινήτου για τον καθένα: φθηνή και φιλική στο περιβάλλον μετακίνηση. Το όνειρο μετατράπηκε σε εφιάλτη που σχεδόν τον κατέστρεψε ολοκληρωτικά. Σήμερα είναι η 25^η επέτειος της πρώτης εμφάνισης του C5 (το ηλεκτροκίνητο όχημα της Sinclair) σε ένα ανυποψίαστο βρετανικό κοινό. Ο κόσμος, πιστός στις βρετανικές παραδόσεις, το μίσησε!

Ήθελε να γίνει ο νέος Henry Ford. Αντί γι’ αυτό, ο Sir Clive είδε την περιουσία του να εξαφανίζεται και την εταιρία του να διαλύεται από την καταστροφική κυκλοφορία του ηλεκτρικού οχήματος C5 - μιας πλαστικής, χαμηλωμένης έκδοσης του Robin Reliant (σ.σ. φτηνό τρίκυκλο βρετανικό αυτοκίνητο που κυκλοφόρησε στα 70s) χωρίς οροφή και με τελική ταχύτητα 15 μ.α.ώ. - όταν αυτό κυκλοφόρησε, πίσω στο 1985. Χλευαζόμενη από τους κριτικούς και αγνοημένη από το κοινό, πριν καν τελειώσει η χρονιά η Sinclair Vehicles χρεωκόπησε, η παραγωγή του C5 σταμάτησε και η φήμη του εφευρέτη Sir Clive αμαυρώθηκε.

Σήμερα ο Sir Clive Sinclair ισχυρίζεται ότι είναι έτοιμος να κάνει μια δυναμική επιστροφή με ένα νέο σχέδιο που θα καταστήσει επιτέλους το όνειρό του για ένα επιτυχημένο ηλεκτρικό όχημα πραγματικότητα.

Συναντηθήκαμε στο πολυτελές διαμέρισμά του στην Trafalgar Square, εκεί όπου ο κάποτε πολυεκατομμυριούχος, στα 69 του πλέον, εργάζεται πάνω σε ένα "μονοθέσιο όχημα για μετακίνηση εντός πόλεως". Παρόλο που δεν θέλησε να μπει σε λεπτομέρειες, μας αποκάλυψε ότι έψαξε για χρηματοδότηση στην έκθεση αυτοκινήτου της Φρανκφούρτης, τον περασμένο Οκτώβριο. Και, παρότι δεν βρέθηκε εταιρία που να συμφωνήσει μαζί του, δεν είναι διατεθειμένος να τα παρατήσει.

Η φιλοσοφία του είναι απλή: "Η σκέψη ότι ένας εφευρέτης μπορεί να εμφανιστεί με μία πανέξυπνη ιδέα και κάποιος άλλος θα κάνει αυτή την ιδέα πραγματικότητα, δεν έχει νόημα. Εάν η ιδέα είναι αρκετά καλή, θα φανεί εντελώς τρελή σχεδόν στους πάντες! Άρα, ή το φτιάχνεις μόνος σου ή δεν πρόκειται να το φτιάξει ποτέ κανένας!"

Αυτή η επιμονή του μπορεί να φανεί επίσης και στην προσωπική του ζωή. Στην τελευταία του σχέση τα ξαναβρήκε με την Angie Bowness, μία πρώην νικήτρια καλλιστείων που κατέληξε χορεύτρια σε στριπτιζάδικο και την οποία ο Clive γνώρισε στο Stringfellows (σ.σ. κυριλέ nightclub/στριπτιζάδικο), στα τέλη των 90s. Μετά από μια δεκαετή διακοπή, το ζευγάρι είναι και πάλι μαζί εδώ και ένα χρόνο και πλέον έχουν αρραβωνιαστεί. Η κυρία Bowness, στα 33 της πια, εργάζεται ως προσωπική του βοηθός. Δεν έχουν ορίσει ακόμη ημερομηνία για τον γάμο τους. Κοιτάζοντας νευρικά προς το μέρος της αρραβωνιαστικιάς του, κρυφογελάει: "Θα περιμένω για τις οδηγίες μου". Φανερά ενοχλημένη, μας χαρίζει ένα προσποιητό χαμόγελο και καθαρίζει το λαιμό της προτού απορρίψει την πρόσκληση του Sir Clive να κάτσει μαζί μας, και εξαφανίζεται στο βάθος του διαμερίσματος για "να κάνει κάποια τηλεφωνήματα".

Η καταστροφή με το C5 δεν ήταν το μόνο πράγμα που χτύπησε σκληρά τον Sir Clive πριν από 25 χρόνια. Η προσωπική του ζωή βρέθηκε και αυτή σε ελεύθερη πτώση, όταν χώρισε με τη σύζυγό του Anne μετά από 20 χρόνια γάμου. Ενεπλάκη σε μία ακολουθία σχέσεων υψηλού προφίλ με νεότερες γυναίκες, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται οι ηθοποιοί Ruth Kensit, Tricia Walsh και Sally Farmiloe.

O Sir Clive θυμώνει όταν του λέμε ότι ίσως να πέρναγε μία κρίση μέσης ηλικίας. "Όχι, δεν νομίζω. Απλά ήθελα πάντα να έχω μια κοπέλα και αυτό ήταν που έκανα".

Και δεν χαμογελάει όταν τον ρωτάμε για την πρόσφατη τηλεταινία του BBC4, το Micro Men (σ.σ. η ταινία αφορά την πορεία των Sinclair Research και Acorn). Τοποθετημένη χρονικά στα 80s, χαρτογραφεί την εκρηκτική σχέση μεταξύ του Sir Clive και του πρώην προστευόμενού του Chris Curry, ο οποίος ίδρυσε την ανταγωνίστρια εταιρία Acorn Computers. Τον παίζει ο Alexander Armstrong, ο οποίος περιέγραψε τον Sir Clive ως ένα κράμα του Albert Einstein και του Willy Wonka και απεικονίζει έναν άνθρωπο που έχει την τάση να ξεσπάει εκτοξεύοντας τασάκια. "Ήταν μία διαστρέβλωση της αλήθειας. Απλά δεν είχε καμία σχέση με ό,τι πραγματικά συνέβη. Ήταν τραγική", μας λέει.

Τα πρόσφατα χρόνια είδαμε τον Sir Clive να αποτυγχάνει επανειλημμένως να επαναλάβει τις επιτυχίες του παρελθόντος, με αποτυχίες συμπεριλαμβάνουσες το Zike, ένα μίνι ηλεκτρικό ποδήλατο, και την Zeta, μία ηλεκτρική μηχανή που τοποθετείται σε συμβατικά ποδήλατα.

Το τωρινό του project, το A Bike, είναι προϊόν 5 ετών δουλειάς. Ένα αναδιπλούμενο ποδήλατο για ανθρώπους που μετακινούνται για να πάνε στην εργασία τους, το οποίο ζυγίζει το μισό βάρος σε σχέση με οτιδήποτε άλλο υπάρχει στην αγορά, όπως μας τόνισε ο Sir Clive όταν εντοπίσαμε ένα τέτοιο στη γωνία του δωματίου. Το A Bike μαστίζεται με προβλήματα στην παραγωγή, και, παρόλο που ο Sir Clive υποστηρίζει ότι η ζήτηση για αυτό είναι "κολοσσιαία" δεν μπορεί να μας υποδείξει συγκεκριμένους αριθμούς και αναφέρεται σε ένα νομικό θέμα το οποίο του απαγορεύει να μιλήσει για αυτό το θέμα και ότι πρόκειται για "μια μεγάλη και περίπλοκη ιστορία".

Δεν μένει στο παρελθόν, ή τουλάχιστον έτσι υποστηρίζει. "Μπορεί να γνωρίσεις τον θρίαμβο και την καταστροφή. Δεν ενθουσιάζομαι υπερβολικά όταν τα πράγματα φαίνονται καλά και δεν με παίρνει από κάτω όταν τα πράγματα δείχνουν άσχημα. Πάντα προχωράω σύμφωνα με όποια κατάσταση έχει διαμορφωθεί και ποτέ δεν νιώθω 'Ω, Θεέ μου, αυτό είναι το τέλος του κόσμου'. Απλά προχωράω στο επόμενο στάδιο". Αλλά παρόλο που αυτό που τον οδηγεί είναι η ανάπτυξη νέων ιδεών, είναι φανερό ότι δεν τρέφει ιδιαίτερη αγάπη για την επιχειρηματική πλευρά των πραγμάτων. "Δεν είμαι επιχειρηματίας εκ φύσεως αλλά όλοι πρέπει να ασχολούμαστε με τέτοια θέματα σε κάποια φάση της ζωής μας".

Το να είναι γνωστός για το C5 το χαρακτηρίζει ως "κουραστικό" και συμπληρώνει: "είναι στο χέρι μου να το διορθώσω αυτό".

Καθώς κοιτάζει τα παγωμένα σιντριβάνια στην κρύα Trafalgar Square θυμάται: "Βλέπεις κι εσύ πόσο καλή εποχή ήταν για να το κυκλοφορήσουμε". Ξεσπώντας σε γέλια, συμπληρώνει: "Ήταν ακριβώς όπως και τώρα: το έδαφος ήταν καλυμμένο από χιόνι και δεν είχαμε συνειδητοποιήσει ότι οι μπαταρίες πρακτικά θα ήταν άδειες σε τέτοιες συνθήκες παγετού. Ήταν τρέλα το ότι το κυκλοφορήσαμε σε τέτοιες κλιματολογικές συνθήκες. Ένα Θεός ξέρει γιατί το έκανα αυτό!"

"Το C5 αντιμετώπισε πολλές αντιξοότητες, και κατά ένα μέρος ήταν δικό μου λάθος, αλλά είχαμε και πολλή κακή δημοσιότητα, γεγονός που σίγουρα δεν βοήθησε".

Αλλά ο Sir Clive, που περιγράφει τον εαυτό του ως τον "αιώνια αισιόδοξο" πιστεύει ακόμα ότι είχε δίκιο. "Πιστεύω ότι ήταν καλή ιδέα τότε και το ίδιο ισχύει και για τώρα, και πουλήσαμε αρκετές χιλιάδες (C5) και ο κόσμος τα λάτρεψε". Αλλά, στη συνέχεια ομολογεί: "Σίγουρα έπρεπε να το είχα χειριστεί διαφορετικά. Αν το είχα κάνει, μπορεί να είχε επιτύχει". Η φωνή του χαμηλώνει καθώς συμπληρώνει: "Βιάστηκα πάρα πολύ και επένδυσα πάρα πολλά χρήματα στη γραμμή παραγωγής ενώ θα έπρεπε να είχα προχωρήσει πιο σιγά".

Βέβαια κάτι τέτοιο δεν είναι εύκολο για κάποιον του οποίου το πάθος για να εφευρίσκει gadgets ξεκίνησε στην ηλικία των 6 ετών, όταν το μυαλό του αιχμαλωτίστηκε από έναν χαρακτήρα εφευρέτη στο ραδιοφωνικό πρόγραμμα Larry the Lamb. Ήδη, στην ηλικία των 12 ετών είχε σχεδιάσει ένα μονοθέσιο υποβρύχιο! Έξι χρόνια αργότερα, προσπαθώντας να ξεφύγει από τη βαρεμάρα του σχολείου, επέλεξε να ξεκινήσει να εργάζεται παρά να πάει στο πανεπιστήμιο.

Μετά από μερικά χρόνια που πέρασε εργαζόμενος ως δημοσιογράφος σε έντυπα τεχνικού τύπου, όπου και περνούσε πολύ από τον χρόνο του εξελίσσοντας τα δικά του προϊόντα, ο Sir Clive παραιτήθηκε προκειμένου να ξεκινήσει την δική του εταιρία ηλεκτρονικών, το 1962. Ήδη, στα 70s, κυκλοφόρησε το Executive, τον πρώτο υπολογιστή τσέπης (calculator) στον κόσμο, και η περιουσία του εκτινάχθηκε στα ύψη με τη σειρά προσωπικών υπολογιστών ΖΧ στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1980.

Ο Sir Clive ήταν ένας εφευρέτης με το άγγιγμα του Μίδα. Αλλά το φιάσκο του C5 τον υποβάθμισε σε κάτι που πλησίαζε περισσότερο την τραγική κατάληξη του κοσμηματοπώλη Gerald Ratner.

Καθώς μας χαμογελάει στον προθάλαμο του διαμερίσματός του, φορώντας ένα σακάκι και γραβάτα που θα περίμενε κανείς να δει σε μια αίθουσα συσκέψεων αντί στο σπίτι κάποιου, επιμένει ότι δεν έχει πικρία. Η δοκιμασία του να υλοποιεί ιδέες είναι αυτό που τον παρακινεί. "Σίγουρα δεν έχω επιθυμία να γίνω ιδιαίτερα πλούσιος. Εννοώ, υπήρξα ιδιαίτερα πλούσιος, αλλά αυτό ήταν κάτι που απλά συνέβη. Προφανώς και επιθυμώ να έχω αρκετά χρήματα, όλοι το επιθυμούμε, αλλά δεν είναι κάτι που με απασχολεί".

Παρότι παραδέχεται ότι συνάντησε "άπειρα προβλήματα κάθε είδους" συνεχίζει: "Δεν ζω στο παρελθόν. Πάντα με ενθουσιάζει αυτό με το οποίο καταπιάνομαι στο παρόν".

Όταν τον πιέζουμε να μας πει το πράγμα για το οποίο μετάνιωσε περισσότερο, ο εφευρέτης απομονώνει το C5. "Αυτό ήταν που με ενόχλησε περισσότερο, αλήθεια".

Και καθώς η συνέντευξη οδεύει προς την ολοκλήρωσή της πετάγεται από την καρέκλα του και επιστρέφει μερικές στιγμές αργότερα κρατώντας σφικτά έναν μαύρο φάκελο. Ρίχνοντας μία ανήσυχη ματιά στον φωτογράφο που είναι μαζί μας, μας πληροφορεί ότι δεν μπορούμε να φωτογραφήσουμε αυτό που πρόκειται να δούμε. Κατόπιν, με το πρόσωπό του να λάμπει, ανοίγει με υπερηφάνεια τον φάκελο για να αποκαλύψει ένα σχέδιο ενός πράγματος που μοιάζει με… αεροδυναμικό C5 με οροφή!

Όταν προσπαθούμε να του υποδείξουμε το προφανές, ο Sir Clive αποκρίνεται εσπευσμένα: "Ναι, όντως, αλλά δεν είναι αυτό που θα κυκλοφορήσουμε στην αγορά". Και προσθέτει αινιγματικά ότι, παρόλο που δεν θα είναι ριζικά διαφορετικό, "δεν θα είναι το ίδιο".

Αδυνατώντας να περιορίσει τον προφανή ενθουσιασμό του, λέει καθώς ετοιμαζόμαστε να φύγουμε: "Νομίζω ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε".

Και, για μια στιγμή, τον πιστεύουμε.

Η ζωή ενός εφευρέτη μέσα στο χρόνο

1940       Ο Clive Marles Sinclair γεννιέται στο Λονδίνο στις 30 Ιουλίου

1946       Αποφασίζει ότι θέλει να γίνει εφευρέτης

1957       Εγκαταλείπει το σχολείο και γίνεται συντάκτης σε έντυπα τεχνικού τύπου

1959       Συμμετέχει στην Mensa και διαπιστώνει ότι έχει IQ 159

1961       Ιδρύει την Sinclair Radionics, πουλώντας ηλεκτρονικά κιτ μέσω ταχυδρομείου

1962      Παντρεύεται την Anne Trevor-Briscoe. Θα αποκτήσουν μαζί 3 παιδιά στη διάρκεια ενός γάμου που κράτησε 23 χρόνια

1972       Κυκλοφορεί τον πρώτο υπολογιστή τσέπης στον κόσμο

1977       Κυκλοφορεί την πρώτη τηλεόραση τσέπης

1979       Ιδρύει την Sinclair Research

1980       Κυκλοφορεί τον ΖΧ80, τον πρώτο υπολογιστή που κοστίζει κάτω από 100 λίρες

1981       Κυκλοφορεί τον ΖΧ81, τον οποίο ακολούθησε την επόμενη χρονιά ο ZX Spectrum

1983       Χρίζεται ιππότης. Ψηφίζεται ως ο "νεαρός επιχειρηματίας της χρονιάς"

1984       Η Sinclair Research κοστολογείται στα 134.000.000 λίρες

1985       Κυκλοφορεί το ηλεκτρικό όχημα C5. Ο Sir Clive και η σύζυγός του χωρίζουν

1986       Πουλάει την Sinclair στον Alan Sugar

1992       Κυκλοφορεί το Zike, ένα μίνι ηλεκτρικό ποδήλατο

1994      Αναπτύσσει τον Zeta, έναν ηλεκτρικό κινητήρα που μπορεί να τοποθετηθεί σε συμβατικό ποδήλατο

1997       Παρουσιάζει ένα ραδιόφωνο στο μέγεθος ενός νομίσματος των 10 πεννών

2002       Επινοεί ένα μικρό ηλεκτρικό μοτέρ που κινεί αναπηρικά καροτσάκια

2008     Κυκλοφορεί το A Bike, ένα αναδιπλούμενο ποδήλατο για ανθρώπους που μετακινούνται μεταξύ σπιτιού και εργασίας

2009     Αρραβωνιάζεται την Angie Bowness, μία πρώην νικήτρια καλλιστείων και χορεύτρια σε στριπτιζάδικο

(Πηγή: Independent)