The Spectrum Show επεισόδιο 154

Κι έλεγα κι εγώ, τελειώνει ο μήνας, τι συμβαίνει, δεν θα κυκλοφορήσει καινούριο επεισόδιο του The Spectrum Show; Τόλμησε μήπως ο Paul Jenkinson να πάει διακοπές και να μας αφήσει χωρίς τη μηνιαία, Spectrumικής φύσεως, δόση μας; Όχι, ευτυχώς: έστω και λίγο πριν ακουστεί η κόρνα της λήξης, το YouTube με πληροφόρησε ότι το 154ο επεισόδιο του The Spectrum Show ήταν διαθέσιμο για παρακολούθηση. Ουφ, ευτυχώς, στ' αλήθεια φοβήθηκα μην έκανε το ατόπημα και άρχισε να διακοπάρει ξέφρενα! Ξέρετε δα πώς κάνουν οι Άγγλοι όταν έρχονται στα ελληνικά νησιά...

Το 154ο είναι ένα επεισόδιο του The Spectrum Show "απ' τα παλιά". Κι αυτό γιατί βρίθει θεμάτων με ενδιαφέρον, εκ των οποίων φυσικά ξεχωρίζει η παρουσίαση του ESpectrum. Τι, δεν το γνωρίζετε αυτό το μαραφέτι; Ε, λοιπόν, ούτε ο Paul το γνώριζε μέχρι πρόσφατα και σίγουρα ούτε και εγώ. Πρόκειται για ένα λιλιπούτειο board SoC (System-on-a-Chip) που υλοποιεί ιδανικά έναν ZX Spectrum. Και, βασικά, όχι μόνο έναν, αλλά όλα τα μοντέλα και ακόμα και τον πρόγονο αυτού, τον ZX81. Και όλα αυτά με κόστος 15-20£ - δεν το λες και ακριβό, έτσι; Τώρα, αν αναρωτιέστε πού θα το βρείτε αυτό το μαραφέτι, σας προτείνω να μεταφράσετε το επίσημο website του μπας και βρείτε άκρη. Γιατί να φτιάξουμε ολόκληρο γαμάτο project, να στήσουμε ένα πλήρες και αναλυτικό και επεξηγηματικό website, αλλά να μην κάνουμε τον κόπο να το βάλουμε και στα αγγλικά να το καταλαβαίνει ο κόσμος, τι, δεν ξέρουν άπαντες Ισπανικά;

Anyway, για τον ESpectrum, για τις ζωγραφιές του Paul στο κινητό του που ανέλαβε η τεχνητή νοημοσύνη να μετατρέψει σε ολοκληρωμένα έργα, και για αρκετά ακόμα μπορείτε να δείτε το 154ο επεισόδιο του The Spectrum Show στο βίντεο που ακολουθεί. Ιδανικός τρόπος για να αποχαιρετήσει κανείς τον Αύγουστο και το καλοκαίρι που τελειώνει (το καλοκαίρι, όχι η ζέστη, στην Ελλάδα είμαστε) αν ρωτάτε εμένα. Καλημέρα σε όλους!

Review: B-Squared για ZX Spectrum

B-Squared (Sinclair ZX Spectrum) - Paul Jenkinson

To B-Squared είναι η δεύτερη πιο πρόσφατη δημιουργία του Paul Jenkinson, καθώς κυκλοφόρησε το 2ο εξάμηνο του 2017. Είναι φτιαγμένο με το Arcade Games Designer - όπως και όλα σχεδόν τα παιχνίδια του Paul - και, αν και πρόκειται για ένα απλό platform game, δείχνει (και ακούγεται) εξαιρετικά φρέσκο.

Ο παίκτης έχει τον έλεγχο ενός συμπαθούς… κύβου (!) ο οποίος, σε κάθε πίστα, πρέπει απλά να πάει στην έξοδο, αποφεύγοντας τους κάθε λογής εχθρούς που θα συναντήσει. Με το που ολοκληρώνετε την πίστα, προχωράτε στην επόμενη. Το B-Squared δεν μετράει σκορ και δεν θα είχε και κάποιο νόημα κάτι τέτοιο, καθώς πρέπει απλά κινούμενοι αριστερά και δεξιά και πηδώντας, ανοιγοκλείνοντας διακόπτες ή πέφτοντας, να οδηγήσετε τον κύβο στην έξοδο. Μπορεί να ακούγεται απλό αλλά δεν είναι - ειδικά όσο προχωράνε οι πίστες. Σε κάθε επίπεδο πρέπει να καταστρώσετε την στρατηγική σας ανάλογα με τους τρόπους που θα βρείτε για να αποφύγετε τους διάφορους εχθρούς. Φυσικά, δεν φτάνει αυτό, αλλά απαιτούνται και γρήγοροι χειρισμοί - ενώ σύντομα θα πιάσετε τον εαυτό σας να χάνει ζωές από… βιασύνη (!), ειδικά σε πίστες που τις έχετε παίξει πολλές φορές και ξέρετε πώς να τις "βγάζετε". Βασικό πλεονέκτημα στο παίξιμο του B-Squared είναι η υπομονή: δεν υπάρχει χρόνος στον οποίο πρέπει να ολοκληρωθεί το κάθε επίπεδο και καλό θα είναι να το εκμεταλλεύεστε αυτό προς όφελός σας, μελετώντας προσεκτικά τις κινήσεις των αντιπάλων σας. Αν και γραφικά (φυσικά) δεν το θυμίζει, το παιχνίδι παίζεται με τον τρόπο και την λογική του θρυλικού Manic Miner - πράγμα που σίγουρα δεν το λες κακό, ακόμα κι αν έχουμε φτάσει στο 2018.

Στον τομέα των γραφικών το B-Squared είναι ακριβώς αυτό που θα έπρεπε: τα πάντα είναι χαριτωμένα, καλοσχεδιασμένα, καθαρά και λεπτομερή, ενώ γίνεται και πολύ σωστή εκμετάλλευση των 2 επιπέδων φωτεινότητας των χρωμάτων του Spectrum ώστε να δοθεί η εντύπωση της σκιάς και του βάθους. Επίσης θα πρέπει να σημειωθεί ότι γίνεται και πολύ έξυπνη χρήση των μητρών 8x8 pixels της οθόνης, με αποτέλεσμα να ελαχιστοποιείται το φαινόμενο του color clashing. Γενικώς τα γραφικά είναι ένα από τα δυνατά στοιχεία του παιχνιδιού, όπως άλλωστε είναι και ο ήχος του: το B-Squared διαθέτει ένα υπέροχο, κεφάτο tune που παίζει καθόλη τη διάρκεια των περιπετειών του κύβου σας, ενώ δεν λείπουν και κάποια απλά ηχητικά εφέ. Δυστυχώς, οι κάτοχοι ZX Spectrum με λιγότερα από 128ΚΒ μνήμης δεν θα μπορέσουν να χαρούν την ωραία μουσική και θα πρέπει να αρκεστούν στα λιγοστά αυτά εφέ…

Το σημαντικότερο στοιχείο του B-Squared πάντως δεν είναι τα γραφικά, η μουσική ή ο απλός (πιο απλός και γίνεσαι… Pong) και ακριβής χειρισμός του. Είναι το gameplay του. Το παιχνίδι είναι απλό αλλά εθιστικό και κάθε φορά θέλεις να παίξεις λίγο ακόμα ώστε να μπορέσεις να περάσεις το επίπεδο στο οποίο κόλλησες. Ίσως να ήταν θετικό να υπήρχε η δυνατότητα για "continue" ή για επιλογή πίστας εκκίνησης, αλλά έτσι μάλλον θα ολοκληρώνονταν όλα τα levels πολύ γρήγορα.

Συνολικά πρόκειται για ένα πολύ καλό παιχνίδι και προσεγμένο από κάθε άποψη, που δείχνει ότι αφενός ο Paul Jenkinson παίζει το Arcade Games Designer στα… δάχτυλα, και αφετέρου ότι δεν στερεύει από ιδέες, εικαστικές προσεγγίσεις και, φυσικά, δημιουργικότητα. Το B-Squared διατίθεται δωρεάν αλλά, αν είστε μερακλής, μπορείτε με 5 λίρες να το αποκτήσετε σε κασέτα, και αυτό από το site της Cronosoft.

Βαθμολογία: 8,0/10

 

Το παραπάνω review δημοσιεύθηκε στο 19ο τεύχος του περιοδικού Retro Planet, που κυκλοφόρησε τον Μάρτιο του 2018. 

Χρόνια σου Πολλά, Atari ST!

Φέτος συμπληρώνονται 40 ολόκληρα χρόνια από το 1985, την χρονιά δηλαδή κατά τη διάρκεια της οποίας παρουσιάστηκαν και κυκλοφόρησαν ο Atari ST και η Commodore Amiga. Για την τελευταία είμαι βέβαιος ότι θα διαβάσετε ή θα δείτε δεκάδες αφιερώματα, θα γίνουν πάμπολλες εκθέσεις, κανείς δεν θα ξεχάσει τα γενέθλιά της. Με τον ST όμως, τι γίνεται; Μιλάμε για ένα μηχάνημα που έχει αδικηθεί τόσο πολύ από την ιστορία αλλά και από τους ίδιους του τους χρήστες, που πλέον, αν δεν είχα ζήσει στα 80s και δεν είχα κολλήσει από τότε το μικρόβιο του computing, μπορεί και να πίστευα - όπως το κάνουν πολλοί, άλλωστε - ότι στον τομέα των 16bits η Amiga ήταν πάντοτε κυρίαρχη. Κι όμως, δεν είναι έτσι: από το '85 μέχρι και το '88 ο ST απολάμβανε την πρωτιά που του άξιζε σε καρδιές και σε πωλήσεις, καθώς ήταν ένα ασύγκριτο υπολογιστικό powerhouse που μπορούσε να αποκτήσει ο καθένας. Και οι συμβιβασμοί που είχαν γίνει στην ανάπτυξή του ήταν του τύπου "να είναι τουλάχιστον επαρκής στον x τομέα" - σε πλήρη αντίθεση με την Amiga που κάπου θα κυριαρχούσε απέναντι στους πάντες και κάπου αλλού μπορεί να ήταν και ο χειρότερος υπολογιστής της ιστορίας. Τι, νομίζετε ότι υπερβάλλω; Κάντε ένα dir σε δισκέτα με πολλά αρχεία σε μία κλασική, "ορθόδοξη" 500άρα με Workbench 1.3, μετρήστε την ώρα που θα σας πάρει, και τα ξαναλέμε!

Τέλος πάντων, εδώ σκοπός μου δεν είναι να τα χώσω στην Amiga - την οποία άλλωστε έχω εξίσου με τον ST στην καρδιά μου - αλλά να πω μερικές καλές κουβέντες για τον Atari ST. Τελικά όμως δεν θα το κάνω εγώ, αλλά θα σας παραθέσω τμήματα από ένα post από το blog του John Sohn που νομίζω ότι τα λέει καλύτερα:

"Διάβασα πρόσφατα ότι ο Atari ST έκλεισε φέτος τα 40. Θυμάμαι που είχα αγοράσει τον δικό μου από το Rosewood Music στο Findlay του Ohio, το 1989, χρησιμοποιώντας τα χρήματα που είχα πάρει για την αποφοίτησή μου από το λύκειο. Τον ήθελα από το 1985, όταν τον είχα δει πρώτη φορά σε βιτρίνα στο Maumee Valley Computer Center στο Defiance του Ohio. Εκείνη ήταν η χρονιά που κυκλοφόρησε, και μου φάνηκε σαν να ερχόταν από το μέλλον. Όταν τελικά τον απέκτησα - έναν 16μπιτο υπολογιστή με ποντίκι, γραφικό περιβάλλον και ενσωματωμένες θύρες MIDI - ήξερα ακριβώς πού κατευθυνόμουν. Για μένα, το μέλλον ήταν ο Atari ST.

Πριν τον ST, προγραμμάτιζα σε BASIC στον οκτάμπιτο Atari μου. Αλλά αυτό ήταν κάτι διαφορετικό. Αυτό ήταν σοβαρό. Στον ST ήταν που έβγαλα τις "βοηθητικές ρόδες" και βούτηξα στην K&R C. Χωρίς πρότυπο ANSI, χωρίς IDE, χωρίς επισήμανση σύνταξης. Μόνο εγώ, ένας κέρσορας που αναβόσβηνε, και το βιβλίο The C Programming Language στα γόνατά μου.

Τελικά έγινα κανονικός προγραμματιστής για τον Atari ST και χρησιμοποιούσα την Alcyon C - τον επίσημο μεταγλωττιστή C - μαζί με τον MadMac, έναν assembler για τον επεξεργαστή 68000. Δεν ήταν πια απλό hobby. Έγραφα κανονικό λογισμικό, σε μία πραγματική πλατφόρμα ανάπτυξης, αποκτώντας από νωρίς μια σκληρή (και διασκεδαστική) εκπαίδευση στον προγραμματισμό συστημάτων.

Κάποια στιγμή έγραψα ένα launcher που λεγόταν Zapenu. Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ST Format - όχι απλώς αναφέρθηκε, αλλά συμπεριλήφθηκε πραγματικά στην cover disk. Έτσι μοιραζόμασταν τότε το λογισμικό. Χωρίς App Store. Χωρίς Internet. Μόνο μία δισκέτα 3,5 ιντσών κολλημένη στο εξώφυλλο ενός περιοδικού, με τον κώδικά σου μέσα. Για έναν φοιτητή που προσπαθούσε να πετύχει κάτι ουσιαστικό, αυτό σήμαινε τα πάντα.

Είναι δύσκολο να εξηγήσει κανείς πόσο μπροστά ήταν ο Atari ST στα τέλη της δεκαετίας του ’80 ή στις αρχές του ’90 - εκτός και αν το έζησες τότε.

Εκείνη την εποχή, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν είχαν υπολογιστή στο σπίτι τους. Οι υπολογιστές ήταν ακριβοί, απευθύνονταν κυρίως σε επαγγελματίες και προκαλούσαν δέος. Μπορεί να είχες δει ένα PC στο γραφείο ή στο σχολείο - αλλά δεν ήταν μέρος της καθημερινότητας, εκτός αν ήσουν χομπίστας ή εργαζόσουν στον χώρο της τεχνολογίας.

Ο ST βοήθησε να αλλάξει αυτό. Το ίδιο και η Amiga, με τον δικό της τρόπο - ενώ ο Mac, παρότι επιδραστικός, παρέμενε απρόσιτος για τους περισσότερους λόγω της υψηλής τιμής του. Ο ST και η Amiga απέδειξαν ότι ισχυρά, δημιουργικά μηχανήματα μπορούσαν να είναι οικονομικά και προσβάσιμα - όχι μόνο εργαλεία για επιχειρήσεις ή για ιδρύματα ελιτιστών.

Ο ST ήταν οικονομικός, φιλικός προς τον χρήστη και ισχυρός - ένας πραγματικός 16μπιτος υπολογιστής με γραφικό περιβάλλον (GEM), πολυδιεργασία μέσω desk accessories και πλήρη μεταγλωττιστή C. Μπορούσες να φτιάξεις μουσική, να σχεδιάσεις pixel art, να γράψεις κείμενα, να παίξεις παιχνίδια ή να γράψεις σοβαρό λογισμικό - όλα σε ένα μόνο μηχάνημα.

Η Amiga μπορεί να είχε πιο εντυπωσιακά γραφικά και ήχο "στα χαρτιά", αλλά στην καθημερινή χρήση ο ST στεκόταν άξια - και συχνά έδινε την αίσθηση ότι ήταν πιο γρήγορος και άμεσος. Εκεί που το λειτουργικό της Amiga φαινόταν περίεργο και ασταθές, το GEM desktop του ST ήταν απλό και απόλυτα χρηστικό. Έμοιαζε και λειτουργούσε σαν πραγματικός σταθμός εργασίας με γραφικό περιβάλλον, όχι σαν κάποιο φανταχτερό παιχνίδι. Για συγγραφή κώδικα, εκκίνηση εφαρμογών ή διαχείριση αρχείων, το GEM απλώς… δούλευε - και έκανε όλο το σύστημα να δείχνει πιο… προσεγμένο.

Ο ST ήταν επίσης η πρώτη φορά που χρησιμοποίησα ποτέ έναν επεξεργαστή κειμένου WYSIWYG - "what you see is what you get" (ό,τι βλέπεις είναι ό,τι παίρνεις). Σήμερα, θεωρείται αυτονόητο ότι ένας επεξεργαστής κειμένου θα δείχνει ακριβώς πώς θα είναι η σελίδα όταν αυτή εκτυπωθεί - αλλά δεν ήταν πάντα έτσι. Τότε, οι περισσότεροι επεξεργαστές κειμένου χρησιμοποιούσαν κωδικούς μορφοποίησης, χαρακτήρες ελέγχου ή ειδικές λειτουργίες προεπισκόπησης εκτύπωσης. Το να βλέπεις τη μορφοποίηση ζωντανά, όσο πληκτρολογούσες, ήταν κάτι που δεν είχα ξαναζήσει. Οι περισσότεροι επεξεργαστές κειμένου τότε λειτουργούσαν σαν "χαζά" τερματικά - πληκτρολογούσες για ώρα μέσα σε ένα περιβάλλον τύπου τερματικού και μετά ενεργοποιούσες μία λειτουργία προεπισκόπησης για να δεις πώς θα είναι τελικά το έγγραφο. Αντί να κοιτάω κώδικες μορφοποίησης ή σύμβολα ελέγχου, μπορούσα απλώς να πληκτρολογώ, να μορφοποιώ και να εκτυπώνω αυτό ακριβώς που έβλεπα στην οθόνη.

Οι ενσωματωμένες θύρες MIDI μετέτρεψαν τον ST σχεδόν από τη μία μέρα στην άλλη στον "μουσικό υπολογιστή". Cubase. Notator. Ακόμα και επαγγελματίες, όπως οι Tangerine Dream και ο FatboySlim, συνέχιζαν να χρησιμοποιούν STs πολύ μετά την απόσυρσή τους από τα ράφια - γιατί απλώς… δούλευαν.

Από την πλευρά του προγραμματιστή, μπορούσες να γράψεις σε C, να κάνεις μεταγλώττιση απευθείας πάνω στο μηχάνημα και να δουλέψεις με ένα πραγματικό γραφικό περιβάλλον - χωρίς να σηκωθείς από το γραφείο σου. Χωρίς cross-compiling. Χωρίς εγκατάσταση toolchain. Απλώς έγραφες κώδικα και ξεκινούσες.

Ο ST φτιάχτηκε γρήγορα, με περιορισμένους πόρους, από μία ομάδα που προσπαθούσε να ξεπεράσει την Commodore - την ίδια εταιρεία από την οποία μόλις είχε φύγει ο Jack Tramiel. Αυτή η αίσθηση του κατεπείγοντος του έδωσε το πλεονέκτημα. Ο ST δεν σχεδιάστηκε από επιτροπές - γεννήθηκε από τη θέληση ενός ανθρώπου που είχε πει τη θρυλική φράση: "Business is war". Και το σύνθημα του ST εξέφραζε ακριβώς αυτό το πνεύμα: Power without the price.

Ο Tramiel μπορεί να μην έχει τη φήμη του Steve Jobs ή του Bill Gates, αλλά σίγουρα θα έπρεπε. Επιβίωσε από το Ολοκαύτωμα, ήρθε στην Αμερική και δημιούργησε, όχι μία, αλλά δύο μεγάλες αυτοκρατορίες στους υπολογιστές - την Commodore και την Atari - με βάση την πίστη του ότι η υπολογιστική ισχύς πρέπει να είναι προσιτή και διαθέσιμη σε όλους. Η κληρονομιά του δεν είναι απλώς τα μηχανήματα. Είναι η ιδέα ότι η τεχνολογία πρέπει να ανήκει στις μάζες, όχι μόνο στους προνομιούχους. Και o ST ήταν η ενσάρκωση αυτής της φιλοσοφίας, σε μορφή πυριτίου.

Και όταν τον παρουσίασε για πρώτη φορά - με εκείνο το χαρακτηριστικό χαμόγελο στο πρόσωπό του - μπορούσες να το καταλάβεις: ο ST τον έκανε περήφανο.

…

Γυρίστε τον διακόπτη και σε δευτερόλεπτα βρεθήκατε σε μια επιφάνεια εργασίας γραφικών. Χωρίς ενδιάμεσες οθόνες. Δεν υπάρχουν καθυστερήσεις "αρχικοποίησης". Δεν υπάρχει λειτουργικό σύστημα για φόρτωση από τον δίσκο. Το GEM και το TOS ζούσαν στην ROM, οπότε το μηχάνημα ήταν πάντα έτοιμο για χρήση. Ακόμη και χωρίς να έχει τοποθετηθεί δισκέτα, είχατε ένα λειτουργικό σύστημα, πλήρες, με GUI, πίνακα ελέγχου και εργαλεία αρχείων.

Αυτό το είδος ανταπόκρισης ήταν φυσιολογικό τότε. Και μετά το χάσαμε.

Ανεχόμαστε "φουσκωμένα" λειτουργικά συστήματα, αργούς σκληρούς δίσκους και χρόνους εκκίνησης που μετρώνται σε λεπτά.

…

Ο ST δεν έκανε πολλαπλές εργασίες με τη σύγχρονη έννοια, αλλά δεν χρειαζόταν. Δεν κρυβόταν πίσω από στρώματα αφαίρεσης. Πατούσες τον διακόπτη και ήσουν "μέσα".

Όπως πολλοί άνθρωποι, έφυγα από τον ST στις αρχές της δεκαετίας του '90. Όταν πήρα έναν 386 και άρχισα να κάνω προγραμματισμό για Windows, ο Atari μπήκε σε κουτί και τοποθετήθηκε σε ένα ράφι. Δεν ήταν ένα συνειδητό αντίο - απλώς η έλξη για το πού κατευθυνόταν η βιομηχανία.

Τα Windows δεν ήταν τόσο κομψά, αλλά ήταν εκεί που ήταν οι δουλειές. "Μετακόμισα" στην C++, δημιουργώντας πραγματικές εφαρμογές για desktop PCs για Windows και αργότερα πέρασα σε Java όταν το internet άρχισε να απογειώνεται.

…

Πέρασαν δεκαετίες. Αλλά δεν ξέχασα ποτέ αυτό το συναίσθημα.

Όταν τελικά έβγαλα τον παλιό μου εξοπλισμό και τον ST από το πατάρι πριν από μερικά χρόνια, δεν ήμουν σίγουρος τι θα έβρισκα. Ο σκληρός δίσκος ήταν ακόμα εκεί - μια τεράστια μονάδα ACSI που δεν είχε λειτουργήσει εδώ και σχεδόν 30 χρόνια. Ο σκληρός δίσκος είχε κάποια σκουριά εξωτερικά, αλλά και πάλι δούλευε! Χρησιμοποίησα ένα Gotek drive και αργότερα μία συσκευή ACSI2SD για να τραβήξω προσεκτικά αρχεία από αυτόν, έναν sector τη φορά.

Υπήρχαν τα παλιά μου source files. Τα βοηθητικά μου προγράμματα. Ακόμα και το Zapenu. Κώδικα που δεν είχα δει από τότε που ήμουν στο κολέγιο, τον έβλεπαν πια τα μάτια μου σε ένα σύγχρονο πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου.

…

Είναι τρελό να πιστέψει κανείς ότι ο Atari ST είναι 40 ετών. Ότι ένα μηχάνημα που αγόρασα με τα χρήματα της αποφοίτησής μου - το ίδιο μηχάνημα που μου έμαθε την C, πυροδότησε την αγάπη μου για τον προγραμματισμό συστημάτων, και ξεκίνησε μία ζωή στην τεχνολογία - θεωρείται πλέον vintage.

Αλλά αυτό που είναι ακόμα πιο ακραίο είναι πόσο ο ST εξακολουθεί να αντέχει. Άμεση ενεργοποίηση. Ενσωματωμένα εργαλεία. Ένα απλό, συνεπές, γραφικό περιβάλλον. Μία αίσθηση ελέγχου που οι σύγχρονες πλατφόρμες, παρ' όλη τη δύναμή τους, εξακολουθούν να αγωνίζονται να αναπαράγουν.

Έχω γράψει για σύγχρονα συστήματα - Windows, macOS, iOS, Android.

…

Αλλά τίποτα δεν αντικατέστησε ποτέ αυτή την αίσθηση του να ανοίγεις τον ST και απλώς να χτίζεις κάτι.

…

Καλά 40^α γενέθλια, Atari ST. Εσύ με έκανες προγραμματιστή".

Για το original post στη μητρική του γλώσσα, διαβάστε ΕΔΩ.

Χρόνια σου Πολλά, Atari ST!