Videogames με θέμα το μπάσκετ: η πορεία μέσα στο χρόνο

Το άρθρο που ακολουθεί δημοσιεύθηκε στο 1ο τεύχος του περιοδικού Retro Planet, πίσω στον Σεπτέμβριο του 2013...

Με νωπές ακόμα τις μνήμες από την 9η κατάκτηση της Ευρωλίγκας από ελληνική ομάδα σε 18 διοργανώσεις (ο τελικός ολοκληρώθηκε λιγότερες από 24 ώρες προ της συγγραφής του άρθρου) καθώς και από τον αγώνα που διοργανώθηκε προς τιμή του αξεπέραστου Νίκου Γκάλη, αποφάσισα να γράψω ένα αφιέρωμα στα παιχνίδια μπάσκετ. Όχι σε όλα - είναι άλλωστε εκατοντάδες - αλλά σε αυτά που σηματοδότησαν το είδος μέσα στο πέρασμα των χρόνων (πάντα κατά την ταπεινή άποψη του γράφοντος). Μιλάμε άλλωστε για το εθνικό μας σπορ - κανείς από όσους το έζησαν δεν πρόκειται να ξεχάσει όσο ζει τον "αγαθό γίγαντα" Αργύρη Καμπούρη να ευστοχεί σε 2 ελεύθερες βολές με το σκορ στο 101-101 και τα 3 δευτερόλεπτα που έμοιαζαν με αιώνες που μεσολάβησαν μέχρι να λήξει ο τελικός του Ευρωμπάσκετ του 1987 (ακόμα έχω εφιάλτες και ξυπνάω κάθιδρος στη μέση της νύχτας με τη φωνή του Φίλιππα Συρίγου να ουρλιάζει "όχι τρίποντο!" στο μυαλό μου!).

Επέλεξα αυτά που θεωρώ τα πιο χαρακτηριστικά παιχνίδια του είδους, στην έκδοση για το format στο οποίο έκαναν την περισσότερη αίσθηση (ή, τέλος πάντων, σε αυτό το format που είχα εγώ τη δυνατότητα να τα παίξω!). Τα παιχνίδια αυτά καλύπτουν ένα χρονικό φάσμα 16 ετών (1983-1999). Δεν εξετάζω πιο πρόσφατους τίτλους γιατί, όχι μόνο δεν αρκετά retro, αλλά κυρίως διότι είναι στην ουσία εκδόσεις με βελτιωμένα γραφικά και σύγχρονα rosters των 2 τελευταίων τίτλων του αφιερώματος…

One on One: Dr. J vs. Larry Bird (Electronic Arts) - Commodore 64 (1983)

Ο πρώτος "πραγματικός" μπασκετικός τίτλος με τον οποίο ασχολήθηκα (εκτρώματα εποχής Atari 2600 στα οποία ο παίκτης ήταν ένα τετράγωνο, η μπάλα ένα άλλο τετράγωνο και το καλάθι - μαντέψτε - ένα ακόμα τετράγωνο δεν μετράνε): χρησιμοποιώντας 2 από τα μεγαλύτερα ονόματα παικτών του ΝΒΑ της εποχής ως "κράχτες", δεκάδες frames σε κάθε sprite και - για πρώτη φορά - μπασκετικές κινήσεις που θύμιζαν τις πραγματικές, το One on One ήταν ένας καταπληκτικός (για τα δεδομένα της εποχής) τίτλος, με 4 επίπεδα δυσκολίας και έξυπνες "πινελιές" όπως η θραύση του ταμπλό μετά από κάρφωμα και οι γκρίνιες του τύπου που σκούπιζε τα θραύσματα! Μοναδικό μελανό σημείο οι φωτογραφίες της διαφημιστικής καμπάνιας του παιχνιδιού - δείτε παρακάτω και θα καταλάβετε!

Λίγα χρόνια αργότερα (1987) κυκλοφόρησε το sequel του παιχνιδιού (Jordan vs Bird), αλλά η χρήση πολύ μεγαλύτερων sprites και ακόμα περισσότερων καρέ το κατέστησε ναι μεν ομορφότερο αλλά και πολύ πιο αργό και κατ’ επέκταση λιγότερο διασκεδαστικό από το original…

Ναι, είναι η Electronic Arts που ως "EA" μεσουρανεί ακόμα και σήμερα!

Ο Larry Bird πηδάει "στο Θεό" για να κόψει το σουτ του Dr. J. Εντάξει, είπαμε, παιχνίδι είναι!

Αυτή ήταν η αισθητική μιας πραγματικά cool φωτογραφίας εν έτει 1983. Και μιας πραγματικά gay φωτογραφίας εν έτει 2013!

Fernando Martin Basket Master (Dinamic) - Amstrad (1987)

Έχω την αίσθηση ότι ο εν λόγω τίτλος ήταν επιεικώς μέτριος, ακόμα και με τα (χαμηλά) στάνταρ της εποχής που κυκλοφόρησε. Όπως και το One on One ήταν αγώνας ένας εναντίον ενός αλλά, αυτή τη φορά, σε ολόκληρο γήπεδο και με οπτική κάμερας τηλεόρασης. Το γεγονός αυτό ερχόταν να ενισχύσει και η έξυπνη χρήση του εφέ "τηλεοπτικού replay" που έδινε πόντους ρεαλισμού στο παιχνίδι. Οι οποίοι δυστυχώς εξαντλούνταν κάπου εκεί καθώς οι κινήσεις των παικτών δεν ήταν κάτι το ιδιαίτερο και οι αναλογίες των (υδροκέφαλων) sprites σε σχέση με το γήπεδο μάλλον εξωπραγματικές. Εκτός κι αν έχετε την εντύπωση ότι οι παίκτες εκείνη την εποχή ήταν τόσο ψηλοί που έφταναν από τη μία γωνία του τριπόντου μέχρι την άλλη!

Για κάποιο παράξενο λόγο πάντως, το παιχνιδάκι αυτό αγαπήθηκε ιδιαίτερα στην Ελλάδα και, ειδικά αν παίζατε με αντίπαλο κάποιο φίλο σας αντί του υπολογιστή, ήταν πολύ διασκεδαστικό. Όπως και το One on One, το Basket Master χρησιμοποίησε το όνομα ενός πολύ γνωστού μπασκετμπολίστα της εποχής, του Ισπανού Fernando Martin ο οποίος βρήκε τραγικό θάνατο σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα 2 χρόνια αργότερα...

Οι αναλογίες ήταν λίγο "βράστα Χαράλαμπε"...

Το περίφημο εφέ του replay σε ένα κάρφωμα

TV Sports Basketball (Cinemaware) - Amiga (1990)

To TV Sports Basketball ήταν ίσως το πρώτο "σοβαρό" σε επίπεδο εξομοίωσης παιχνίδι μπάσκετ και, ταυτόχρονα, είχε καταπληκτικά γραφικά. Αν το Basket Master ήταν η Γεωργία Βασιλειάδου των παιχνιδιών μπάσκετ, το TV Sports Basketball ήταν η Κατερίνα Στικούδη. Και βάλε. Ένα από τα - λίγα, είναι η αλήθεια - παιχνίδια που εκμεταλλευόταν πλήρως το εξωτικό hardware με το οποίο ήταν εξοπλισμένη η Amiga.

Εκτός του ότι το TV Sports Basketball ήταν χάρμα ιδέσθαι σε επίπεδο γραφικών, εκτός της εκπληκτικής τηλεοπτικού στυλ παρουσίασης του αγώνα, έθετε και νέα στάνταρ στον τομέα της εξομοίωσης: διπλό παιχνίδι με 5 παίκτες ανά ομάδα, ρόστερ 10 παικτών με πόντους ικανοτήτων που έπρεπε να μοιραστούν με μαεστρία, διαφορετικά χαρακτηριστικά κάθε παίκτη, κούραση (!), τάιμ άουτ, στατιστικά, 4 περιφέρειες (α λα ΝΒΑ), κανονικό πρωτάθλημα, τα πάντα! Κι εκτός απ’ αυτά, υπήρχε η δυνατότητα να φτιάξει ο χρήστης τα δικά του ρόστερ, με τους δικούς του παίκτες, όπου ο καθένας είχε τα δικά του χαρακτηριστικά. Θυμάμαι ότι στις περισσότερες κόπιες του παιχνιδιού που είχαν πέσει στα χέρια μου, υπήρχαν οι ομάδες "ARIS SALONICA" και "PAOK SALONICA" που μεσουρανούσαν εκείνα τα χρόνια, με τα αντίστοιχα roster τους!

Ό,τι και να πει κανείς για τα γραφικά του TV Sports Basketball είναι λίγο...

Το One on One on steroids; Όχι, απλά το TV Sports Basketball!

Το πρόγραμμα της 1^ης αγωνιστικής. Ετοιμαστείτε!

Lakers versus Celtics and the NBA Playoffs (Electronic Arts) - PC (1990)

Η Electronic Arts ήταν επί σειρά ετών "μανούλα" στα αθλητικά παιχνίδια. Έτσι λοιπόν, και γνωρίζοντας ότι ήταν αδύνατο να χτυπήσει το TV Sports Basketball "στα ίσια" (παρουσίαση, γραφικά), επέλεξε την πλάγια οδό: άλλη πλατφόρμα (PC), εξαιρετικό playability και licensing όχι ενός ή δύο παικτών, αλλά - κρατηθείτε - των 8 καλύτερων ομάδων, των παικτών τους, καθώς και της διαδικασίας των playoffs του ΝΒΑ! Για πρώτη φορά μπορούσαμε να παίξουμε με τις πραγματικές ομάδες που απαρτίζονταν από πραγματικούς παίκτες με πραγματικά χαρακτηριστικά (ικανότητες). Σε κάποιους μάλιστα εξ’ αυτών είχε δοθεί έξτρα προσοχή: ο Kareem-Abdul Jabbar για παράδειγμα, φορούσε τα κλασικά full-face γυαλιά και όταν πλησίαζε στο καλάθι πραγματοποιούσε το χαρακτηριστικό του skyhook ("ραβέρσα" κατά το ελληνικότερο)!

Σαν γραφικά το Lakers versus Celtics ήταν συνολικά χειρότερο από το TV Sports Basketball ενώ, παρόλο που δεν ήταν κακό, υστερούσε και στον τομέα της συνολικής παρουσίασης του μεγάλου του αντιπάλου. Έπαιρνε όμως το αίμα του πίσω στον τομέα του gameplay καθώς, χάρη στη χρήση των πραγματικών ομάδων και των πραγματικών παικτών ο χρήστης μπορούσε επιτέλους να βγάλει τον Pat Riley που έκρυβε (επιμελώς) μέσα του επί χρόνια! Σαν κερασάκι στην τούρτα, και προκειμένου να μη μείνουν εκτός παιχνιδιού διάσημοι παίκτες των οποίων οι ομάδες δεν συμπεριλήφθηκαν στο παιχνίδι, μπορούσαμε να παίξουμε και με τις ομάδες των All-Stars της Ανατολής και της δύσης. Παράδεισος!

Μικρή λεπτομέρεια: το παιχνίδι κυκλοφόρησε το 1990, αλλά οι Lakers με τους Celtics είχαν να βρεθούν αντιμέτωποι στα playoffs από τους τελικούς του 1987! Ήταν όμως τα πιο μεγάλα ονόματα και η διαμάχη τους ξεχώριζε επί χρόνια, οπότε μάλλον σοφά επέλεξε τις δύο αυτές ομάδες για την ονομασία του παιχνιδιού της η Electronic Arts.

Η εισαγωγική οθόνη του παιχνιδιού

Ο Larry Bird κάνει αυτό που ξέρει καλύτερα: σουτάρει!

NBA Live 95 (Electronic Arts) - PC (1994)

Στις 3 Δεκεμβρίου του 1994 η Electronic Arts έκανε και πάλι το θαύμα της, κυκλοφορώντας το πρώτο από τα παιχνίδια ενός από τα πιο διάσημα franchises. Και, ταυτόχρονα, το πιο ολοκληρωμένο παιχνίδι μπάσκετ που είχε βγει μέχρι τότε.

Ήταν φανερό ότι το κοινό ήθελε να μπορεί να παίξει με τις πραγματικές ομάδες, ελέγχοντας τους πραγματικούς παίκτες. Η επιτυχία του Lakers versus Celtics και του sequel του (Bulls versus Lakers) ήταν αδιάψευστος μάρτυρας. Τι έκανε λοιπόν η Electronic Arts; Έβαλε στο NBA Live 95 όλες τις ομάδες του ΝΒΑ. Με όλους τους παίκτες. Με όλα τα χαρακτηριστικά και τα στατιστικά της καριέρας τους. Με τα πραγματικά γήπεδα. Και τις πόλεις. Και high resolution φωτογραφίες. Στην πραγματικότητα, το NBA Live 95 διέθετε μια database με περισσότερα στοιχεία από τις τρίχες της πρωταγωνίστριας σε γερμανικό πορνό των 70s!

Σα να μην έφταναν όλα αυτά, είχαμε φυσικά ολόκληρο πρωτάθλημα (82 αγώνες!) και full playoffs! Τα γραφικά ήταν συνολικά καταπληκτικά (το παιχνίδι μπορούσε να παιχτεί μέχρι και σε SuperVGA ανάλυση!) και χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά μια απεικόνιση του αγωνιστικού χώρου "από το πέταλο" η οποία αποδείχθηκε ιδιαίτερα χρηστική. Εκτός από τα γραφικά, ο ήχος ήταν επίσης καταπληκτικός, αφού περιλάμβανε (για πρώτη φορά) μέχρι και σχολιασμό!

Το NBA Live 95 ήταν με λίγα λόγια το καλύτερο παιχνίδι μπάσκετ που είχε βγει ποτέ, και το impact του στη gaming community ήταν τεράστιο. Τόσο μεγάλο που, ακόμα και στις μέρες μας, τα παιχνίδια μπάσκετ βασίζονται σε στοιχεία που πρώτο το NBA Live 95 έφερε στο χώρο...

Ο Clyde ‘The Glide’ Drexler στις βολές

‘Player of the Game’ ο Pippen; Μάλλον θα είχε πιάσει κόψιμο τον Jordan!

  

Το NBA Live 95 ήταν γεμάτο με high resolution stills εξαιρετικής ποιότητας

NBA Live 97 (Electronic Arts) - PC (1996)

Αφού η Electronic Arts βρήκε την κότα που έκανε τα χρυσά αυγά, αποφάσισε να μην την αφήσει να φύγει, βγάζοντας ένα νέο NBA Live κάθε χρόνο - χρήσιμο, καθώς εκείνα τα χρόνια που δεν ήταν και πολύ διαδεδομένο το internet ήταν αδύνατο να "βάλουμε χέρι" στα νέα rosters των ομάδων κάθε χρονιάς.

Ήταν η εποχή που τα παιχνίδια άρχιζαν να μεταβαίνουν από 2D σε 3D, έστω και με τη χρήση software rendering αφού οι 3D accelerators δεν ήταν ακόμα ιδιαίτερα διαδεδομένοι. Η Electronic Arts έκανε μια πρώτη (αποτυχημένη) προσπάθεια μετάβασης στο 3D με το NBA Live 96 αλλά η (τραβεστί) τεχνική που χρησιμοποιήθηκε, με ολίγον από 2D και ολίγον από 3D δεν έδωσε τα προσδοκώμενα αποτελέσματα.

Ένα χρόνο αργότερα όμως, και με την πείρα που της είχε δώσει η προηγούμενη αποτυχημένη προσπάθεια, η Electronic Arts παρουσίασε ένα εξαιρετικό παιχνίδι, που συνδύαζε την επιτυχημένη μετάβαση στα τρισδιάστατα γραφικά με το gameplay (σχεδόν) και την τεράστια database του NBA Live 95: το NBA Live 97 ήταν γεγονός!

Το Seattle προηγείται των Bulls; Ναι, καλά, θα τα πούμε στο τέλος!

Τα γήπεδα των ομάδων έχουν τα πραγματικά τους χρώματα, λογότυπα ακόμα και το παρκέ!

ΝΒΑ 2Κ (Sega) - Sega Dreamcast (1999)

Ενώ το franchise του NBA Live έχει γίνει πλέον καθεστώς και, από το NBA Live 98 και μετά έχουν αρχίσει να χρησιμοποιούνται και οι 3D accelerators, η Sega αποφασίζει να "σκοτώσει" το (σχετικά) αποτυχημένο Saturn πριν την ώρα του, για να κυκλοφορήσει τη μεγάλη της ελπίδα, μια παιχνιδομηχανή που στόχευε στο να εκτοπίσει το Sony Playstation από την κορυφή. Το Dreamcast είναι μια κονσόλα μπροστά από την εποχή της, με επεξεργαστική ισχύ και γραφικά πρωτόγνωρα, και δυνατότητα σύνδεσης στο internet (και αναφερόμαστε στο μακρινό 1998!). Λίγους μήνες μετά την κυκλοφορία του Dreamcast, η Sega κυκλοφορεί το πρώτο μέρος ενός franchise που, τελικά, πολλά χρόνια αργότερα, εκτόπισε το NBA Live από την κορυφή.

Το ΝΒΑ 2Κ δεν προσφέρει κάποιον ιδιαίτερο νεωτερισμό: ίσα-ίσα, υιοθετεί όλα τα καλά χαρακτηριστικά του NBA Live και απλά τα μεταφέρει στο Dreamcast. Χρησιμοποιώντας φυσικά στο έπακρο το κύκλωμα γραφικών της νέας κονσόλας. Το αποτέλεσμα είναι απλά εντυπωσιακό αφού, στην εποχή του (και ίσως για 2-3 ακόμα χρόνια), το ΝΒΑ 2Κ ήταν το πιο εντυπωσιακό, όμορφο αλλά και ρεαλιστικό παιχνίδι μπάσκετ που είχε κυκλοφορήσει. Ακόμα θυμάμαι την εντύπωση που μου είχαν κάνει οι αντανακλάσεις των παικτών στο καλογυαλισμένο παρκέ και οι παίκτες του πάγκου που για πρώτη φορά δεν ήταν "χαλκομανίες" αλλά κανονικοί 3D παίκτες φτιαγμένοι από δεκάδες πολύγωνα! Ευτυχώς, τα παιχνίδια μπάσκετ της σειράς 2Κ είχαν καλύτερη μοίρα από το ίδιο το Dreamcast που σταμάτησε να παράγεται 2 χρόνια αργότερα...

Το San Antonio αντιμετωπίζει τη Νέα Υόρκη στους τελικούς του 1999

O (μετέπειτα παίκτης του Άρη) Abdul-Rauf καρφώνει στο καλάθι του Phoenix υπό το βλέμμα του Mike Bibby