Sam Mallard - The Case Of The Missing Swan

"Το ρολόι έδειχνε μεσάνυχτα και ετοιμαζόμουν να φύγω απ' το γραφείο όταν άκουσα ένα χτύπημα στην πόρτα. Ήταν κάποιος κύριος Κύκνος, ιδιοκτήτης της ακτοπλοϊκής εταιρίας "Κυκνογραμμές" και μου εξήγησε ότι η γυναίκα του εξαφανίστηκε και ότι η αστυνομία του είπε "εκτός και αν μας αποδείξετε άμεσα ότι πρόκειται για εξαφάνιση παρά τη θέλησή της, δεν είναι παρά χαρτούρα για μας". Μου είπε ότι θα με πληρώσει ένα χιλιάρικο προκαταβολικά εάν μπορέσω να βρω τη γυναίκα του μέχρι το πρωί, χωρίς άλλες ερωτήσεις. Μπορεί να πρόκειται για ύποπτα μεγάλη αμοιβή για μια απλή υπόθεση εξαφάνισης, αλλά τώρα τελευταία οι δουλειές μου έχουν πέσει και το πορτοφόλι μου όλο και αδυνατίζει, οπότε ποιος είμαι εγώ να κάνω ερωτήσεις;". Αυτή είναι η υπόθεση του "Sam Mallard - The Case Of The Missing Swan", του ολοκαίνουριου adventure game για τον Spectrum, στο οποίο έχετε το ρόλο ενός κύκνου-ντετέκτιβ και αναλαμβάνετε να εντοπίσετε την εξαφανισμένη σύζυγο του κυρίου Κύκνου.

Ο δημιουργός του παιχνιδιού, ονόματι Ersh, είχε ξεκινήσει να το φτιάχνει σε Commodore 64 πριν από 10 ολόκληρα χρόνια, αλλά δεν το ολοκλήρωσε ποτέ. Για την ακρίβεια από εκείνη του την προσπάθεια διασώθηκαν μονάχα κάποια γραφικά τα οποία ο Ersh χρησιμοποίησε για να γράψει από την αρχή το παιχνίδι, αυτή τη φορά σε asssembly και στο format του έτερου Καππαδόκη, του ZX Spectrum.

Όπως προανέφερα, το Sam Mallard είναι ένα παιχνίδι περιπέτειας, γεγονός που από μόνο του αποτελεί ευχάριστη αλλαγή λαμβάνοντας υπόψη τις δεκάδες arcade platformers κακής ποιότητας που κυκλοφορούν τα τελευταία 2 χρόνια για το μαύρο κουτί του θείου Clive. Ενώ σαν υπόθεση και στήσιμο το Sam Mallard αρχικά θυμίζει το Deja-Vu που κάποτε ήταν μεγάλο hit στον Atari ST, στην πραγματικότητα πρόκειται για το απλούστερο σε χειρισμό adventure game που έχει κυκλοφορήσει ποτέ, καθώς χρησιμοποιούνται όλα κι όλα 3 κουμπιά (πάνω, κάτω και επιλογή) ενώ υπάρχει και η δυνατότητα χρήσης joystick μέσω Kempston compatible joystick interface.

Με τα παραπάνω λοιπόν ως δεδομένα, το παιχνίδι κυλάει εύκολα και διασκεδαστικά, αφού όλες οι επιλογές εμφανίζονται μπροστά σας, χωρίς να χρειάζεται να μετακινείτε τον pointer πάνω από το κάθε pixel της οθόνης μπας και κάτι κρύβεται εκεί, όπως συνέβαινε κατά κόρον στα point n' click adventures. Δεν θα γράψω περισσότερα, σας συνιστώ να κατεβάσετε το Sam Mallard (από εδώ) και να το δοκιμάσετε, είτε στον Spectrum σας (τρέχει σε όλα τα μοντέλα, εκτός από αυτό των 16Κ) είτε σε εξομοιωτή. Όπως και να 'χει, το παιχνίδι είναι πολύ εύκολο στο παίξιμο και ταυτόχρονα η υπόθεση κεντρίζει το ενδιαφέρον, οπότε... μην ακούω δικαιολογίες! (Πηγή: Indie Retro News).

The Spectrum Show - επεισόδιο 54

Ο Paul Jenkinson ανέβασε χθες στο youtube ένα νέο επεισόδιο του The Spectrum Show, που, ούτε λίγο ούτε πολύ είναι πλέον στο 54ο! Ελπίζω να τα... χιλιάσει (!), καθώς το κέφι, το μεράκι και η ποιότητα της δουλειάς του εν λόγω κυρίου έχουν ξεπεράσει κάθε μέτρο σύγκρισης. Ο Paul Jenkinson λοιπόν, εκτός από το The Spectrum Show, φτιάχνει και ένα περιοδικό σε .PDF με τον ίδιο τίτλο, όπου και βάζει θέματα που δεν συμπεριλήφθηκαν στα videos ή χρήζουν περισσότερης και αναλυτικότερης παρουσίασης. Εκτός αυτών φτιάχνει και κυκλοφορεί κατά καιρούς παιχνίδια για τον Spectrum, με τελευταίο τίτλο το ιδιαίτερα αξιόλογο Deep Core Raider. Τέλος, δημιουργεί και κάποια εκπαιδευτικά videos, όπως αυτά που έχει φτιάξει για να μας μαθαίνουν με απλά και αργά βηματάκια το Arcade Games Designer, έτσι ώστε με λίγη προσπάθεια και trial and error να μπορέσουμε να φτιάξουμε κι εμείς το δικό μας arcade game χωρίς γνώσεις προγραμματισμού. Εκτός απ' αυτά που ανέφερα, ο Paul Jenkinson ασχολείται και με πολλά ακόμη θέματα σχετικά με τον αγαπημένο του (και όχι μόνο δικό του!) ZX Spectrum - περάστε μία βολτίτσα από το site του και δεν θα χάσετε!

Στο νέο επεισόδιο του The Spectrum Show έχουμε 42 ολόκληρα λεπτά με νέα, παρουσιάσεις, reviews hadrware και software καθώς και ένα χορταστικότατο συγκριτικό μεταξύ των Centipede clones που κυκλοφόρησαν για τον Spectrum. Τι άλλο να πω παρά... καλή παρακολούθηση!

Συνέντευξη του Jack Tramiel στην Αυστραλία

You Don't Know Jack! - Συνέντευξη του Jack Tramiel 

Παρουσιαστής: Δεν ξέρω εάν σας αρέσουν οι υπολογιστές ή εάν χρησιμοποιείτε υπολογιστές αλλά οι υπολογιστές είναι πια τόσο σημαντικό κομμάτι της ζωής μας που είναι θαρρώ είναι δύσκολο να τους αντισταθεί κανείς και ο Commodore 64 παραμένει ο πλέον επιτυχημένος υπολογιστής εδώ στην Αυστραλία και ο επόμενος καλεσμένος μου είναι ο άνθρωπος που δημιούργησε τον Commodore 64, ο Jack Tremmel. Τώρα ηγείται μίας άλλης εταιρίας υπολογιστών που ονομάζεται Atari - στην πραγματικότητα αγόρασε την εταιρία αυτή το 1984 και θα μάθουμε περισσότερα γι' αυτό σε λιγάκι, αλλά όταν ανέλαβε την Atari η εταιρία έχανε τεράστια ποσά κάθε μέρα που περνούσε, όμως, μέσα σε 2 χρόνια η εταιρία ξέφυγε από τον κίνδυνο και άλλαξε ρότα και πλέον η Atari είναι μια εταιρία που έχει κέρδη πάνω από 70 εκατομμύρια δολάρια - κάτι που όντως σημαίνει ότι είναι κάτι παραπάνω από υγιής.

Ο Jack Tremmel είναι εδώ στην Αυστραλία για να εγκαινιάσει την έκθεση PC '89 στο Darling Harbour η οποία ξεκινάει σήμερα, και μας έδωσε λίγο από τον χρόνο του στο στούντιο σήμερα το πρωί. Καλημέρα!

Jack Tramiel: Καλημέρα.

Παρουσιαστής: Τους ταλαιπωρούμε τους καλεσμένους μας όταν έρχονται στην Αυστραλία και τώρα το διαπιστώνετε κι εσείς αυτό, έτσι δεν είναι;

Jack Tramiel: Ναι, όντως.

Παρουσιαστής: Είστε "πνιγμένος" αυτές τις μέρες.

Jack Tramiel: Ναι, αλλά το διασκεδάζω!

Παρουσιαστής: Λέτε αλήθεια;

Jack Tramiel: Ναι.

Παρουσιαστής: Λοιπόν, σε αυτή την περίπτωση είμαι χαρούμενος που το ακούω. Στην πραγματικότητα έχουμε μια ολόκληρη σειρά από Αμερικάνους να παρουσιάσουμε σε αυτή την ώρα που διαρκεί το πρόγραμμα κάτι το οποίο είναι ενδιαφέρον καθώς μιλάμε για πολλούς ανθρώπους από τη δική σας μεριά του κόσμου που έκαναν το ταξίδι στις ακτές μας. Ο Commodore 64 είναι μεγάλη υπόθεση εδώ στην Αυστραλία, αλλά έτσι συμβαίνει σχεδόν παντού, έτσι δεν είναι;

Jack Tramiel: Έτσι είναι.

Παρουσιαστής: Είναι αλήθεια ότι εσείς τον εφηύρατε;

Jack Tramiel: Όχι, εγώ δεν είμαι μηχανικός. Είμαι επιχειρηματίας, αλλά γνωρίζω τι είναι αυτό που θέλει το κοινό και ξέρω πώς να φέρω την τεχνολογία στο κοινό και το αντίστροφο. Και, ζώντας στην Silicon Valley εκεί όπου γεννήθηκε η τεχνολογία ξέρω τι υπάρχει διαθέσιμο, ξέρω - όπως σας είπα - να την φέρνω στους ανθρώπους και να πουλάω μεγάλο όγκο ώστε να κατεβάζω τις τιμές και να κάνω τα προϊόντα προσιτά στον μέσο καταναλωτή. Με αυτό τον τρόπο κάναμε τον Commodore 64 τόσο επιτυχημένο.

Παρουσιαστής: Η Commodore ξεκίνησε ως μια πολύ μικρή εταιρία νομίζω - έτσι δεν είναι;

Jack Tramiel: Ναι, εγώ την ίδρυσα την Commodore και αυτό συνέβη το 1955 στο Toronto, στον Καναδά.

Παρουσιαστής: Από πού πήρατε το όνομα; Πώς σας ήρθε η ιδέα;

Jack Tramiel: Βρισκόμουν μέσα σε ένα ταξί και έσπαγα το κεφάλι μου να βρω ένα όνομα για την εταιρία που είχα δημιουργήσει, και βασικά ήθελα να την ονομάσω "General" (σ.σ. Στρατηγός) καθώς μόλις πριν λίγο καιρό είχα απολυθεί από τον στρατό όπου βρισκόμουν για τρία χρόνια και επτά μήνες, και έψαχνα για κάτι δυνατό, κι έτσι ήθελα ένα όνομα όπως το General αλλά δεν μπορούσα να το χρησιμοποιήσω γιατί το είχε πάρει κάποια άλλη εταιρία. Τότε σκέφτηκα το "Admiral" (σ.σ. Ναύαρχος) αλλά ήταν κι αυτό κατοχυρωμένο και να 'μια λοιπόν μέσα στο ταξί συνομιλώντας με έναν φίλο μου όταν ξαφνικά περνάει μπροστά μας ένα αυτοκίνητο που λεγόταν "Commodore" (σ.σ. Αρχιπλοίαρχος). Είπα λοιπόν "ΟΚ, ας δοκιμάσουμε αυτό".

Παρουσιαστής: Και αυτό ήταν.

Jack Tramiel: Και αυτό ήταν.

Παρουσιαστής: Τι όμορφη ιστορία, την λατρεύω, την λατρεύω. Είμαστε πίσω στο 1955, ας πάμε λίγο ακόμα πιο πίσω, η ζωή ξεκίνησε για σας στην Πολωνία, έτσι δεν είναι;

Jack Tramiel: Ναι, γεννήθηκα στην Πολωνία, γεννήθηκα το 1928, το 1939 ξεκίνησε ο πόλεμος και τότε ήταν που μπορούμε να πούμε ότι σε ένα βαθμό έφυγα από την Πολωνία. Βλέπετε, το Auschwitz γεωγραφικά βρίσκεται στην Πολωνία, αλλά αυτό δεν ήταν η Πολωνία για μένα.

Παρουσιαστής: Όταν βρισκόσασταν στο Auschwitz…

Jack Tramiel: Ναι;

Παρουσιαστής: Για πόσο καιρό ήσασταν εκεί;

Jack Tramiel: Ήμουν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης συνολικά επί πέντε χρόνια και μερικούς μήνες.

Παρουσιαστής: Και μετά πήγατε στην Αμερική;

Jack Tramiel: Μετά πέρασα δύο χρόνια στην Γερμανία, από τις 10 Απριλίου του 1945 μέχρι και τις 19 Νοεμβρίου του 1947. Το Νοέμβριο του 1947 έφυγα από τη Γερμανία και πήγα στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Παρουσιαστής: Είχατε πολλά χρήματα;

Jack Tramiel: Όταν έφτασα στις Ηνωμένες Πολιτείες δεν είχα καθόλου χρήματα. Είμαι Εβραίος - γι' αυτό το λόγο με είχαν βάλει και στα στρατόπεδα συγκέντρωσης - και μια Εβραϊκή οργάνωση πλήρωσε για το εισιτήριό μου και μου έδωσαν και 10 δολάρια. Κι έτσι όταν έφτασα πήγα να μείνω σε ένα hostel που είχε φτιάξει η Ένωση Εβραίων Μεταναστών και επί 3 εβδομάδες έψαχνα να βρω το δρόμο μου και άρχισα να εργάζομαι σε όποια δουλειά έβρισκα. Αλλά η αλήθεια είναι πως όταν έφτασα στη Νέα Υόρκη δεν το πίστευα ότι βρισκόμουν στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Παρουσιαστής: Γιατί αυτό;

Jack Tramiel: Γιατί ήταν σαν να βρίσκομαι και πάλι πίσω στην Πολωνία! Η ίδια γλώσσα - η περιοχή στην οποία βρισκόμουν είχε πάρα πολλούς μετανάστες - και η ίδια μυρωδιά από πίκλες και ρέγγα και όλα αυτά που ναι μεν ήταν πολύ ωραία, αλλά δεν ήταν ο λόγος για τον οποίο είχα πάει στην Αμερική. Και τότε πήρα μια απόφαση, ότι επειδή οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν πολύ καλές μαζί μου - μην ξεχνάτε ότι οι Αμερικανοί με ελευθέρωσαν - αποφάσισα να μάθω όσο περισσότερα μπορούσα για την Αμερική και γι' αυτό κατατάγηκα στον στρατό.

Παρουσιαστής: Πού πολεμήσατε; Ή, μήπως δεν πολεμήσατε; Είχατε βρεθεί στην Κορέα;

Jack Tramiel: Όχι, δεν έφυγα καθόλου εκτός Ηνωμένων Πολιτειών.

Παρουσιαστής: Λοιπόν, καταγήκατε στον στρατό…

Jack Tramiel: Κατατάγηκα στον στρατό και μου έκανε πάρα πολύ καλό επειδή έμαθα πάρα πολλά για την Αμερική, γιατί ήταν ένα σταυροδρόμι των λαών, ένας πύργος της Βαβέλ. Η πολιτεία της Washington, η California, από το Texas και από τη Νέα Υόρκη, άνθρωποι μαύροι και κίτρινοι και άσπροι και έμαθα ότι Αμερική δεν είναι μοναχά η Νέα Υόρκη, ότι υπάρχουν πολλά ακόμα εντός απ' αυτήν.

Και μετά απολύθηκα από το στρατό και μετά από δύο χρόνια άρχισε ο πόλεμος της Κορέας και με ξανακάλεσαν, αλλά ήμουν τυχερός που δεν με έστειλαν στο μέτωπο και τότε, τη δεύτερη φορά στο στρατό πήρα την απόφαση να μάθω μια τέχνη και ο στρατός μου έδωσε αυτή τη δυνατότητα να εκπαιδευτώ στην επιδιόρθωση εξοπλισμού για γραφεία όπως ήταν οι γραφομηχανές, οι λογιστικές προσθετικές μηχανές κλπ. Και προτού ολοκληρωθεί η θητεία μου ήμουν υπεύθυνος του Τμήματος Πρώτου Στρατιωτικού Γραφείου Επισκευής Εξοπλισμού όπου είχαμε κάτι του στυλ 25 χιλιάδες εξαρτήματα για ανταλλακτικά στις επισκευές. Και όταν απολύθηκα από το στρατό στην πραγματικότητα συνέχισα να εργάζομαι στο ίδιο αντικείμενο.

Παρουσιαστής: Και αυτό αποτέλεσε τη γέννηση του ενδιαφέροντός σας για τους υπολογιστές.

Jack Tramiel: Σωστά. Κι έτσι, κατά τη διάρκεια της ημέρας εργαζόμουν σε ένα κατάστημα επισκευών εξοπλισμού γραφείου και τη νύχτα οδηγούσα ταξί έτσι ώστε να έχω τη δυνατότητα να παρέχω τα απαραίτητα στην οικογένειά μου και μετά από λίγο σκέφτηκα ότι θα ήταν καλύτερα να χρησιμοποιούσα το επίδομα που πήρα από το στρατό των Ηνωμένων Πολιτειών και να πάρω και δάνειο 25 χιλιάδων δολαρίων από την τράπεζα με εγγύηση της κυβέρνησης. Και όντως πήρα αυτά τα χρήματα και ξεκίνησα μια δική μου επιχείρηση, το δικό μου μικρό μαγαζάκι. Και αφού το έκανα αυτό διαπίστωσα ότι η Νέα Υόρκη στην οποία βρισκόμουν  - στο Bronx, για την ακρίβεια - ήταν πολύ μεγάλη, ότι οι άνθρωποι το έπαιζαν έξυπνοι και ότι τα 25 χιλιάδες δολάρια δεν ήταν αρκετά. Και η γυναίκα μου είχε πολύ μεγάλη οικογένεια, είναι κι αυτή επιζήσασα των στρατοπέδων συγκεντρώσεως, επίσης από την Πολωνία, και πάρα πολλοί συγγενείς της έμεναν στο Toronto και τους επισκεπτόμασταν κι εμείς αρκετά συχνά και τελικά αποφασίσαμε να μετακομίσουμε εκεί. Και εκεί έκανα πάλι την ίδια δουλειά επισκευάζοντας γραφομηχανές και μια εταιρία που ονομαζόταν Sears Roebuck εκτίμησε τις υπηρεσίες μου και με ρώτησαν εάν θα μπορούσα να βρω κάποιον τρόπο να κατασκευάζω γραφομηχανές για λογαριασμό τους. Καθώς ήμουν νέος και αφελής πίστεψα ότι αυτό θα ήταν κάτι εύκολο, και αρκούσε απλά να έχεις αρκετά χρήματα και μπορούσες να καταφέρεις σχεδόν τα πάντα. Πήρα λοιπόν ένα δάνειο ύψους 176 χιλιάδων δολαρίων από την Sears και άρχισα να ψάχνω για να βρω κάποια εταιρία να μου δώσει τα δικαιώματα ώστε να κατασκευάζω γραφομηχανές. Ε, λοιπόν, καμία εταιρία από την Αμερική ή τη δυτική Ευρώπη δεν δέχτηκε να μου δώσει τα δικαιώματα κι έτσι κατέληξα να πάρω τα δικαιώματα από μια εταιρία από την Τσεχοσλοβακία.

Και πραγματικά έφερα 50 τεχνικούς και αρχίσαμε να κατασκευάζουμε γραφομηχανές. Και φτιάξαμε τόσες πολλές που δεν μπορούσαμε να τις πουλήσουμε όλες στον Καναδά και άρχισα να τις εξάγω πίσω στις Ηνωμένες Πολιτείες και έτσι ξεκίνησε η Commodore!

Παρουσιαστής: Αυτή ήταν μια καταπληκτική ιστορία και μου λέει - επειδή εσείς δεν μου το είπατε - ότι είστε ένας άνθρωπος με μεγάλη αποφασιστικότητα, ότι δεν πιστεύετε ότι υπάρχει στο δρόμο σας κάποιο εμπόδιο ικανό να σας ανακόψει την πορεία. Έτσι νιώθετε;

Jack Tramiel: Δεν νιώθω έτσι. Όταν κοιτάζω πίσω στο χρόνο διαπιστώνω ότι, ξέρεις, σα να υπάρχει κάτι. Στο στρατόπεδο συγκεντρώσεως που σας ανέφερα υπήρχαν 10 χιλιάδες κρατούμενοι το 1944 και μεταφερθήκαμε από το Auschwitz στο Ανόβερο και όταν τέλειωσε ο πόλεμος από αυτούς τους 10 χιλιάδες είχαμε μείνει μόνο 60.

Παρουσιαστής: 60 άτομα;

Jack Tramiel: 60 άτομα από 10 χιλιάδες κόσμο. Ήμουν ένας από αυτούς τους 60. Συνεπώς, από εκείνο το σημείο και πέρα δεν συνάντησα τίποτα που να μου φάνηκε πραγματικά δύσκολο.

Παρουσιαστής: Λογικό είναι, αφού επιζήσατε απ' αυτό.

Jack Tramiel: Ακριβώς. Πιστεύω λοιπόν πως όταν ένα άτομο έχει έναν στόχο, όταν ένα άτομο είναι διατεθειμένο να δουλέψει σκληρά, και το άτομο αυτό δεν θέλει να γίνει πλούσιο από τη μια μέρα στην άλλη αλλά βάζει μακροπρόθεσμους στόχους, τότε μπορεί να τα καταφέρει. Το κλειδί στην όλη ιστορία είναι πρώτα να δίνεις και μετά να λαμβάνεις. Δυστυχώς σήμερα ζούμε σε μια κοινωνία που είναι ακριβώς το αντίθετο.

Παρουσιαστής: Όλοι θέλουν να παίρνουν, να παίρνουν, να παίρνουν - έτσι δεν είναι;

Jack Tramiel: Και άμεσα.

Παρουσιαστής: Άμεση ικανοποίηση.

Jack Tramiel: Κι όμως, αν είσαι διατεθειμένος να επενδύσεις τον χρόνο σου, την προσπάθειά σου και επιθυμείς να υπηρετήσεις την κοινωνία, εν καιρώ η κοινωνία θα σε ανταμείψει.

Παρουσιαστής: Καταπληκτικό, μια απίθανη ιστορία. Και έχετε και ένα ιδιαίτερα χαρωπό πρόσωπο. Πιστεύετε ότι είστε πρόσχαρος άνθρωπος;

Jack Tramiel: Ε ναι, είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος άνθρωπος γιατί, κοιτάω πίσω και βλέπω ότι το 1945 ξαναγεννήθηκα, δεν κοιτάζω πιο πίσω - θυμάμαι μεν, αλλά δεν κρατάω μίσος μέσα μου. Έχτισα μια εταιρία, δημιούργησα μια οικογένεια, έχω τρεις γιους και τέσσερα εγγόνια και όλοι ξέρουν το παρελθόν μου και το τι κατάφερα και εργάζονται όλοι μαζί μου - οι τρεις γιοί μου είναι κομμάτι της εταιρίας μου - και είμαστε όλοι ιδιαίτερα χαρούμενοι με τα όσα πετύχαμε.

Παρουσιαστής: Λοιπόν, σας καλωσορίζω στη χώρα μας, ελπίζω να έχετε μια ευχάριστη διαμονή και ελπίζω να μην σας ταλαιπωρήσουν πολύ - τουλάχιστον όχι με όλη αυτή την υγρασία!

Jack Tramiel: Σας ευχαριστώ.

Παρόλο που δεν υπάρχει το video, το παραπάνω κείμενο αποτελεί την απομαγνητοφώνηση μίας τηλεοπτικής συνέντευξης που είχε δώσει σε κανάλι της Αυστραλέζικης τηλεόρασης ο Jack Tramiel του 1989. (Πηγή: Commodore.ca).

Συνέντευξη του Jack Tramiel στο DATA WELT

Οι συνεντεύξεις των ανθρώπων που έγραψαν με τα ίδια τους τα χέρια την ιστορία της πληροφορικής έχουν πάντα ενδιαφέρον. Έτσι, όπου τυχόν πετυχαίνω κάποια "ζουμερή" συνέντευξη χαμένη βαθιά μέσα στο χρονοντούλαπο της ιστορίας, σπεύδω να την μεταφράσω στα ελληνικά και να σας την προσφέρω. Μετά λοιπόν τις συνεντεύξεις των David Pleasance, Jay Miner και Sir Clive Sinclair σειρά έχει ο ένας και μοναδικός Jack Tramiel, "πατέρας" των Commodore PET, VIC-20 και Commodore 64 καθώς και του Atari ST. Η συνέντευξη δόθηκε στο περιοδικό DATA WELT, στις 14 Ιανουαρίου του 1986 και αυτά που κυρίως κεντρίζουν το ενδιαφέρον είναι η αναλυτική διήγηση της εξέλιξης του Jack Tramiel από φτωχό μετανάστη σε υπερ-επιτυχημένο επιχειρηματία, η αγάπη του για την οικογένειά του και η απέχθειά του προς τον (πρώην) χρηματοδότη του Irving Gould αλλά και τους… Ιάπωνες! Πάμε, λοιπόν!

Το εξώφυλλο του τεύχους του DATA WELT που φιλοξενούσε τη συνέντευξη του Jack Tramiel

Κανείς άλλος δεν είχε τόσο μεγάλη επιρροή στις επιχειρήσεις με αντικείμενο τους προσωπικούς υπολογιστές όπως είχε ο Jack Tramiel. Το 1977 παρουσίασε τον πρώτο προσωπικό υπολογιστή, τον Commodore PET 2001 (όπου το ακρωνύμιο ΡΕΤ σημαίνει (κρατηθείτε!) Personal Electronic Translator!). Το 1980, ο "Volkscomputer" VIC-20 (σ.σ. γερμανικό λογοπαίγνιο από το Volkswagen και το Computer, ήτοι "το computer του λαού") έκανε τους υπολογιστές προσιτούς στον καθένα. Και μόλις το 1982 ακολούθησε ο Commodore 64, ο - με διαφορά - πιο επιτυχημένος home computer όλων των εποχών. Ο Tramiel έμεινε πιστός στο δόγμα του: ήθελε να παράγει προϊόντα "για τις μάζες, όχι τις (ανώτερες) τάξεις" και να παρέχει στον πελάτη τις νέες τεχνολογίες σε χαμηλές τιμές. Και, όπως αποδεικνύει ο ST, αυτό συμβαίνει και στη νέα του εταιρία, την Atari. Ποιος είναι λοιπόν ο Jack Tramiel; Ποια είναι η φιλοσοφία του; Τι μπορούμε να περιμένουμε απ' αυτόν στο μέλλον; Ο αρχισυντάκτης του DATA WELT δρ. Achim Becker, επί σειρά ετών θαυμαστής του Tramiel, κατάφερε να πείσει το ίνδαλμά του να του δώσει μια αναλυτική συνέντευξη. Αυτή έλαβε χώρα στο εξοχικό του Tramiel στη λίμνη Tahoe στη Nevada, στις 14 Ιανουαρίου του 1986, ελάχιστες ημέρες μετά την ολοκλήρωση της έκθεσης CES Las Vegas (Consumer Electronics Show). Ο Tramiel απάντησε σε όλες τις ερωτήσεις με έναν ασυνήθιστα ειλικρινή τρόπο και μας έδωσε μια βαθιά ματιά στη ζωή και την φιλοσοφία του ως ένας από τους πλέον συναρπαστικούς και επιτυχημένους άνδρες των καιρών μας.

DATA WELT: Ποιος είναι ο Jack Tramiel; Ποιος διευθύνει αυτή την εταιρία, την Atari; Από πού έρχεται ο Tramiel;

Jack Tramiel: Θες να ακούσεις τα πάντα από την αρχή; Γεννήθηκα τον Σεπτέμβριο του 1928 στο Lodz, στην Πολωνία. Έπρεπε να μείνω στη Γερμανία κατά τη διάρκεια του πολέμου (σ.σ. αναφέρεται στον 2^ο Παγκόσμιο Πόλεμο). Το 1947 μετανάστευσα στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και εντάχθηκα στον αμερικανικό στρατό, κυρίως για να μάθω την αγγλική γλώσσα και να κάνω επαγγελματική εκπαίδευση. Το ίδιο διάστημα ξεκίνησα να παρακολουθώ ένα σχολείο της ΙΒΜ που αφορούσε την τεχνολογία στο χώρο του γραφείου. Εκεί ήταν που έμαθα και να επισκευάζω γραφομηχανές. Όταν έφυγα από τον στρατό μετά από τρία χρόνια και επτά μήνες χρησιμοποίησα αυτή τη γνώση για να πιάσω δουλειά ως μηχανικός. Τον καιρό αυτό είχα ήδη αποκτήσει οικογένεια - ο γιος μου ήταν μόλις ενός έτους - αλλά τα χρήματα που κέρδιζα δεν έφταναν για να συντηρηθούμε. Έτσι, αναγκάστηκα το ίδιο διάστημα να εργάζομαι και ως οδηγός ταξί.

Μετά από 1-2 χρόνια αποφασίσαμε με τη γυναίκα μου να ξεκινήσει και αυτή να εργάζεται, έτσι ώστε να έχω το περιθώριο να ξεκινήσω μια δικιά μου δουλειά. Μαζί λοιπόν με ένα φίλο μου τον οποίο είχα γνωρίσει κατά την θητεία μου στον στρατό φτιάξαμε μια μικρή εταιρία η οποία είχε ως αντικείμενο την πώληση και το service ηλεκτρικών γραφομηχανών. Έτσι, αγοράσαμε 200 γραφομηχανές ΙΒΜ από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, τις επισκευάσαμε, και με τον τρόπο αυτό αποκτήσαμε το πρώτο μας στοκ προς πώληση. Με τα κέρδη από τις πωλήσεις αγοράσαμε μια μικρή εταιρία που βρισκόταν στο Bronx της Νέας Υόρκης, η οποία ονομαζόταν "Γραφομηχανές Singer". Και, επειδή είχαμε την τύχη να έχουμε και οι δύο προϋπηρεσία στον στρατό η τράπεζα μας έδωσε στον καθένα από 25.000 δολάρια δάνειο - αυτό ήταν το αρχικό μας κεφάλαιο.

Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα κατέστη φανερό και στους δυο μας ότι δεν θα μπορούσαμε να έχουμε σοβαρά κέρδη μόνο από την επισκευή γραφομηχανών - το εμπόριο εισαγόμενων γραφομηχανών από τις εταιρίες Olympia, Adler ή Everest έδειχνε πολύ πιο προσοδοφόρο: οι πελάτες μας δεν διαμαρτύρονταν για τις φθηνές εισαγόμενες γραφομηχανές που αγόραζαν από το μικρό μαγαζί στο Bronx.

Ήδη από μικρό παιδί με ενδιέφερε η γεωγραφία. Συνέλλεγα γραμματόσημα και εικόνες από πακέτα τσιγάρων που είχαν πάνω τους σημαίες. Αλλά δεν είχα κάποια αγαπημένη χώρα ή πόλη, ολόκληρος ο κόσμος με ενδιέφερε εξίσου. Έτσι, δεν αποτέλεσε για μένα μεγάλο βήμα το να μεταφέρω στη συνέχεια την εταιρία μου και να μετακομίσω στο Toronto (Καναδάς). Σκέφτηκα ότι σε μια χώρα μικρότερη από τις Ηνωμένες Πολιτείες οι πιθανότητές μου (να πετύχω επαγγελματικά) θα ήταν μεγαλύτερες. Επιπλέον, το Bronx ήταν γεμάτο από "εξυπνάκηδες", γεγονός το οποίο με έκανε να μη νιώθω άνετα. Ζήτησα λοιπόν από τον συνεταίρο μου ή να έρθει μαζί μου στον Καναδά ή να αγοράσει το μερίδιό μου από το μαγαζί στο Bronx. Αυτό συνέβη το 1955 και, ένα μόλις έτος αργότερα, ήρθε και αυτός στον Καναδά. Και εδώ κάναμε ακριβώς την ίδια δουλειά: επισκευάζαμε γραφομηχανές για λογαριασμό καταστημάτων τα οποία μετά τις πουλούσαν. Εντελώς τυχαία αποκτήσαμε την αντιπροσωπία μιας ιταλικής εταιρίας κατασκευής γραφομηχανών που ονομαζόταν Everest κι έτσι γνώρισα τον Άγγλο αντιπρόσωπο της εταιρίας αυτής, τον Erik Markus, ο οποίος είχε γεννηθεί στο Βερολίνο. Ήταν γαμπρός του Willi Feiler, ο οποίος παρήγαγε ταμειακές μηχανές στο Βερολίνο, αλλά αναγκάστηκε να φύγει το 1936 επειδή ήταν Εβραίος. Ταιριάξαμε κατευθείαν ο ένας με τον άλλο και έγινε το (επαγγελματικό) ίνδαλμά μου. Με έμαθε πώς να συμπεριφέρομαι ως πραγματικός επιχειρηματίας^. με βοήθησε με κάθε τρόπο. Με βοήθησε να έρθω σε επαφή με εταιρίες στην Τσεχοσλοβακία. Ήθελα να κατασκευάζω γραφομηχανές στον Καναδά πληρώνοντας τα δικαιώματα στις εταιρίες αυτές και να τις πουλάω στο δημόσιο - αλλά τον καιρό εκείνο οι Καναδοί ένιωθαν μεγάλη τιμή για την πατρίδα τους και ήθελαν να προμηθεύονται μόνο Καναδέζικα προϊόντα για τον δημόσιο τομέα. Εγώ, όντας νεαρός και αφελής ζήτησα τα δικαιώματα κατασκευής γραφομηχανών από μία Αμερικανική εταιρία, αλλά αυτοί έβαλαν τα γέλια μόλις άκουσαν την πρότασή μου. Ο Εγγλέζος φίλος μου ήταν της άποψης ότι θα ήταν πανεύκολο να αποκτήσω τα δικαιώματα κατασκευής γραφομηχανών από την εταιρία Consul (σ.σ. εταιρία κατασκευής γραφομηχανών με έδρα την Τσεχοσλοβακία). Και ότι θα με βοηθούσαν κιόλας δείχνοντάς μου με ποιον ακριβώς τρόπο θα έπρεπε να κατασκευάσω τις γραφομηχανές.

Ο άνθρωπος που δεν έκανε ποτέ πίσω!

Πήρα λοιπόν την άδεια και άρχισα την παραγωγή γραφομηχανών στον Καναδά για λογαριασμό της Καναδικής αλυσίδας καταστημάτων Sears & Robuck. Αγοράζαμε τα υλικά από την Τσεχία και τα συναρμολογούσαμε στον Καναδά και με τον τρόπο αυτό οι γραφομηχανές μας θεωρούνταν πραγματικά Καναδικά προϊόντα. Αλλά ακόμα δεν είχαμε όνομα για την εταιρία μας. Μια μέρα, βρισκόμασταν με τον Erik στο Βερολίνο μέσα σε ένα ταξί, συζητώντας διάφορα υποψήφια ονόματα για την εταιρία, και ξαφνικά αντίκρυσα ένα αυτοκίνητο που έγραφε "Commodore" επάνω του (σ.σ. μοντέλο της Opel) και, καθώς τα General και Admiral χρησιμοποιούνταν ήδη από άλλες εταιρίες, αποφασίσαμε να ονομάσουμε τις γραφομηχανές μας Commodore (σ.σ. τα Admiral, General και Commodore είναι βαθμοί στο στρατό και στο ναυτικό). Κι έτσι, το 1958 δημιουργήθηκε αυτή η εταιρία που σήμερα γνωρίζουμε όλοι πολύ καλά. Αλλά, τον καιρό εκείνο ακόμα δεν είχα αρκετά χρήματα κι έτσι μπορούσα να εμπιστευτώ μονάχα τις προσωπικές μου ικανότητες. Έτσι, πήγα στους πελάτες μου και είπα: εάν θέλετε να κατασκευάσω γραφομηχανές για λογαριασμό σας θα πρέπει να με πληρώσετε προκαταβολικά. Η πρώτη μου παραγγελία ήταν από την αλυσίδα Sears & Robuck, ύψους 170.000 δολαρίων.

Αλλά οι δουλειές πήγαιναν πολύ καλά, κι έτσι χρειαζόμουν ακόμα περισσότερα χρήματα. Συνεπώς, οι Sears & Robuck με έφεραν σε επαφή με έναν από τους επενδυτές τους. Μέσω αυτού ήρθα σε συμφωνία με μία εταιρία που δέχτηκε να με χρηματοδοτήσει, αλλά με τεράστιο επιτόκιο. Και κάπως έτσι ξεκίνησε η επιχείρησή μου. Το 1960-61 ο φίλος μου ο Erik ξεκίνησε να πουλάει τις ταμειακές μηχανές που κατασκεύαζε ο πεθερός του στο Βερολίνο. Μέχρι τότε παρήγαγε υλικά μόνο για μηχανικές ταμειακές και λογιστικές μηχανές. Αλλά επειδή ήταν μια αποχή που τα ηλεκτρονικά είχαν αρχίσει να εισχωρούν σε κάθε τομέα, ο κύριος Feiler κατέληξε στο συμπέρασμα ότι θα ήταν μάλλον καλύτερα εάν ξεκινούσε την παραγωγή ενός διαφορετικού προϊόντος. Κι έτσι αποφάσισε να αρχίσει να παράγει προσθετικές μηχανές (σ.σ. υπολογιστές για αριθμητικές πράξεις). Οπότε, για να ολοκληρώσω: Απέκτησα τα δικαιώματα γι' αυτές τις μηχανές για τον Καναδά και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το 1962 αγόρασα ολόκληρη την εταιρία και ξαφνικά, μια γερμανική εταιρία με 2.000 υπαλλήλους, οι περισσότεροι εκ των οποίων βρίσκονταν στο Βερολίνο, ήταν δική μου! Όλο αυτό το διάστημα εργαζόμουν κυριολεκτικά 24 ώρες το 24ωρο. Όπως καταλαβαίνετε, η οικογένειά μου δεν ήταν και τόσο χαρούμενη με την όλη κατάσταση, καθώς πολύ σπάνια βρισκόμουν στο σπίτι. Μια μέρα, ο μεγαλύτερος απ' τους γιους μου που τότε ήταν 13 χρονών μου είπε: "μπαμπά, όταν θα μεγαλώσω δεν θέλω να γίνω σαν κι εσένα, θέλω να έχω χρόνο για την οικογένειά μου". Προσπάθησα να του εξηγήσω πώς έχουν τα πράγματα: "ξέρεις, οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν μια οικογένεια που μοιάζει με ένα δέντρο με γερά κλαδιά, αλλά το δικό μου δέντρο έχει κοπεί. Ως αποτέλεσμα πρέπει να φτιάξω ένα καινούριο δέντρο, κι εσύ είσαι ένα από τα κλαδιά του. Σε παρακαλώ, προσπάθησε να με καταλάβεις: πρέπει να φτιάξω τα πάντα απ' την αρχή - κι γι' αυτό έχω τόσο λίγο ελεύθερο χρόνο" (σ.σ. ο Tramiel προφανώς αναφέρεται στην απώλεια όλης της οικογένειάς του στο στρατόπεδο συγκεντρώσεως του Auschwitz, τον καιρό του 2^ου Παγκοσμίου Πολέμου). Για να μπορέσει να καταλάβει τα παραπάνω άρχισα να τον παίρνω μαζί μου στις δουλειές μου, στα ταξίδια μου και στις επιχειρηματικές διαπραγματεύσεις μου κατά το διάστημα των καλοκαιρινών διακοπών του. Φυσικά ήμουν συχνά στο Βερολίνο και τον είχα μαζί μου. Ήξερα ότι πρέπει να βρίσκομαι σε καθημερινή επαφή με τα παιδιά μου, και αυτός ο τρόπος ήταν ο μόνος για να το κάνω αυτό, χωρίς να επηρεάσω τη δουλειά μου. Αυτό το διάστημα μας βοήθησε να γνωρίσουμε καλύτερα ο ένας τον άλλο και τον ρόλο του μέσα στην οικογένεια.

Μια γραφομηχανή της Commodore. Σαφείς οι ομοιότητες με τον VIC-20 (not!)

Αυτό σίγουρα αποτέλεσε ένα κομβικό σημείο στη ζωή μου. Από εκεί και πέρα η οικογένεια ήταν πολύ σημαντική για μένα. Πιστεύω στην ζωή: πρέπει να βοηθάμε ο ένας τον άλλο, πρέπει να εμπιστευόμαστε ο ένας τον άλλο και πρέπει να δημιουργήσουμε μια συνέχεια σε ό,τι κι αν κάνουμε, γιατί όλη η ζωή είναι μια συνέχεια. Το όνειρό μου είναι οι γιοί μου να συνεχίσουν στον ίδιο κλάδο με μένα και να προσπαθήσουν να γίνουν οι καλύτεροι όπως προσπάθησα και εγώ, αλλά χωρίς να θέλω να τους επιβάλλω να κάνουν ακριβώς την ίδια δουλειά με μένα. Παρόλο που προσπάθησα να τους δείξω τι ακριβώς κάνω (επαγγελματικά), να τους ενσωματώσω και να συζητήσω μαζί τους τις επιτυχίες και τις αποτυχίες. Και, τελικά, νομίζω ότι αυτή η μέθοδος πέτυχε: και οι τρεις γιοι μου εργάζονται πια στην εταιρία. Και, επί  τη ευκαιρία: και οι τρεις έχουν διαφορετική ειδίκευση ο ένας απ' τον άλλο, χωρίς αυτό να έχει συμβεί επίτηδες. Ο Sam έχει επιστημονική οικονομική εκπαίδευση από το πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης στον Καναδά και είναι τώρα πρόεδρος της εταιρίας^. ο Leonard σπούδασε φυσική στο πανεπιστήμιο Columbia και τώρα εργάζεται στην ανάπτυξη λογισμικού και ο Gary, ο νεότερος γιος μου, παρακολούθησε το κολλέγιο Manlow Park όπου κανείς εκπαιδεύεται συστηματικά για να καταλάβει ηγετικές θέσεις και τώρα ασχολείται με τα οικονομικά. Όλοι εργάζονται σε διαφορετικούς τομείς αλλά βρίσκονται δίπλα ο ένας στον άλλο.

DATA-WELT: Υπάρχει μια πολύ σημαντική ερώτηση που μας απασχολεί: γιατί έφυγες από την Commodore; Υπάρχει απλή απάντηση σε αυτή την ερώτηση;

Jack Tramiel: Εάν ρωτήσεις τους ανθρώπους οι οποίοι εργάζονταν μαζί μου, θα σου πουν ότι πρακτικά δεν άλλαξα καθόλου μέσα στα τελευταία 25 χρόνια. Ήμουν πάντα ένας απ' αυτούς. Μόνο και μόνο επειδή γίναμε μια εταιρία εκατομμυρίων δολαρίων αυτό δεν σήμαινε ότι έπρεπε να ξοδεύουμε χρήματα σαν τέτοια. Γιατί, εάν ξοδεύεις περισσότερα χρήματα, μετά πρέπει να "τσιμπήσεις" τις τιμές. Ο άνθρωπος για τον οποίον δούλευα είχε διαφορετική άποψη (σ.σ. εννοεί τον Irving Gould). Αν έβλεπε ότι η δουλειά πάει καλά, ήθελε να ξοδεύει περισσότερα χρήματα. Αυτό ήταν ένα από τα σημεία στα οποία οι απόψεις μας διέφεραν. Ένα άλλο ήταν το θέμα της χρηματοδότησης. Εγώ ήμουν της άποψης ότι έπρεπε να δίνουμε περισσότερες μετοχές καθώς αυτές κέρδιζαν αξία, κυρίως γιατί ποτέ δεν κάναμε αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου από το 1962 που εισήλθαμε στο χρηματιστήριο. Με τα 120 εκατομμύρια δολάρια που θα κερδίζαμε εάν κυκλοφορούσαμε 2 εκατομμύρια νέες μετοχές θα μπορούσαμε να είχαμε εξοφλήσει όλες τις οφειλές και τα δάνεια στις τράπεζες, ισχυροποιώντας έτσι την θέση της εταιρίας. Ο άνθρωπος για τον οποίο δούλευα ήταν της άποψης ότι κάτι τέτοιο θα αποδυνάμωνε τη δική του θέση στην εταιρία και θα μείωνε την επιρροή του - πράγμα το οποίο ήταν εντελώς λάθος. Αυτοί οι δύο ήταν οι κυριότεροι λόγοι (της αποχώρησης). Για να το συνοψίσω: οι φιλοσοφίες μας διέφεραν ριζικά. Φτάσαμε στο σημείο όπου είπα ότι θα πρέπει να παραιτηθώ εάν δεν έχω τη δυνατότητα να κάνω αυτό που θεωρώ καλύτερο για την εταιρία. Μου είπε πολύ ευγενικά ότι εάν δεν κάνω αυτό που θέλει αυτός να κάνω, τότε μπορώ να φύγω. Και έφυγα.

Irving Gould: ο άνθρωπος που έκανε τον Jack Tramiel να εγκαταλείψει την ίδια του την εταιρία!

DATA WELT: Αυτό σίγουρα πρέπει να ήταν δύσκολο, καθώς ήσασταν αυτός ο οποίος ίδρυσε την εταιρία.

Jack Tramiel: Φυσικά, αυτό ήταν πολύ-πολύ δύσκολο για μένα. Αλλά, εφόσον δεν μπορούσα να διοικώ την εταιρία με τον τρόπο που θεωρούσα ιδανικό, δεν ήταν πια η εταιρία μου…

O Jack παρουσιάζει τους υπολογιστές της σειράς TED, στην CES του 1984. Ο 364 δεν μπήκε ποτέ σε μαζική παραγωγή...

DATA WELT: Οι πιο σκληροί αντίπαλοι που είχατε ποτέ ήταν οι Ιάπωνες. Εάν τώρα έρχονταν Γιαπωνέζοι επενδυτές και αγόραζαν την Commodore με σκοπό να εισέλθουν στην αγορά των υπολογιστών με αυτό το brand name θα ξανασκεφτόσασταν την απόφασή σας; Θα γοράζατε ίσως εσείς την εταιρία;

Jack Tramiel: Όχι, εξαιτίας των Γιαπωνέζων. Γιατί οι Γιαπωνέζοι μπορούν επιτύχουν μόνο εάν δεν υπάρχουν άλλοι άνθρωποι σαν κι εμένα. Οι Ιάπωνες μπορούν να σκεφτούν μονάχα μακροπρόθεσμα, χρειάζονται σχεδιασμό σε βάθος τριετίας τουλάχιστον και τέτοια πράγματα. Δεν είναι εφευρετικοί, και συνεπώς μπορούν να επιτύχουν μονάχα εάν οι εφευρετικοί άνθρωποι εξαφανιστούν από τον κλάδο.

Ολοκληρώνοντας θα πρέπει να αναφέρω ότι μπόρεσα να μεταφράσω μόνο το κομμάτι της συνέντευξης που υπάρχει ήδη μεταφρασμένο στα αγγλικά. Η πλήρης συνέντευξη του Jack Tramiel στο DATA WELT "έπιανε" 9 ολόκληρες σελίδες από το περιοδικό, και αυτό που μόλις διαβάσατε είναι οι 3 πρώτες σελίδες! Στη συνέχεια ο Jack αναφέρεται στην εμπλοκή της Commodore με τους μικροϋπολογιστές, στον Chuck Peddle, στην MOS Technologies και, φυσικά, στην μεγάλη του (τότε) ελπίδα, τον Atari ST. Εάν υπάρχει κάποιος που γνωρίζει γερμανικά και έχει τη διάθεση και το χρόνο, ευχαρίστως να του παράσχω τις υπόλοιπες σελίδες της συνέντευξης, έτσι ώστε να μας τις μεταφράσει! (Πηγή: Commodore.ca).