Μεγαλώνοντας τον Commodore 16

Δεν έχω γράψει μια και δυο φορές μονάχα στο blog μου για τους υπολογιστές της σειράς TED της Commodore: για του λόγου το αληθές δείτε εδώ ας πούμε και θα με θυμηθείτε. Δεν αποτελεί μυστικό άλλωστε το γεγονός ότι επί τριάντα και βάλε χρόνια ο Commodore 16 αποτελούσε διακαή πόθο μου μέχρι που τελικά κατάφερα να τον αποκτήσω το 2015, αν δεν απατώμαι. Το συγκεκριμένο μηχάνημα βρισκόταν ψηλά στην εκτίμησή μου από τότε που πρωτοκυκλοφόρησε καθώς - στο μυαλό μου, τουλάχιστον - ήταν ένας από τους πλέον "τίμιους" οικιακούς υπολογιστές: καλή (αν και κάπως περίεργη) BASIC, γραφικά υψηλής ανάλυσης, καλό πληκτρολόγιο, επαρκής ήχος, ατέλειωτη χρωματική παλέτα (για το 1984; Σοβαρά το ρωτάτε; Εννοείται!), αρκετές υποδοχές για σύνδεση περιφερειακών στην κεντρική μονάδα και, κερασάκι στην τούρτα, το οικείο case του Commodore 64 σε πιο σκούρα, "επιθετικά" χρώματα. Και όλα αυτά σε μια τιμή που πλησίαζε πολύ περισσότερο εκείνη του ZX Spectrum παρά αυτήν του Commodore 64. So, what's not to like?

Η απάντηση είναι μία: "το μέγεθος της RAM". Με την χαμηλή τιμή του, ο Commodore 16 θα μπορούσε να χτυπήσει στα ίσια όχι μονάχα τον ανταγωνισμό, αλλά μέχρι και τον ίδιο του τον προικισμένο πρόγονο, τον 64άρη, αν διέθετε ανάλογη ποσότητα μνήμης. Η μαμά εταιρία αποφάσισε να μην βάλει το αγοραστικό κοινό σε διλήμματα, και έτσι επέλεξε να χαντακώσει τον Commodore 16 με ελάχιστη μνήμη και τον μεγάλο του αδερφό Plus/4 με... μέγιστη τιμή! Έτσι απλά, ωραία και νοικοκυρεμένα, η ίδια η Commodore ουσιαστικά καταδίκασε τους υπολογιστές της σειράς TED προτού καν αυτοί βγουν καλά-καλά από τη γραμμή παραγωγής. Παρόλα αυτά, τα περίπου 1.000.000 κομμάτια που πουλήθηκαν (κυρίως στις ευρωπαϊκές αγορές) αποτέλεσαν μια επαρκή βάση ώστε να κυκλοφορήσουν παιχνίδια και εφαρμογές, δείχνοντάς μας κάποια - έστω και ελάχιστα - καλά στοιχεία των υπολογιστών αυτών που δεν έμελλε να μακροημερεύσουν εμπορικά...

Έπρεπε να περάσουν σχεδόν 30 χρόνια μέχρι που - με άξονα την σκηνή της Ουγγαρίας - άρχισαν να εμφανίζονται demos και παιχνίδια που άφησαν όλους τους retro lovers με ανοιχτό το στόμα καθώς, ειδικά στον τομέα των γραφικών, οι TED machines μπορούσαν με σχετική ευκολία να βάλουν τα γυαλιά στον Commodore 64! Τι κρίμα που (σχεδόν) όλες αυτές οι παραγωγές έτρεχαν αποκλειστικά στον Plus/4 καθώς η μνήμη του 16άρη απλά, δεν επαρκούσε...

Και το θέμα δεν είναι τόσο απλό του στυλ "ωραία, να του βάλουμε επέκταση": κάποια cartridges που επέκτειναν την RAM του μηχανήματος στα 64ΚΒ ήταν hit and miss (ανάλογα με την εφαρμογή) και ταυτόχρονα σπανιότερα από... τις τρίχες της κεφαλής μου (!), ενώ όλες οι άλλες υλοποιήσεις για επέκταση της μνήμης απαιτούσαν skills ηλεκτρονικού. Κάπως έτσι λοιπόν, εγώ αλλά και πολλοί άλλοι παγκοσμίως επιλέξαμε την εύκολη οδό: αντί να αναβαθμίσουμε τον Commodore 16 μας αποκτήσαμε από έναν Plus/4 και ησυχάσαμε. Μόνο που... να, εδώ που τα λέμε, ο Plus/4 δείχνει ξεκομμένος, διαφορετικός με αυτό το "ιδιαίτερο" case του. Ενώ ο 16άρης φαίνεται σαν διάδοχος των VIC-20 και Commodore 64, ο Plus/4 δίνει την εντύπωση του ετεροθαλούς αδελφού από... διαφορετική μάνα και πατέρα! Και γι' αυτό μένει κάτι να μας τρώει, να θέλουμε να χαρούμε όλη αυτή την software βιβλιοθήκη που συνεχώς μεγαλώνει στον 16άρη αντί να το κάνουμε στον μεγάλο του αδερφό. Θέλουμε, τελικά, 64ΚΒ RAM στον Commodore 16 βρε αδερφέ!

Πριν από ένα μήνα περίπου λοιπόν, υπέπεσε στην αντίληψή μου αυτό το website και, πιο συγκεκριμένα, αυτή η επέκταση. Την είδα όμορφη, μαζεμένη, καλοφτιαγμένη και έσπευσα να την αγοράσω. Μονάχα μετά την απομάκρυνση εκ του ταμείου τσέκαρα προσεκτικά τις οδηγίες εγκατάστασης για να διαπιστώσω πως όχι απλά χρειαζόταν να "βάλω χέρι" στον 16άρη μου, αλλά, ούτε λίγο ούτε πολύ, να προχωρήσω σε 60 αποκολλήσεις και 62 κολλήσεις! Εντάξει, δεν υπήρχε περίπτωση να σκεφτώ καν να μπω σε αυτή τη διαδικασία καθώς με το κολλητήρι είμαι, απλά, "κουλός". Έτσι σκέφτηκα να αποτανθώ στον φίλο μου Απόστολο, ο οποίος είναι ακριβώς το αντίθετο. Για καλή μου τύχη δέχτηκε και το μόνο που μου έμενε ήταν να περιμένω να παραλάβω την επέκταση...

Χθες τελικά ήταν η μεγάλη μέρα: η επέκταση έφτασε το πρωί και το απόγευμα την έβαλα στην τσάντα μου μαζί με τον Commodore 16 και κίνησα για το εργαστήριο του φίλου μου. Το οποίο εργαστήριο, θα το θέσω απλά, αν δεν υπήρχε και αν δεν ήταν εξοπλισμένο (κυριολεκτικά) με τα πάντα, πολύ αμφιβάλλω αν τελικά θα τα καταφέρναμε με την επέκταση. Και, εδώ που τα λέμε ο πληθυντικός αποτελεί μάλλον πλεονασμό καθώς ο Απόστολος έκανε τη δουλειά, ενώ εγώ ως επί το πλείστον απλά κοιτούσα...

Το motherboard του 16άρη ήταν αρκετά γηρασμένο και τα traces του τυπωμένου μπορούσαν να φύγουν με το παραμικρό σε κάθε μία από τις 60 αποκολλήσεις που χρειάστηκαν. Ευτυχώς ο φίλος μου είχε υπομονή, σταθερό χέρι και όλα τα διαθέσιμα οπτικά βοηθήματα (φακούς, φωτιστικά, μικροσκόπια (!)) και, μετά από 2μησι ώρες που εργάστηκε με ακρίβεια και χωρίς παύσεις, καταφέραμε να δούμε την "μαγική" εικόνα στην οθόνη:

Η αποστολή ήταν δύσκολη, αλλά εξετελέσθη με επιτυχία. Ευχαριστώ τον φίλο μου Απόστολο για την αμέριστη βοήθειά του και εύχομαι ο Commodore 16 μου να ζήσει μεγάλες στιγμές στο μέλλον με την τετραπλάσια RAM απ' όση κουβαλούσε τα τελευταία 34 χρόνια. Και είπαμε, in TED we trust!