Με ακρίβεια που θα μπορούσε να κοντράρει αυτήν των καλύτερων ελβετικών ρολογιών, ο Paul Jenkinson επιστρέφει δριμύτερος με ένα ακόμα επεισόδιο του The Spectrum Show. Ο αριθμός είναι εδώ και καιρό τριψήφιος και πλέον έχει φτάσει στο 122. Ναι, καταλαβαίνω, κι εσείς αναρωτιέστε πώς είναι δυνατόν - μια απ' τα ίδια. Τι να πω; Του ανθρώπου του αξίζουν συγχαρητήρια, όχι μόνο για το ζήλο και τη συνέπειά του, αλλά και επειδή με τις φρέσκες ιδέες του καταφέρνει μετά από τόσα και τόσα επεισόδια να μην κουράζει: το αντίθετο, μάλιστα. Αυτό ας πούμε που έχει σκεφτεί και στήνει μηχανογράφηση επιχείρησης (!) στον Spectrum με αποθήκη, παραγγελίες, reports, έκδοση παραστατικών είναι όχι μονάχα πρωτότυπο αλλά και εξαιρετικά ενδιαφέρον. Αφήστε που ο τρόπος που δουλεύει το όλο σύστημα θυμίζει ελληνικές εταιρίες μέχρι πριν από μία δεκαετία περίπου, όταν τα παραστατικά τυπώνονταν αρκετά συχνά σε dot matrix printers! Ναι, φυσικά, ομάδα που κερδίζει δεν αλλάζει, κι εγώ αυτής της άποψης είμαι!
Κατά τα άλλα, στο νέο επεισόδιο ο Paul, πέρα από reviews παλαιών και νέων παιχνιδιών, μας παρουσιάζει το περίφημο Codemasters CD Games Pack, ένα προϊόν που ίσως να έφερνε την επανάσταση στον τρόπο που κυκλοφορούσαν τα παιχνίδια αν είχε βγει στην αγορά 2-3 χρόνια νωρίτερα. Όπως και να 'χει είναι εντυπωσιακό να βλέπεις τα παιχνίδια των 48Κ να φορτώνονται σε λιγότερο από ένα λεπτό, έτσι δεν είναι;
Με τις ευχαριστίες μου λοιπόν στον Paul που κρατάει το 8bit αίσθημα ακμαίο - και που προσφέρει κάθε μήνα γενναίες δόσεις απόλαυσης στους λάτρεις του ZX Spectrum - σας αφήνω με το video...
Είμαι κάτι παραπάνω από βέβαιος πως, όταν το 1982 ο (όχι ακόμα sir) Clive Sinclair παρουσίαζε για πρώτη φορά το νέο - και τελικά ενδοξότερο, όπως αποδείχθηκε - τέκνο του στο κοινό, ούτε καν περνούσε από το μυαλό του το τι θα μπορούσε κάποτε να γίνει εφικτό με αυτόν τον ταπεινό και περιορισμένων δυνατοτήτων home computer. Πέρασαν 40 ολόκληρα χρόνια από τότε και ο "θείος" δεν είναι πια μαζί μας. Ο κόσμος στον οποίο μεγαλώσαμε αποτελεί μακρινό παρελθόν, το μέλλον φαντάζει δυσοίωνο, αλλά στο παρόν κάποιοι χρησιμοποιούν ακόμα τον υπολογιστή που μάθαμε ως "γομολάστιχα" ως πλατφόρμα για να αναδείξουν το ταλέντο τους και τις (σπάνιας αισθητικής αρτιότητας) δημιουργίες τους. Καλωσορίσατε στο ένα και μοναδικό Attributica!
Είναι γεγονός ότι μέσω της άνθησης της demoscene, ειδικά την τελευταία 20ετία, γνωρίσαμε pixel artists οι οποίοι, χωρίς την παραμικρή δόση υπερβολής, "έκαναν παπάδες" (ευτυχώς, όχι κυριολεκτικά). Χρησιμοποιώντας ως καμβά τους τα screens των δημοφιλέστερων - και όχι μόνο - 8 και 16bits υπολογιστών των 80s και των 90s μας χάρισαν ανεπανάληπτα ψηφιακά έργα, και έκαναν τα σαγόνια μας να κρεμαστούν στο στέρνο μας ως (αναμενόμενη) αντίδραση στο κάλος των δημιουργιών τους. Συνηθέστερα, οι καλλιτέχνες αυτοί επέλεγαν να χρησιμοποιήσουν τους πλέον δημοφιλείς στη demoscene υπολογιστές, ήτοι τα μηχανήματα της Commodore (C64 & Amiga). Αναμενόμενα λοιπόν, σε αυτά τα home computers κυρίως έχουμε δει τα πιο εντυπωσιακά γραφικά μέχρι σήμερα. Ή μήπως όχι;
Είναι σίγουρο ότι ο εκ Πολωνίας ορμώμενος pixel artist που είναι γνωστός στο κοινό με το nickname "Piesiu" έχει κάτι να πει πάνω σ' αυτό. Ή, καλύτερα, κάτι να δείξει. ΄Ενα demo/slideshow που ονομάζεται "Attributica" όπως σας έγραψα και παραπάνω, που τρέχει με ευχαρίστηση στα γερασμένα κυκλώματα του 128άρη Spectrum και δείχνει με τον ιδανικό τρόπο όχι μονάχα τι μπορεί να κάνει το μηχάνημα, αλλά και τι μπορεί να δημιουργήσει ένας πεισματάρης και ταλαντούχος καλλιτέχνης όταν έχει στη διάθεσή του ανάλυση 256 x 192 pixels, 8 ολόκληρα χρώματα (στα οποία συμπεριλαμβάνονται το λευκό και το μαύρο) και, φυσικά, το attribute clash. "Τι εστί attribute clash;", θα ρωτήσουν κάποιοι, οι οποίοι προφανώς δεν είχαν ποτέ τους Spectrum. Πρόκειται λοιπόν γι' αυτόν τον περίφημο περιορισμό των 2 χρωμάτων ανά κελί των 8x8 pixels: αν προσπαθούσε κανείς να χρησιμοποιήσει και 3ο χρώμα στην ίδια περιοχή το αποτέλεσμα ήταν να αντικατασταθεί με αυτό το ένα από τα 2 προηγούμενα, δημιουργώντας ανεπιθύμητα οπτικά artifacts. Όχι και ό,τι καλύτερο για τη δημιουργία πολύχρωμων και ολοζώντανων εικόνων, δεν συμφωνείτε;
Ο Piesiu λοιπόν δεν πτοήθηκε από τους παραπάνω περιορισμούς: ίσα-ίσα, μετά από 7 χρόνια (!) σκληρής δουλειάς και συνεπικουρούμενος από τα υπόλοιπα μέλη του group (Tygrys και CatMan) κατάφερε να φτιάξει το (μάλλον) απόλυτο slideshow για τον Spectrum. Κάτι παραπάνω από slideshow για να είμαστε απολύτως ακριβείς, καθώς δεν απουσιάζει η μουσική, ο text scroller και το εξαιρετικό animation...
Το Attributica αποτελείται βασικά από 13 στατικές ή λιγότερο στατικές εικόνες-πραγματικά έργα τέχνης του Piesiu επενδεδυμένες ιδανικά με την υπέροχη oldskool μουσική του CatMan που κάνει το ΑΥ να ζει μέρες από... SID των 80s (δεν το αναλύω περαιτέρω, όσοι καταλάβατε, καταλάβατε). Το slideshow ολοκληρώνεται με το τελευταίο part που είναι ένας text scroller με πολλές ενδιαφέρουσες πληροφορίες σχετικές με τη δημιουργία του Attributica αλλά και σύντομα μεν, περιεκτικά δε μηνύματα που δεν γίνεται να μη λατρέψεις, όπως το "Fuck Putin and his orcs" (γνωστή η αγάπη των Πολωνών για τους Ρώσους, άλλωστε).
Ελπίζω να μη σας κούρασε η μακροσκελής εισαγωγή, καθώς θεωρώ ότι σε μία τόσο αξιόλογη δημιουργία όπως είναι το Attributica αρμόζουν και μερικές αράδες ως ορεκτικό για το κυρίως πιάτο που είναι - πιστέψτε με - χορταστικότατο. Without further ado λοιπόν...
Πώς μπορείς να διαβάσεις αντικειμενικό review ενός παιχνιδιού που ονομάζεται "Tetris" από έναν άνθρωπο όπως ο γράφων που θεωρεί το δημιούργημα του Alexey Pajitnov ως το απόλυτο video game όλων των εποχών; Έλα μου ντε!
Αρχικά θα πρέπει να πω ότι πρέπει ώρες-ώρες να είμαι βαθιά νυχτωμένος καθώς μέχρι τώρα δεν είχε υποπέσει στην αντίληψή μου η κυκλοφορία του Tetris από το group DaCapo κάπου προς το τέλος του 2013. Βέβαια είναι γεγονός ότι καινούρια παιχνίδια και demos για τον Commodore 64 κυκλοφορούν σχεδόν καθημερινά (!), οπότε, 2-3 μέρες να μην ασχοληθείς, όλο και κάτι θα σου ξεφύγει. Ε, έτσι μάλλον την έπαθα κι εγώ με το παιχνίδι των DaCapo.
Να θυμίσω ότι η μόνη επίσημη μεταφορά του Tetris σε 64άρη είχε γίνει το σωτήριο - για εμάς τους Έλληνες (ελέω Eurobasket και… Αργύρη Καμπούρη) - έτος 1987 από την Andromeda Software και είχε κυκλοφορήσει από την Mirrorsoft. Επρόκειτο για ένα port που δεν αξιοποιούσε σχεδόν καμία από τις δυνατότητες του Commodore 64 πλην του ήχου: πράγματι, το πανέμορφο, υπνωτιστικό και παντελώς ατμοσφαιρικό soundtrack που είχε επιμεληθεί ο Wally Beben έσωζε κυριολεκτικά ένα κατά τα άλλα μέτριο παιχνίδι. Από την άλλη, οι εκδόσεις του Tetris που όλοι (;) παίξαμε και λατρέψαμε κυκλοφόρησαν στα arcades ένα έτος αργότερα, η πρώτη από την Atari και η δεύτερη από την Sega, με την τελευταία να αποτελεί την κορυφαία υλοποίηση του παιχνιδιού μαζί φυσικά με την μοναδική, εκπληκτική και πολυαγαπημένη έκδοση του original Gameboy.
Το Tetris των DaCapo λοιπόν αποτελεί στην ουσία port του Tetris της Atari και, αν δεν απατώμαι, το εν λόγω coin op δεν είχε μεταφερθεί ποτέ στο παρελθόν σε 8bit ή 16bit υπολογιστή, οπότε η προσπάθεια και μόνο συνιστά μία πρωτιά. Από εκεί και πέρα, θα μπορούσα να χαρακτηρίσω πολύ "ιδιαίτερο" τον τρόπο που μετέφεραν το παιχνίδι στον 64άρη οι άνθρωποι του Ιταλο-Γερμανικού group: πήραν δηλαδή τον βασικό σχεδιασμό της οθόνης, μέρος των γραφικών και του ήχου αλλά και το ακριβές gameplay και τα επίπεδα του "ηλεκτρονικού" και δημιούργησαν μία μεταφορά η οποία χαρακτηρίζεται από συμπαθητικά (και πάντως λειτουργικά) γραφικά, ωραίο soundtrack (ναι, επιτέλους μεταφέρθηκε το Korobeiniki) και, το κυριότερο, η οποία δίνει την αίσθηση ότι παίζουμε στο coin op της Atari. Μέχρι και η χαρακτηριστική αργοπορία κατά 1/10 του δευτερολέπτου στην περιστροφή των κομματιών έχει μεταφερθεί - όπως επίσης και η τάση τους να "κολλάνε" άμεσα με το που θα συναντήσουν κάποιο σταθερό κομμάτι. Επί της ουσίας δηλαδή, αν σε κάποιον άρεσε το Tetris της Atari, αποκλείεται να μην λατρέψει το port των DaCapo καθώς, τελικά, έχουμε να κάνουμε με σχεδόν το ίδιο παιχνίδι.
Προσωπικά, το χάρηκα ιδιαίτερα. Είναι εθιστικό, έχει ωραίο soundtrack, εύκολο χειρισμό (εντάξει, Tetris είναι) και είναι, όπως και ο πρόγονός του από τα arcades, ιδιαίτερα αγχωτικό! Να σας πω ότι δεν το συνιστώ με "τα όσα" θα σας πω ψέματα, οπότε δεν πρόκειται να το κάνω. Ορμήξτε του!
Βαθμολογία: 9/10 Το παραπάνω review δημοσιεύθηκε στο 16ο τεύχος του περιοδικού Retro Planet, που κυκλοφόρησε τον Ιούνιο του 2017.
...τουλάχιστον για τους Overlanders (σε συνέχεια του τίτλου). Τα μέλη του γαλλικού demogroup ομολογούν ότι (αν όχι η πρώτη, αλλά) η μεγάλη τους αγάπη ήταν ο Atari ST όταν άρχισαν να ασχολούνται με τη demoscene, back in the day. Γι' αυτό και το FirST Love δεν θα ζητήσει από τον χρήστη την παλέτα, τον blitter και τον στερεοφωνικό ήχο του STE, αλλά θα αρκεστεί σε έναν απλό και ταπεινό κλασικό Atari ST/STF/STM/STFM με ένα floppy disk drive διπλής όψης. Και 4ΜΒ μνήμης. Ουπς!
Και εδώ ακριβώς είμαστε στο σημείο που όσοι με γνωρίζουν περιμένουν ότι θα ξεκινήσω τη γκρίνια. Να, σα να διαβάζω τη σκέψη σας: "μα ποιος είχε Atari ST με 4MB RAM;" γνωρίζετε ότι θα αναρωτιόμουν φωναχτά υπό κανονικές συνθήκες. Και θα είχα και δίκιο, εδώ που τα λέμε. Ποιος είχε Atari ST με 4MB RAM; Ε; Ξέρετε κάποιον; Όχι; Ε, ούτε κι εγώ!
Αυτή τη φορά όμως λέω να κάνουμε τα στραβά μάτια. Αφενός διότι κάθε part του FirST Love μόλις και μετά βίας ξεπερνά το 1ΜΒ σε απαιτήσεις μνήμης RAM και άρα με λίγο optimization μπορεί να έτρεχε και σε έναν 1040STF, και αφετέρου γιατί την έξτρα μνήμη τη χρησιμοποιεί απλά και μόνο για να φορτώνει εκ των προτέρων το επόμενο "κομμάτι" ώστε να μην υπάρχουν κενά στη ροή του για φόρτωμα, αποσυμπίεση κλπ. Οπότε ναι, φυσικά και θα προτιμούσα ένα demo - και μάλιστα τόσο εντυπωσιακό - να μπορούσε να τρέξει σε οποιονδήποτε ST με 1ΜΒ μνήμης, αλλά "You Can't Always Get What You Want" όπως τραγουδούσαν κάποτε και οι Rolling Stones...
Το FirST Love έχει συμπληρώσει κάτι παραπάνω από ένα χρόνο ζωής, καθώς πρωτοπαρουσιάστηκε πέρυσι το καλοκαίρι στα πλαίσια της Silly Venture Summer Edition 2021. Ήρθε και πρώτο μάλιστα εκεί στο διαγωνιστικό τμήμα, σε μία από τις λίγες περιπτώσεις που η τελική κατάταξη ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα (ξέρετε, αυτό που απλά δεν συμβαίνει ποτέ στην Eurovision).
Το FirST Love από τις πρώτες στιγμές εντυπωσιάζει με τα καλοσχεδιασμένα, σαφέστατα και ολοκάθαρα γραφικά του, με την επιλογή των χρωμάτων - απ' ότι φαίνεται η παλέτα με τα 512 από δαύτα φτάνει και περισσεύει -, αλλά πρέπει να φτάσει κάπου μετά τη μέση κάποιος για να δει τα όσα μοναδικά παρουσιάζει. Ας πούμε το realtime Gouraud shading που αντάξιό του δεν θυμάμαι να έχουμε δει ποτέ σε Amiga (στην 500άρα αναφέρομαι, μη βαράτε!) ή τα a la high resolution Uridium greetings που ακολουθούν αμέσως μετά. Ωραία σκηνικά, τι να λέμε τώρα...
Όπως συνέβαινε κατά κόρον στα late 80s, έτσι και στην περίπτωση της δημιουργίας των Overlanders έχουμε ένα demo που ζωγραφίζει χαμόγελα στις φάτσες των ST users και δεν αποτελεί μια ανέμπνευστη, αποτυχημένη (και τελικά κακή) προσπάθεια απομίμησης κάποιας Αμιγκάδικης παραγωγής. Το FirST Love είναι μία ωδή στον Atari ST που δεν ντρέπεται για την έλλειψη στερεοφωνικού ήχου, blitter και λοιπών custom chips. Όπως έκανε πριν από πολλά-πολλά χρόνια και το Union Megademo ας πούμε, στο οποίο το FirST Love αποτίει φόρο τιμής στο ξεκίνημά του.
Όσοι (λιγοστοί) εκεί έξω αγαπάτε τον ST κατεβάστε από εδώ το FirST Love και απολαύστε το σε πραγματικό Atari ST (αν βέβαια έχετε 4ΜΒ, έτσι;) ή σε εξομοιωτή. Ή, απλά δείτε το βίντεο που ακολουθεί. In ST we truST!
